cy.wikipedia.org

Alexandria - Wicipedia

Alecsandria
Mathdinas â phorthladd, bwrdeistref, dinas fawr, polis, dinas Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlAlecsander Fawr Edit this on Wikidata
Poblogaeth4,870,000 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
Cylchfa amserEgypt Standard Time, Daylight saving time in Egypt Edit this on Wikidata
Gefeilldref/i

Bratislava, Casablanca, Constanța, Durban, Kazanlak, Kanpur, Yevlakh, Gyumri, Odesa, Shanghai, St Petersburg, Thessaloníci, Jeddah, Kuching, Le Mans, Bwrdeistref Limassol, Cleveland, Bengasi, Baltimore, Paphos Edit this on Wikidata

Iaith/Ieithoedd
  swyddogol		Arabeg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolYr Aifft Isel Edit this on Wikidata
SirAlexandria Governorate Edit this on Wikidata
GwladYr Aifft Edit this on Wikidata
Arwynebedd2,523 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr−1 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau31.1975°N 29.8925°E Edit this on Wikidata
Cod post21500 Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethTentative World Heritage Site Edit this on Wikidata
Manylion
Y Corniche yn Alexandria
Mae hyn yn erthygl am y ddinas adnabyddus yn yr Aifft. Am enghreifftiau eraill o'r enw Alexandria, gweler Alexandria (gwahaniaethu).

Alexandria (hefyd Alecsandria weithiau yn Gymraeg) (Groeg: Aλεξάνδρεια, Copteg: Ⲣⲁⲕⲟⲧⲉ Rakotə, Arabeg: الإسكندريه Al-Iskandariya, Arabeg yr Aifft: اسكندريه Eskendereyya), (poblogaeth o tua 3.5 i 5 miliwn), yw dinas fwyaf ond un yr Aifft, a'i phorthladd mwyaf.

Ymestyn Alexandria am tua 20 milltir (32 km) ar hyd arfordir Môr y Canoldir yng nghanolbarth gogledd yr Aifft. Mae'n gartref i'r Bibliotheca Alexandrina, Llyfrgell Newydd Alexandria, ac mae'n ganolfan ddiwydiannol bwysig oherwydd y pibellau olew a nwy naturiol sy'n cyrraedd yno o Suez.

Yn yr Henfyd, roedd Alexandria yn un o'r dinasoedd enwocaf yn y byd am ei dysg a'i hadeiladau ysblennydd. Cafodd ei sefydlu yn 331 CC gan Alecsander Fawr, a bu'n brifddinas yr Aifft am bron i fil o flynyddoedd ar ôl hynny, nes i'r Arabiaid oresgyn yr Aifft yn 641 OC a sefydlu prifddinas newydd yn Fustat (sydd heddiw'n rhan o Gairo). Roedd Alexandria yn enwog am Oleudy Alecsandria (un o Saith Rhyfeddod yr Hen Fyd), Llyfrgell Alexandria (llyfrgell fwyaf yr Henfyd) a Catacombs Kom el Shoqafa. Mae gwaith archaeolegol parhaol yn harbwr Alexandria (a ddechreuwyd yn 1994) yn datgelu gwybodaeth am Alexandria cyn cyfnod Alecsander Fawr, pan oedd dinas Rhakotis ar y safle, ac yng nghyfnod brenhinllin y Ptolemïaid ar ôl hynny.

  • Amgueddfa Alexandria
  • Mosg Abu El Abbas Masjid
  • Palas yr Arlywydd
  • Palas Montaza
  • Palas Ras el-Tin
  • Pont Stanley