bar.wikipedia.org

Togo – Boarische Wikipedia

Togo, amtle franz. République togolaise, engl. Togolese Republic, is a Land z Westafrika un grenzt in Westn mid Ghana, in Oustn mid Benin un in Noadn mid Burkina Faso in Sidn min Atlantik zamm.^[1] Es Land vo da neadlinga Grenz nou Sidn zen Gulf vo Guinea, wou d Haptstod Lomé ligt.^[1] Togo is midrana Flechn vo umma 57,000 km² oins vo de am mejran kloawinzing Landln vo Afrika midrana Bvelkaring vo umma 8 Milliona Leit,^[2] un aa oins vo de schmellanan Lenda i da ganzn Welt midrana Broitn vo niad amol 115 km.^[3]^[4]

Es git prehistorische Fund, dass d Region schou freja bsidlt gweng is.^[5] Von n 11. bis i s 16. Jh. san vill Vulksgruppn oda Velkln i da Region gweng. Ma list dou vo Velkln wej d Bassari, d Tamberma, d Kabyé, d Gourma, d Kotokoli, d Tyokossi, d Bariba oda d Éwé^[6]. Oa, wej d Mina u d Guin, san wul zouzong. In an gressan Kontext is s a Grenzregion zwischn dej Ashanti, Dahomey u Bariba gweng.^[7] I d 1470ga Jouana han d Portugisn i da Gengt pletzle aftaucht. Von n 16. Jh. bis is 18. Jh. is s nou a Mittl- oda Schwaarpunkt fia n oaganisiatn Menschnhandl woan, wesweng d Region aa "Skloufnkistna" ghoissn woan is. 1884 houd es Deitscha Reich vakindt, dass s duatn a deitschs Protektorat Togoland gem wiad. Nou en ejaschtn Weltkrejḡ hod ma den vo Deitschland vaspiltn Bsiitz unta de Gwinna von n Krejḡ aftoalt, u Frankreich houd Togo dakrejgt, dawal es Iwa von n Togoland õ England ganga un a Toal vo Ghana woan is.

Togo hod nou 1960 sa Unohangekait vo Frankreich daglengt u da Sylvanus Épiphanio Olympio is President woan. En 13. Jenna 1963 hod s an Militeaputsch gem u da President is vua da US-Botschaft von n Etienne Eyadéma, en spaadan Gnassingbé Eyadéma, zammgschossn woan.^[8] Vo 1963 bis 1967 is da Nicolas Grunitzky President gweng. 1967 is da Geduldsfon grissn u da Gnassingbé Eyadéma houd an Putsch gmacht; da Grunitzky hod se i s Exil tschapiat u da Gnassingbé Eyadéma is nou President von an anti-kommunistischn, nea-oa-parteiatn Stoot woan. 1993 hod s mejra-parteiata Woln gem, dej wou aweng irregulea oghebt hom; da Eyadéma houd owa dej Wol u d fulngatn zwou Woln fia si entschein kinna. Wej ar gstuam is, hod da Eyadéma mid 38 Jouana dej lengast Reḡiringszeid i da modeanan afrikanischn Gschicht gschafft.^[9] Seid 2005 wiad da Suhn da Faure Gnassingbé fleisse zen Presidentn gwählt.

Togo is a tropischa Stoot z Westafrika,^[1] vo den wou d Wiatschaft stoak af Landwiatschaft fousst,^[10] midran Klima, wou d Földa u Wisn grouna loud. Dawal d uffezjella oda amtlicha Sprouch es Franzejsisch is, wean nemmadem bsundas de Gbe Sprochn gredt. Dej mejran hom a lokala Reliḡion, es git owa aa signifikante Mindahaitn vo Christn u Muslimm. Togo is a Mitglid vo d Vaointn Nazionna, da Afrikanischn Union, da Organisazion fia Islamische Zammoawat, da Sidatlantischn Friḏns- u Kooperazionszona, da Intanazionaln Organesazion fia Francofoni u da Westafrikanischn Wiatschaftsgmoischaft.