Eskim-aleuta lingvaro - Vikipedio

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Lingvofamilio de popoloj. Totala kvanto: 118 mil. Konsistas el eskimoj (inuitoj kaj jupikoj) kaj aleutanoj.

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Eskima skribo.

Lingvoj de eskim-aleuta lingvaro uzas, depende de kie vivas la respondaj popoloj, diversajn skribsistemojn surbase de latina alfabeto, cirila alfabeto kaj kanada indiĝena silabaro.

Aleutanoj troviĝas en Aleutoj, Alasko kaj Komandoraj insuloj. Suma kvanto: 3 mil (1990), inter ili 2 mil en Alasko.

• Nomo: [m] unangan; [f] aléoutiens; [r] aleuti
• Lingvo: aleuta.
• Kredantoj: precipe ortodoksuloj.

Inuitoj troviĝas en norda Kanado, Gronlando kaj Alasko.

• Nomoj: [m] inuit; [e] Inuits
• Lingvo: inuita

Jupikoj troviĝas en Alasko kaj en Siberio.

• Lingvoj: jupikaj

La sekvaĵo estas mallonga komparo de kognatoj en la baza vortprovizo trans la inuita-aleutolingva familio (proksimume 60 vortoj). Notu ke malplenaj ĉeloj ne implicas ke al aparta lingvo mankas vorto por priskribi la koncepton, sed prefere ke la vorto por la koncepto en tiu lingvo estas formita de alia radiko kaj estas ne parenca kun la aliaj vortoj en la vico. Ankaŭ, povas ekzisti ŝanĝoj en la signifo de unu lingvo al alia, kaj tiel la "komuna signifo" donita estas nur proksimuma. En kelkaj kazoj la formo-fakto estas trovita nur en kelkaj dialektoj de la lingvo. Formoj estas donitaj en indiĝenaj latinortografioj krom se menciite alie.

	komuna signifo	Aleuta	Pra-Eskima	Sirenika	Siberia jupika	Alutika	Jupika	Inupiaka el Seward	Kaviaraka	Malimiutuna	Norddekliva	Uumarmiutuna	Siglituna	Inuinaktuna	Natsilika	Kivallika	Aivilika	Norda bafina	Sudbafina	Nunavika	Nunatsiavumiututa	Norda Grolanda	Okcidenta gronlanda	Orienta gronlanda
Personoj
Homo (Ŝamana vorto)	taĝu	taʁu	tarex	taghu	taru	taru	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	tau	taa	taa
Patro / Avo	adax̂/taatax̂	*ata *ata-ata	ata	ata	ata	aata	ata/ava	ata/ava	aapa/taata	aapa	aapa/ata	aappak/ataatak	aappak	ataata	ataata	ataata	ataata	ataata	ataata	ataata	ataata	ataataq	alaala
Patrino	anax̂	*ana *ana-ana	nana	naa/ana	aana	aana	aaga	aaga	aaka	aaka	aaka	amaamak/aana	amaamak/anaana	anaana	anaana	anaana	anaana	anaana	anaana	anaana	anaana	anaanaq	annivik
Filo		*iʁni-ʁ	irnex	ighneq	irneq	irneq	irniq	irniq	irñiq	irñiq	irñiq	irniq	irniq	irniq	irniq	irniq	irniq	irniq	irniq	innik	irniq	irneq	irniq
Filino		*paniɣ	panex	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik	panik
Pli aĝa frato (de ino)	huyŭ̂	*aNǝ-LГun	anta	aningak	anngaq	anngaq	ani	ani	ani	ani	ani	aniraaluk	ani	ani	ani	ani	ani	ani	ani	anik	ani	ani	ani
Pli aga fratino (de viro)	uhngix	*aleqa	nuskit	alqaq	aɫqaq	aliraq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqaq	aliqannaq	angajuk	angajuk	angajuk	aliqa	aleqaq	alara
Malpli aĝa frato (de ino)	kingii	*nukaq	ungjex	uyughaq	uyuwaq	uyuraq	nukaq	nukaq	nukaaluk	nukaaluk	nukaq	nukaq	nukaq	nukaq	mukaq	nukaq	nukaq	nukaq	nukaq	nukak	nukaq	nukaq	nukaq
Malpli aĝa fratino (de viro)	uhngix	*nayak	najex	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	nayak	najak	najak	najak	najak	najaatsuk	najak	najak	najak
Edzo	ugi	*uɣi	uga	ugwik	wik	wii	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	ui	uik	ui	ui	uviq
Edzino	ayagax̂	*nuLiaq	nucix	nuliiq	nuliq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliaq	nuliak	nuliaq	nuliaq	nuliaq
Parenco	ilaanŭ̂	*ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila	ila
Viro	tayaĝŭ̂	*aŋu-nt	angeta	angun	angun	angun	angun	angun	angun	angun	angun	angun	angun	angut	angut	angut	anguti	anguti	anguti	angutik	angut	angut	tikkaq
Virino	ayaĝax̂	*aʁnaq	arnax	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	arnaq	annak	arnaq	arnaq	nuliakkaaq
Knabo	hlax	*aleqa	nukeɫpegaẋ	nukaɫpegaq	nukaɫpiaq	nukaɫpiaq	nugatpiaq	nugatpiaq	nukatpiaq	nukatpiaq	nukatpiaq	nukatpiraq	nukatpiaq	nukatpiaq	nukatpiaq	nukappiaq	nukappiaq	nukappiaq	nukappiaq	nukappiak	nukappiaq	nukappiraq	nugappiaq
Knabino	ayaĝaadax̂	*nǝvi(a)ʁc(ǝɣ)a-	náẋserráẋ	neveghsaq		neviarcaq	niaqsaaʁruk	niaqsiaʁruk	niviaqsiaʁruk	niviaqsiaʁruk	niviakkaq	niviaqsiraq	niviaqhiaq	niviaqhiaq	niviakkiaq	niviaqsiaq	niviaqsaaq	niviaqsiaq	niviatsiaq	niviatsiak	niviarhiaq	niviarsiaraq	niiarsiaq
Persono	anĝaĝinax̂	*inguɣ	jŭ	yuk	suk	yuk/cuk	inuk	inuk	iñuk	iñuk	iñuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	inuk	iik
Bopatrino		*caki	saka	saki	caki	cakiq	sagi	chagi	saki	saki	hakigaq	saki	haki	haki	hakigaq	saki	saki	saki	saki	sakik	haki	saki	saqiq/sagiq
Personaj pronomoj	Mi	ting	*vi	menga	hwanga	w'iinga	w'iinga	wanga	uanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvanga	uvaqa	uvak	uanga	uanga	uara
ni ambaŭ	tingix	*vik		hwagakuk	w'iingakuk	w'iingakuk	waguk	uaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk	uvaguk
ni ĉiuj	tingin(s)	*vit	mengaketa	hwagakuta	w'iingakuta	w'iingakuta	wagut	uagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uvagut	uagut	uagut	uangit
vi (ci singulare)	txin	*ǝɫ-vǝn-t	ɫpi	ɫpet	eɫpet	eɫpet	ivlin	ilvin	ilvich	ilvich	ilvik	ilvit	ilvit	ivrit/itvin	igvin/idvin	igvit	ivvit	ivvit	ivvit	iffit	ihhit/i'lit	iɫɫit	ittit
vi ambaŭ	txidix	*ǝɫ-ptek		ɫpetek	eɫpetek	eɫpetek	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	iliptik	ilissik	ilittik	ilittik	ilittik
vi mem / vi ĉiuj	txichix	*ǝɫ-vcet	ɫpisi	ɫpesi	eɫpici	eɫpeci	ilipsi	ilipsi	ilivsi	ilivsi	iliffi	ilipsi	iliffi	iliphi	iliphi	ilipsi	ilissi	ilitsi	ilitsi	ilitsi	ilissi	ilissi	ilitsi
li/ŝi/ĝi	ilaa/uda	*ǝɫ-ŋa *una	langa/una	lnga/una	elen/una	elii/una	ilaa/una	ilaa/una	ilaa/una	ilaa/una	ilaa/una	ilaa/una	una	una	una	una	una	una	una	una	una	una	una
si (vi mem, ili mem, ĝi mem)	ilaan(s)/udan(s)	*ǝɫ-ŋat *ukuat	langwi/uket	lngit/ukut	elita/ukut	eliita/ukut	ilaat/ugua	ilaat/ugua	ilaat/ukua	ilaat/ukua	ilaat/ukua	ilaat/ukua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ukua/ukkua	ugua/ukkua
Mi (afiksoj)	-kuq	*tua *kuq	-jua	-tua	-tua	-tua, -runga	-runga	-runga	-runga	-runga	-yunga, -yuami	-yunga	-yunga	-runga	-yunga	-junga	-junga	-junga	-junga	-junga	-junga	-punga,sunga	-pua, lua
vi (afiksoj)	-kŭt	*it	-jet	-ten	-ten	-ten	-rutin	-rutin	-rutin	-rutin	-rutin	-yutin	-yutin	-rutit	-yutit	-jutit	-jutit	-jutit	-jutit	-jutit	-hutit	-sutit	-sulit
li/ŝi/ĝi (afiksoj)	-kŭ	*tuq	-jix	-tuq	-tuq	-tuq	-ruq	-ruq	-ruq	-ruq	-ruq	-yuaq	-yuq	-ruq	-yuq	-yuq	-juq	-juq	-juq	-juk	-huq	-soq, poq	-tuq, puq
mia (afiksoj)	-ng	*nga	-ka/qa	-ka/qa	-ka/qa	-ka/qa	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga/ra	-ga	-ga/ra	-ga/ra	-nga/ra
via (afiksoj)	-n	*in	-n	-n	-n	-n	-n	-n	-n	-n	-n	-n	-t	-t	-t	-t	-it	-it	-it	-it	-t	-t	-t
lia/ŝia/ĝia (afiksoj)	-(n)gan	*ngan	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a	-nga/a
li/ŝi/ĝi ... lin/ŝin/ĝin	-kuu/qaa	*jaa/kaa	-jaa/kaa	-taa/kaa	-taa/kaa	-taa/kaa	-raa/gaa	-raa/gaa	-raa/gaa	-raa/gaa	-yaa/gaa	-yaa/gaa	-raa/gaa	-yaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-jaa/gaa	-saa/gaa	-laa/ngaa
Kiu ?	kiin	*kina	kiin	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kina	kia
Kio ?	alqŭ	*caŋu	sangǝ̄́ca	sangwa/suna	cacaq	cacaq/tcauna	suna	sua	sua	suna/suva	huna	suna	huna	huna	huna	suna	kisu	suna	suna	suna	kihu	suna/sua	kisik
Kial ?	alqul(-usaal)	*caŋu	sangaami	sangami	cin/caluni	ciin/caluni	suami	suami	summan/suvataa	summan/suvataa	huuq	suuq	huuq	huuq	huuq	suuq	suuq	sungmat	sumut	summat	huuq	suuq	suuq
Kie ?	qaataa	*nani	nani	nani/naa/sami	nama/nani	nani/cami	naung/nani	naunga/nani	sumi/nani/naung	sumi/nani/naung	humi/nani/nau	sumi/nani/naung	humi/nani/naung	humi/naung	nani/naung	sumi/nauk	nani/nauk	nami/nani	nami/nani	nami/nani	humi	sumi	sumi
Kiam ?	qanaayam	*qanga/qaku	qanga/qaku	qavnga/kaku	qangwaq/qaku	qangvaq/qaku	qanga/qagun	qanga/qagu	qaglaan/qaku	qanga/qaku	qanga/qaku	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	qanga/qakugu	kanga/kakugu	qanga/qakugu	qanga/qaqugu	qanga/qara
Kiel ?	alqutal	*qanuq	qanex	qayuq	qayuq	qayuq/cangstun	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	qanuq	kanuk	qanuq	qanoq	qaniq
Korpopartoj	Mentono	tsamlu	*tsamlu	tamla	tamlu	tamluq	tamlu	tavlu	tavluq	tavlu	tavlu	tavlu	tablu	tablu	tablu	tablu	tablu	tallu	tallu	tallu	talluk	taddu	taɫɫu	tattuq
Koro	kanuŭ̂	*uŋ-uma-	ungevata	unguvan	unguwan	unguvan	uumman	uumman	uumman	uumman	uumman	uumman	uumman	uummat	uummat	uummat	uummati	uummati	uummati	uummatik	uummat	uummat	iimmat
Sango	aamaaxs	*aruɣ	acex/arŭ	awk	auk	auk	awk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	auk	aak	aak
Kapo	kamĝix̂	*ńarǝ-qu-	iiceqeẋ	naasquq/nayquq	nasquq	nacquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niaquq	niakuk	niaquq	niaqoq	suuniq
Haro	iimlix	*ńujaq	nujǝẋ/jujǝẋ	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nuyaq	nujaq	nujaq	nujaq	nujaq	nujak	nujaq	nujaq	nujaq
Okulo	dax̂	*irǝ	eca	iya	ii/iingaq	ii/iingaq	izi	izi	iri	iri	iyi	iyi	iyi	iri	iyi	iji	iji	iji	iji	ijik	ihi	isi	ili
Okulharo	dam qaxsaa	*qǝmǝʁja-	qemerjax/seqpix	qemeryaq/siqpik	qemeryaq/ciqpik	qemeryaq/ciqpek	qimiriaq/siqpiq	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/hiqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/hiqpik	qimiriaq/hiqpik	qimiriaq/hiqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/siqpik	qimiriaq/siqpik	kimigiak/sippik	qimiriaq/hiqpik	qimeriaq/serpik	qimiiaq/sirpik
Orelo	tutusix̂	*ciɣunt	siigeta	sigun	cuun	ciun	siun	siun	siun	siun	hiun	siun	hiun	hiut	hiut	siut	siuti	siuti	siuti	siutik	hiut	siut	siit/*tusaat
Nazo	angusix̂	*qǝŋa-	qengax	qengaq	qengaq	qengaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	qingaq	kingak	qingaq	qingaq	qingaq
Brako	chuyŭ̂	*taɫi-	jaqex	taɫiq	taɫiq	taɫiq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	taliq	talik	taliq	taleq	taliq
Mano	chax̂	*arɣa	áĉeẋ	aykaq	aikaq	aikaq	agrak	agraq	argak	argak	argak	adjgak *aygak	algak	argak	adjgak	aggak	aggak	aggak	aggak	aggak	aghak	assak	attak
Fingro	atx̂ŭ̂	*ińura-	nurax	yughaq	suaraq	yuaraq	inugaq	inugaq	iñugaq	iñugaq	iñugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugaq	inugak	inugaq	inuaq	iiaq
Ungo		*kikra		kiikiak			kigiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kikiak	kigiak
Ventro	xax	*aqja	aqii	aqyaq	aqsaq	aqsaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	aqiaq	akiak	aqiaq	aqajaq	ariaq
Umbiliko	qiihliqdax̂	*qacaɫǝʁ	qaɫasex	qasaɫeq	qaɫaciq	qaɫaciq	qalaziq	qalachiq	qalasriq	qalasiq	qalahiq	qalasiq	qalahiq	qalahiq	qalahiq	qalasiq	qalasiq	qalasiq	qalasiq	kalasik	qalahiq	qalaseq
Genuo	chidiĝix	*ciɣǝr-qu	sigesqeẋ	serquq	cisquq	ciisquq	siitquq	siitquq	siitquq	siitquq	hiitquq	siitquq	hiitquq	hiitquq	hiitquq	siiqquq	siiqquq	siiqquq	siirquq	siikkuk	hiiqquq	siiqqoq
Suro	tugaadix̂	*nakacuɣ-na-	nakasegnax	nakasugnaq	nakacugnaq	nakacugnaq	nakasungnaq	nakasungnaq	nakasrungnaq	nakasungnaq	nakahungnaq	nakasungnaq	nakahungnaq	nakahungnaq	nakahungnaq	nakasungnaq	nakasungnaq	nakasunnaq	nakasunnaq	nakasunnak	nakahungnaq	nakasunnaaq
Piedo	kitax̂	*itǝɣ-(a-)	ítegá	itegaq	itaq	itgaq	itigak	itigaq	isigak	isigak	ihigak	itigak	itigak	ihigak	itigak	itigak	isigak	itigak	itigak	itigak	ihigak	isigak
Anuso	idiĝasix̂	*ǝtǝʁ	tex	eteq	eteq	teq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itiq	itik	itiq	iteq	iliq? *kiaavik
Bestoj	Karibuo	itx̂aygix̂	*tuŋtu	tumta	tungtu	tuntu	tuntu	tuttu	tuttu	tuttu	tuttu	tuttu	tuktu	tuktu	tuktu	tuktu	tuktu	tuktu	tuttu	tuttu	tuttuk	tuktu	tuttu	tuttuq
Cigno	qukingix̂	*quɣruɣ	qerúmɫeráẋ	quuk	qugyuq	qugyuq	qugruk	qugruk	qugruk	qugruk	qugruk	qugyuk	qugyuk	qugyuk	qugyuk	qugjuk	qugjuk	qujjuk	qujjuk	kutjuk	qughuk	qussuk	qutsuk
Kanada ansero	laĝix̂	*lǝqlǝʁ	leẋɫeẋ	leghɫeq	neqɫeq	neqɫeq	lirliq	lirliq	lirliq	nirliq	nirliq	nirliq	nirliq	nirliq	nirliq	lirliq/nirliq	nirliq	nirliq	nirliq	nillik	nirliq	nerɫeq	nirtiq
Granda orcino	aglŭ̂	*aʁɫuɣ	arɫŭ?	arɫuk	aqɫuk	arɫuk	aarlu	aarlu	aarlu	aarlu	aarlu	aarlu	aarlu	aarluk	aarluk	aarluk	aarluk	aarluk	aarluk	aalluk	aarluk	aarɫuk	aartiq?
Marmoto/arkta sciuro	sixsix	*sigsik	siksix	sikik	cikik	cikik	siksrik	chiksrik	siksrik	siksrik	siksrik	siksik	hikhik	hiksik	hikhik	siksik	siksi	sitsik	sitsik	sitsik	highik	sissi	sitsiq
Monta lagopo	aĝdiikax̂	*aqărɣiʁ	aqergex	aqargiiq/aqarriq	aqasgiiq	aqazgiiq	arargiq	arargiq	aqargiq	aqargiq	aqaygiq	aqiygiq	aqilgiq	aqirgiq/aqigriq	aqidjgiq	aqiggiq	aqiggiq	aqiggiq	aqiggiq	akiggik	aqighiq	aqisseq	nagalaraq
Longvosta klangulo	aagix̂	*aXaŋǝ-liʁ	aahaangalex	aahaangwliq	ahangkiluk	aahaangiiq/aahaaliq	aa'aangiq	aa'aangiq	aahaaliq	aahaaliq	ahaangiq	ahaangiq	aahaalliq	ahaangiq	ahaangiq	ahaangiq	ahaangiq	ahaangiq	ahaangiq	ahaangik	ahaangiq	ahaangiq	ahaangiq
(Gronlanda) baleno	alax̂	*aʁvǝʁ	arvex	arveq	arweq/arruq	arveq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	arviq	avvik	arviq	arfeq	arpiq
Hundo	sabaakax̂	*qikmi-	qepeneẋ	qikmiq	qiqmiq/piugta	qimugta	qimmiq	qimmiq	qipmiq	qimmiq	qimmiq	qimmiq	qinmiq	qingmiq/qimmiq	qingmiq/qimmiq	qimmiq	qimmiq	qimmiq	qimmiq	kimmik	qimmiq	qimmeq	qimmiq
Fiŝo	qax̂	*ǝqaɫuɣ	iqeɫex	iqaɫuk	iqaɫuk	iqaɫuk	iraluk	iraluk	iqaluk	iqaluk	qaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	iqaluk	ikaluk	iqaluk	eqaluk	iqalik
Pediko	kitŭ̂	*kumaɣ	kúmex	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak	kumak
Aliaj nomoj	Atmosfero/vetero/ekstero	silan/slax̂	*cǝla	siɫa	sɫaa	ɫa	ciɫa/ella	sila	chila	sila	sila	hila	sila	hila	hila	hila	sila	sila	sila	sila	sila	hila	sila	sila
Jes	aang	*aa/ii	ii	ii	ii-i	ii-i	ii-i	ii-i	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	ii	aap	ii
Ne	nangaa	*naaka *qaanga	naaka	naka/naah	kaa	ina/qanga	naami/naagga	qanngaq/naagga	naumi/naakka	naumi/naagga	naggai	naaggai	imannaq	iiq/naagga	naung/naagga	nauk/aakka	aakka/naagga	aukka/aggaq	naggai/nauk	aukang	na'a/naagga	naami/naagga	iiqqii
Domo	ulax̂	*ǝŋlu	lu	inglu	englu	englu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	iglu	illu	illu	illuk	iglu	iɫɫu	ittiq
Tendo	pulaatxix̂	*tupǝʁ	tupex	tupeq			tuviq	tuviq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupiq	tupik	tupiq	tupeq	tupiq
Demandi	ahmat-	*apete	apet-	apetaqa-	apqar-	apete-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apiri-	apigi-	apiri-	aperi-	apii-
Rakonti	uniikal	*uniɣ-paʁ-	unircex	ungikpaq	unifkuaq	unifkaraq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unipkaaq	unikkaaq	unikkaaq	unikkaaq	unikkaak	unikkaaq	unikkaaq	unikkaaq
Plori	qidal	*qiRă-	qeje	qeya	qia	qeya	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	qia	kia	qia	qia	qia
Sago		*qaʁru	qarceẋ	ruuq	ruuq	qeruq	qarruq	qarruq	qarruq	qarruq	qarruq	qaryuq	qaryuq	qaryuq	qaryuq	qarjuq	qarjuq	qarjuk	qajjuk	katjuk	qarhuq	qarsoq	qarliq
Neĝo (floko)	qaniigix̂	*qaniɣ	qanix	qanik	qanik	qaniq	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	qanik	kanik	qanik	qanik	qanik
Prezo/Valoro	akiisal	*aki	aka	aki	aki	aki	aki	aki	agi	agi	aki	aki	aki	aki	aki	aki	aki	aki	aki	aki	akik	aki	agiq
Malsata	haagil	*kajak	kajex	keek	kaik	kaik	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak	kaak
Kuiristo	unagix̂	*ǝɣa	ega	ega	ega	ega	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	iga	ega	inga
Fumo	huyŭ̂s	*puju	pujex	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	puyuq	pujuq	pujuq	pujuq	pujuq	pujuk	pujuq	pujuq	pujuq
Cindro	utxix̂	*aʁra	arex	aʁra	araq	araq	arra	arra	arra	arra	arra	arya	arya	arya	arya	arja	arja	arja	ajja	atjak	arhaq	arsaq	arlaq
Vento	achunal	*anuqǝ	anuqa	anuqa	anuqa	anuqa	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anuri	anugik	anuri	anori	anirsiq
Spiro	angil	*anǝʁ-	anerte-	anernaq	anerneq	anerneq	anirniq	anirniq	aniqniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	anirniq	aninnik	anirniq	anerneq	anirniq
Nomo	asax̂	*atǝʁ	atex	ateq	ateq	ateq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atiq	atik	atiq	ateq	aliq
Ŝarĝo	husix̂	*uci	usa	usi	uci	uci	uzi	uchi	usri	usi	uhi	usi	uhi	uhi	uhi	usi	usi	usi	usi	usik	uhi	usi	usi
Akvo	taangax̂	*ǝmǝʁ	mex	emeq	meq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imiq	imik	imiq	imeq	imiq
Fajro	qignal	*ǝknǝ-	ekn'ex	ekneq	keneq	keneq	ikniq	itniq	ikniq	igniq	ingniq	ingniq	ingniq	ingniq	ingniq	ingniq	ingniq	inniq	inniq	innik	ingniq	inneq	igivattattiq
urini	qaalŭ̂	**quʁ(r)ǝ-	qŭ-teqex	uraquq	qure-	qure-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	qui-	kui-	qui-	qui-	quvi-
Ŝipo, boato	ayxaasix̂	*umi(r)a	umax	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiaq	umiak	umiaq	umiaq	umiaq
Lago	hanix̂	*taci-ʁ	jajvex	nayvaq	nanwaq	nanvaq	navraq/teziq	navraq/tachiq	narvaq/tasriq	narvaq/tasiq	narvaq/tahiq	nayvaq/tasiq	nalvaq/tahiq	narvaq/tahiq	nagvaq/tahiq	navvaq/tasiq	navvaq/tasiq	navvaq/tasiq	navvaq/tasiq	navvak/tasik	nassak/tahiq	nassak/taseq	nattak/tasiq
Suno/Tago	aĝadĝix̂	*ciqi-nǝʁ	siqinex	siqineq/mazaq	ciqineq/masaq	ciqineq/macaq	siriniq/mazaq	chiqiniq/machaq	siqiñiq/masaq	siqiñiq	hiqiñiq	siqiniq	hiqiniq	hiqiniq	hiqiniq	siqiniq	siqiniq	siqiniq	siqiniq	sikinik	hiqiniq	seqineq	siirliq
Nubo		*nụvǝja					nuiya	nuwiya	nuviya	nuviya	nuvuya	nuvuya	nuvuya	nuvuya	nuvuya	nuvuja	nuvujaq	nuvujaq	nuvujaq	nuvujak	nuvujaq	nuiaq	nuviaq
Stelo	sdax̂	*umluria					uvluriaq	uvluriaq	uvluriaq	uvluriaq	uvluriaq	ubluriaq	ubluriaq	ubluriaq	ubluriaq	ubluriaq	ulluriaq	ulluriaq	ulluriaq	ullugiak	ulluriaq	ulloriaq	utturiaq
Tero	tanax̂	*luna		nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna	nuna
Montsupro	qayax̂	*qemi	qemix	qemiq	qemiq	qemiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	qimiq	kimik	qimiq	qimeq	qimiq
Arbo/Ligno		*napar-	napax	napartuq	napaq	napa	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtuq	napaaqtiq	napaattuq	napaattuk	uqpik/napaaqtuq	urpik/napaartoq	urpik/napaartuq
Bojado	qihlŭ	*qiluɣ	qelŭ	qilugaq	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	qiluk	kiluk	qiluk	qiluk	qiliilaq
Kaj/ankaŭ	ama	*amma	ama/sama	amahwa/aamta	amleq/cama	amleq/cama	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	amma	aamma	aamma
Ŝamano	qugaaĝix̂	*aŋalku-	angekex	angaɫkuq	angaɫquq	angaɫkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angatkuq	angakkuq	angakkuq	angakkuq	angakkuq	angakkuk	angakkuq	angakkoq	angakkiq
Ĉielo	inix̂	*qilaɣ	qilex	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	qilak	kilak	qilak	qilak	qilak
Nazkiso/Kiso	qingul	*kungik	singeq	singaq(-ghaqaa)	cingaq	cingaq	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik	kunik
Plumo	haka	*culuk	silek	siluk	culuk	culuk	suluk	chuluk	suluk	suluk	huluk	suluk	huluk	huluk	huluk	suluk	suluk	suluk	suluk	suluk	huluk	suluk	siik
Lakto	mulukax	*emug, itug	ituk/emunge	ituk/emuk	muk	ituk	immuk	immuk	immuk	immuk	ituk	miluk	miluk	ituk	immuk	immuk	immuk	immuk	immuk	immuk	immuk	immuk	immuk
Tie estas !	wa	*uva	hwa	hwa	w'a	w'a	uvvaa	uvvaa	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uvva	uhha	uffa	uppa
Kajako	iqyaq	*qyaq	qajax	qayaq	qayaq	qayaq	qayaq	qayaq	qayaq	qayaq	qayaq	qayavialuk	qayaq	qayaq	qayaq	qajaq	qajaq	qajaq	qajaq	kajak	qajaq	qajaq	saqqit
Adjektivoj	Malvarme! Brrr! Kiom malvarme!	ababa	*alaapaa					alaapa	alaappa	alaappa	alaappa	alaappa	alaappa	alaappa	alaappa	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii	ikkii
Ankaŭ/plu/pli	ahlii	*culi	sali	salin	cali	cali	suli	chuli	suli	suli	huli	suli	huli	huli	huli	suli	suli	suli	suli	suli	huli	suli	suli
Ŝveliĝi	hums	*puvet	puvceqertéẋ	puuvaaquq	puge-	puve-	puit-	puit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puvit-	puik-	puiq-
Longa	adul	*takǝ(v)	takevaláẋ	taakǝlʁi	takequq	takequq	tagiruq	tagiruq	takiruq	takiruq	takiruq	takiyuq	takiyuq	takiyuq	takiyuq	takijuq	takijuq	takijuq	takijuq	takijuk	takihuuq	takisooq/takivoq	tagiliq
Dika	ignatul	*quvi	quginaẋ	quginaq	quili	quvinaq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	quiniq	kuinik	quiniq	quineq	quiniq
Blanka	quhmax̂	*qătǝ-ʁ	qetex	qeteq	qeteq	qeter-	qatiq	qatiq	qatiq	qatiq	qatiq	qatiq	qakuqtaq	qaquqtaq	qakuqtaq	qakuqtaq	qakuqtaq	qakuqtaq	qakutaq	kakuttak	qakuqtuq	qaqortoq	qaartiq
Grizhara	qidaayŭ	*qirʁǝʁ	qircéreɫeẋ	qiiq	qiiq	qiiq	qiʁriq	qirʁiq	qirʁiq	qirʁi	qirʁiq	qiyriq	qiiq	qiriq	qiiq	qiiq	qiiq	qiiq	qiiq	kiik	qiiq	qeeq	qiiq
Kupro	kanuuyax̂	**kanɣu-ja	kanuje	kanuya	kanuyaq	kanuyaq	kannuuyaq	kannuyaq	kannuyaq	kannguyaq	kannuyaq	kannuyaq	kannuyaq	kannuyaq	kanuhaq	kannujaq	kannujaq	kannujaq	kanusaq	kannujak	kannussaq	kanngussak	kanngutsak
Nombroj	1	ataqan	*ataʁu-ci-	ateresex	ataaziq	atauciq/atuusiq	atauciq	atausiq	atauchiq	atausriq	atausiq	atauhiq	atausiq	atauhiq	atauhiq	atauhiq	atausiq	atausiq	atausiq	atausiq	atausik	atauhiq	ataaseq	alaasiq
2	aalax̂	*malǝʁu-	malrug	malghuk	malluk	malruk	marluuk	marluk	malruk	malruk	malruk	malruk	malruuk	malruuk	malruuk	marruuk	marruuk	marruuk	maqruuk	magguuk	marluk	marluk	martut
3	qankun(-s)	*pingajunt	pingejug	pingayut	pingaun	pingayun	pingasut	pingachut	piñgasrut	piñgasut	piñgahut	pingasut	pingahut	pingahut	pingahut	pingasut	pingasut	pingasut	pingasut	pingasut	pingahut	pingasut	pingasit
4	siiching	*cǝtama-	sitamij	sitamat	staamat	cetaman	sitaman	chitaman	sisaman	sisaman	hihaman	sitaman	hitaman	hihamat	hitamat	sitamat	tisamat	sitamat	sitamat	sitamat	hihamat	sisamat	siamat
5	chaang	*taɫiman	tasímengíyi	taɫimat	taɫiman	taɫiman	tauliman	taliman	talliman	talliman	talliman	talliman	talliman	tallimat	tallimat	tallimat	tallimat	tallimat	tallimat	tallimat	taddimat	tallimat	tattimat
6	atuung	*aʁvinelegh	inglex	aghvínelek	arwinlgen	arvinglegen	arwinilik	arwinilik	itchaksrat	itchaksat	itchakhat	arvinillik	arvinillik	arviniq	arvinraq	arviniqtut	arviniliit	pingasuujuqtut	pingasuujurtut	pingasuujuttut	arhiniddit	arfinillit	arpiniit
10	hatix̂	*qulǝ(ŋ)	qulex?	qula	qulin	qula	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	qulit	kulit	qulit	qulit	qutit
		Aleuta	Pra-Eskima	Sirenika	Siberia jupika	Alutika	Jupika	Inupiaka el Seward	Kaviaraka	Malimiutuna	Norddekliva	Uumarmiutuna	Siglituna	Inuinaktuna	Natsilika	Kivallika	Aivilika	Norda bafina	Sudbafina	Nunavika	Nunatsiavumiututa	Norda Grolanda	Okcidenta gronlanda	Orienta gronlanda

• Latinliterigo en Sovetunio

Teĥnika noto: Pro teĥnikaj limigoj iuj TTT-legiloj ne povas montri specialajn signojn, uzatajn en ĉi tiu artikolo. Tiaj signoj povas esti montritaj kiel kvadratetoj, demandosignoj aŭ aliaj sensencaj signoj depende de viaj TTT-legilo, operaciumo kaj instalitaj fontoj. Eĉ se via TTT-legilo kapablas interpreti UTF-8-n kaj vi instalis tiparon, kiu subtenas grandan diapazonon de Unikodo, vi eble bezonos uzi alian TTT-legilon, ĉar tiurilataj ebloj de TTT-legiloj ofte diferencas.