Швейцари Франкĕ — Википеди
- ️Invalid Date
«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Швейцари Франкĕ (ISO 4217 валюта кочĕ CHF, е 756) Швейцарипе Лихтенштейнăан валюти татат тӳлемелли хатĕр. Банкнотăсене Швейцарин тĕп банкĕ (Швейцари наци банкĕ) пичетлет, вак укçана Швецари тимĕр укçа çурчĕ кăларать.
Хальхи вăхăтра Швейцари валюти çеç франк ятлă. Швейцарин 4 официаллă чĕлхепе çырăнать: Franken (нимĕçле), franc (французла тата рето-романла), franco (итали чĕлхипе). Пĕр франк 100 рапентан тăрать Rappen (мн.ч. — Rappen) (Rp.) нимĕçле, centime (c.) французла, centesimo (ct.) питальянла тата rap (rp.) рето-романла. Трейдерсен жаргонĕнче швейцари франкне «свисси» (акăл. swissy) [1] тесе чĕнеççĕ.
Хальхи вăхăтра 10, 20, 50, 100, 200 тата 1000 франк номиналлă хут укçа кăлараççĕ. Банкнотсем çинче портретсем ӳкернĕ:
- 10 франк — Ле Корбюзье (Жаннере Шарль Эдуард)
- 20 франк — Артюр Онеггер
- 50 франк — Софи Таубер-Арп
- 100 франк — Альберто Джакометти
- 200 франк — Шарль Фердинанд Рамю
- 1000 франк — Якоб Буркхардт
| Аверс | Реверс | Номинал | Виçисем | Нумайрах тĕс | Малти ен |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
10 франк | 126 × 74 мм | сарă | Ле Корбюзье |
|
|
20 франк | 137 × 74 мм | хĕрлĕ | Артюр Онеггер |
|
|
50 франк | 148 × 74 мм | симĕс | Софи Таубер-Арп |
|
|
100 франк | 159 × 74 мм | сенкер | Альберто Джакометти |
|
|
200 франк | 170 × 74 мм | хăмăр | Шарль Фердинанд Рамю |
|
|
1000 франк | 181 × 74 мм | фиолет | Якоб Буркхардт |
5, 10 тата 20 рапен (сантим), 1/2, 1, 2 тата 5 франк номиналлă укçасене пичетлеççĕ. 1 рапенлă укçана 2006-мĕш çулта, 2 рапен - 1974-мĕш çулта кăларма пăрахнă. Укçа металлне ылмаштарни:
1939 çул — 20 рапен пăхăр-никĕль ирĕлчĕкĕнчен (1850—1859 — биллон, 1881—1938 — никĕль); 1968 çул — 1/2, 1, 2 тата 5 франк [пăхăр]]-никĕль ирĕлчĕкĕнчен (маларах — кĕмĕл); 1981 — 5 рапен [пăхăр]]-алюмини-никĕль (маларах —пăхăр-никĕль).
| Ӳкерчĕк | Номинал | Диаметр | Йывăрăш | Гурт | Материал |
|---|---|---|---|---|---|
|
5 рапен | 17.15 мм | 1.8 г | яка | пăхăр-алюмини-никĕль 920/60/20 |
|
10 рапен | 19.15 мм | 3 г | яка | пăхăр-никель 750/250 |
|
20 рапен | 21.05 мм | 4 г | яка | пăхăр-никель 750/250 |
|
1/2 франк | 18.20 мм | 2.2 г | каскаланă | пăхăр-никĕль 750/250 |
|
1 франк | 23.20 мм | 4.4 г | каскаланă | пăхăр-никель 750/250 |
|
2 франк | 27.40 мм | 8.8 г | каскаланă | пăхăр-никĕль 750/250 |
|
5 франк | 31.45 мм | 13.2 г | мăкăрăлчăк çырнă «DOMINUS PROVIDEBIT» тата 13 çăлтăр |
пăхăр-никĕль 750/250 |
Хутран-ситрен, 10, 20 тата 50 франк номиналлă юбилей е астăвăм тимĕр укçа пичетлеççĕ, сăмахран:
| Ӳкерчĕк | Номинал | Диаметр | Йывăрăш | Гурт | Материал | Кăларнă çул | Çырса пани |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 
|
10 франк | 32.85 мм | 15 г | каскаланă | Биметал укçа, центр — пăхăр-никĕль 750/250 кăшăл — пăхăр-алюмини-никĕль 920/60/20 |
2005 | Юнгфрау ту |
 
|
10 франк | 32.85 мм | 15 г | каскаланă | Биметал укçа, центр — пăхăр-никĕль 750/250 кăшăл — пăхăр-алюмини-никĕль 920/60/20 |
2009 | Швейцари наци паркĕ |
 
|
20 франк | 33 мм | 20 г | çырнă | кĕмĕл-пăхăр 835/165 | 2007 | Мунот карманĕ |
 
|
50 франк | 25 мм | 11.2 г | çырнă | ылтăн-пăхăр 900/100 | 2004 | Маттерхорн ту |
Швейцари франкĕ 1850-мĕш çултан çӳреме тыттăннă, вăл швейцари кантонĕсен тĕрлĕ укçисене ылмаштарнă. Ун чухне вăл франци франкĕпе пĕр тан пулнă.
Стабиллă пулнипе швейцари франкне резерв валюти вырăнне усă кураççĕ. Çавах ку валютăн резервсенчи шайĕ 0,3 % сахалрах.
- Корнелиус Лука Торговля на мировых валютных рынках. — Альпина Паблишер. — ISBN 5-9614-0206-1
- Bernard Lescaze, Une monnaie pour la Suisse. Hurter, 1999. ISBN 2-940031-83-5
- Michel de Rivaz, The Swiss banknote: 1907—1997. Genoud, 1997. ISBN 2-88100-080-0
- H.U. Wartenwiler, Swiss Coin Catalog 1798—2005, 2006. ISBN 3-905712-00-8
- Otto Paul Wenger, Введение в нумизматику, журнал банка Кредит Свисс, август 1978 (фр.).
- Swissmint, 150 лет швейцарских монет: короткий исторический экскурс 2005 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче архивланӑ.. (акăлч.) (информация от 2 марта 2006)
- Swissmint, Чеканка швейцарских монет с 1850 года 2002 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче архивланӑ., 2000. (фр.) (ним.)
- Обзор основных средств защиты от фальшивомонетчиков 2013 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ. (акăлч.)
- Ылтăн франк
- ^ Корнелиус Лука , 2005, с. 80
- Swissmint — Швейцарский монетный двор (ним.) (фр.) (акăлч.)
- Национальный банк Швейцарии (ним.) (акăлч.) (фр.) (итал.)
- Каталог и галерея монет Швейцарии
- Франк швейцарский и его курс к основным валютам — статистика, графики, тенденции
- Галерея банкнот Швейцарии (ним.) (акăлч.) (фр.)
Шаблон:Money-stub
Шаблон:Switzerland-stub
Шаблон:Европа валютисем
Шаблон:Франк (валюта)