Esch-Uelzecht - Alemannische Wikipedia

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Esch-Uelzecht dt. Esch an der Alzette, frz. Esch-sur-Alzette
Wappe	Charte
Basisdate
Land	Luxeburg
Koordinate:	49° 30′ N, 5° 59′ OKoordinate: 49° 29′ 48″ N, 5° 58′ 56″ O
Distrikt	Lëtzebuerg
Kanton	Esch-Uelzecht
Yywohner	30630 (1. Jänner 2011)
Bevelkerigsdichti	2127,1 Ywohner/km²
Hechi	287m ü. NN
Sproch(e)	Lëtzebuergesch
Zytzone	UTC+1
Burgermaischter	Lydia Mutsch (LSAP)
Internetsite	www.esch.lu

Esch-Uelzecht (dt. Esch an der Alzette, frz. Esch-sur-Alzette) isch aini vu dr 105 Gmaine z Luxeburg. Si isch no dr Hauptstadt di zwootgrescht Stadt vum Land un het wie di drittgrescht Stadt Déifferdeng e Uusländeraadail vu iber 50 %. Bekannt isch d Stadt vor allem fir ihri Stahlinduschtri.

Zue Esch-Uelzecht ghere d Quartier Al Esch, Belval, Brill, Brouch, Dellhéicht, Fettmeth, Grenz, Hiel, Lalleng, Lankhelz, Neiduerf, Park, Raemerech, Schlassgoart, Sommet, Universitéit, Uecht, Wobrécken un Zaepert

Esch-Uelzecht ghert zum Kanton Esch-Uelzecht im Distrikt Lëtzebuerg. Dr Burgermaischter vu Esch-Uelzecht isch syter anne 2000 d Lydia Mutsch (LSAP). Scheffe sin dr Félix Braz (Déi Gréng) un dr Henri Hinterscheid (LSAP). Gwehlt wird iber e Proporzwahl.

Burgermaischter syter 1814

1814 - 1828: Johannes-Nepomuk Haas 1828 - 1830: Henri Motté 1830 - 1836: Jacques Schmit 1836 - 1841: François-Joseph Hoferlin 1841 - 1843: Dominique Stoffel 1843 - 1861: Jacques Schmit 1861 - 1878: Pierre Claude 1879 - 1906: Dominique-Joseph Hoferlin 1906 - 1909: Léon Metz 1909 - 1911: Armand Spoo 1912 - 1917: Jean-Pierre Michels 1917 - 1919: Nicolas Biwer

1919 - 1920: Jean-Pierre Pierrard 1921 - 1934: Victor Wilhelm 1935 - 1940: Hubert Clément 1944 - 1945: Hubert Clément 1946 - 1949: Arthur Useldinger 1949 - 1951: Michel Rasquin 1951 - 1965: Antoine Krier 1965 - 1969: Jules Schreiner 1970 - 1978: Arthur Useldinger 1978 - 1990: Joseph Brebsom 1990 - 2000: François Schaack syter 2000: Lydia Mutsch

Johr	1821	1851	1871	1880	1890	1900	1910	1922	1930
Yywohner	810	1489	3946	5082	6855	10971	16461	20437	29429
Johr	1935	1947	1960	1970	1981	1991	2001	2002	2003
Yywohner	27517	26851	27954	27574	25144	24018	27146	27244	27630
Johr	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011
Yywohner	28066	28274	28646	29063	29515	29853	30147	30630

Esch-Uelzecht isch zum erschte Mol gnännt wore anne anne 1145 as Asch (1182: Asch, 1182: Asch).

Mit dr Entdeckig vu Yyseerzvorchuu het mit dr Yyse- un Stahlinduschtri in dr zwoote Helfti vum 19. Johrhundert in dr Region e induschtriälle Ufschwung aagfange. Zerscht in Bärgwärch, speter im Dagböu, isch d Minette abböue un in dr Yysehitte verschafft wore. Mit dr neie Arbetsblätz isch d Yywohnerzahl schnäll aagstiige. Aafangs sin s vor allem Arbaiter vu Luxeburg gsii, mer het aber schnäll au mieße Lyt us em Uusland aawärbe. Zerscht sin si us dr Nochberländer chuu, speter vor allem vu Portugal un Italie. No dr Stahlkrise in dr 1970er Johr isch d Produktion zruckgfahre un vil Arbaiter sin entlosse wore.

Dr luxeburgisch Dialäkt vu Esch-Uelzecht ghert zum Moselfränkisch.

• Musée national de la résistance

• Jousefskierch (1877), neogotisch
• Grenzerkierch (1930er Johr), im Art Decor-Stil
• Kierch Maria-Kinnigin vun der Welt, Esch-Lalleng
• Kapell Esch-Raemerech
• Kierch St. Henri (1922, im Volksmund "Paterkierch" gnännt)
• Protestantesch Kierch
• Moschee
• Synagog (1953/54)
• Schloss Berwart (13. Jh., 1954 abgrisse)

• 

  Jousefskierch

• 

  Musée national de la résistance

• 

  Ehmolige Hochoofe

Raoul Biltgen (* 1974), Schauspiler Paul Breisch (* 1974), Musiker un Domorganist René Deltgen (1909-1979), Schauspiler Camillo Felgen (1920-2005), Sänger, Liedtexter un Moderator David Fiegen (* 1984), Lychtathlet Tom Flammang (* 1978), Radrännfahrer Fernand Franck (* 1934), Erzbischof vu Luxeburg Guy Helminger (* 1963), Schriftsteller William Justin Kroll (1889-1973), Forscher, Metallurg un Erfinder

Michel Majerus (1967-2002), Chinschtlerr Claude Michely (* 1959), Radrännfahrer Désirée Nosbusch (* 1965), Moderatori un Schauspileri Louis Pilot (* 1940), Fueßballspiler un -trainer Marco Pütz (* 1958), Saxophonischt un Komponischt Viviane Reding (* 1951), Journalischti un Bolitikeri Victor Thorn (1844-1930), Bolitiker Mandy Minella (* 1985), Tennisspileri

Köln, Dytschland Lüttich, Belgie Lille, Frankrych Turin, Italie Rotterdam, Niderlande London Borough of Tower Hamlets, Großbritannie Coimbra, Portugal

Mödling, Eschtrych Offenbach am Main, Dytschland Puteaux, Frankrych Saint-Gilles, Belgie Velletri, Italie Zemun, Serbie

• Esch-sur-Alzette, du village à la ville industrielle: art et révolution industrielle au pays de la terre rouge: 13 octobre - 5 novembre 1989: hôtel de ville d’Esch-sur-Alzette. [1] (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)
• Scuto, Denis: Industrialisation et urbanisation: l’exemple d’Esch-sur-Alzette. [4]

• www.esch.lu