es.wiktionary.org

echar - Wikcionario, el diccionario libre

De Wikcionario, el diccionario libre

echar
pronunciación (AFI) [eˈt͡ʃaɾ] Colombia
silabación e-char[1]
acentuación aguda
longitud silábica bisílaba
rima

Del latín iactare ("lanzar") (iactare por iactus, part. pas. de iacere).

1
Impulsar o empujar algo hacia algún lugar.
2
Emitir algo.
3
Meter o poner algo en un lugar.
4
Expulsar algo o a alguien violentamente o despectivamente.
5
Remover a alguien de su posición o puesto.
6
Dicho de un ser vivo, crecerle, salirle, brotarle alguna parte de su estructura o cuerpo.
7
Poner algo en una situación o estado.
8
Juntar los animales machos a las hembras para la generación, como el caballo a las yeguas, los moruecos a las ovejas.[2]
9
Comer o beber alguna cosa.[2]
  • Uso: se emplea también como pronominal: echarse
  • Ejemplo: Echar al coleto. Echarse un trago.
10
Poner, aplicar.[2]
  • Ejemplo: Echar en la puerta una llave. Echar el cerrojo. Echar ventosas.
11
Imponer o cargar.[2]
  • Ejemplo: Echar tributos. Echar un censo.
12
Atribuir alguna acción a cierto fin.[2]
  • Ejemplo: Echar a buena, o mala parte.
13
Inclinar, reclinar o recostar.[2]
  • Ejemplo: Echar el cuerpo atrás, a un lado.
14
Apostar[2]
  • Ejemplo: Echar a escribir. Echar a saltar.
15
Empezar a tener alguna granjería o comercio.[2]
  • Ejemplo: Echar colmenas. Echar muletada.
  • Ejemplo: 

    Siendo ya en este tiempo buen mozuelo, entrando un día en la iglesia mayor, un ser de ella me recibió por suyo, y púsome en poder un buen asno y cuatro cántaros y un azote, y comencé a echar agua por la ciudad.Anónimo. El Lazarillo de Tormes (1554). Página 109. Editorial: Revista VEA. 1987.

16
Dar, distribuir o repartir.[2]
  • Ejemplo: Echar carta. En la comida, echar carne, verduras.
17
Publicar, prevenir, dar aviso de alguna cosa que se ha de ejecutar.[2]
  • Ejemplo: Echar la comedia. Echar las fiestas. Echar la vendimia.
18
Junto con la preposición por, y algunos nombres que significan carrera profesión es seguirla. [2]
  • Ejemplo: Echar por la iglesia.
19
Junto con algunos nombres tiene la significación de los verbos que se forman de ellos, o la de otros equivalentes.[2]
  • Ejemplo: Echar maldiciones o maldecir. Echar suertes, sortear. Echar refranes, relaciones o versos, decirlos o componerlos de repente.
20
Junto con las voces «baladronadas», «bravatas» y otras semejantes significa hacer de guapo y fanfarrón.[2]
21
Junto con las voces «barriga», «carnes», «carrillos», «pantorillas», etc. significa engordar mucho.[2]
22
Junto con las voces «rayos», «centellas», «fuego» y otras semejantes significa mostrar mucho enojo.[2]
23
Junto con las voces «por mayor», «por arrobas», «quintales», etc. vale ponderar y exagerar alguna cosa. [2]
24
Junto con las voces «abajo», «en tierra» o «por tierra», «por el suelo», etc. vale derribar, arruinar, asolar alguna cosa. [2]
25
Junto con algún nombre de pena vale condenar a ella.[2]
  • Ejemplo: Echar a galeras. Echar a presidio.
26
Junto con el infinitivo de algún verbo, y la partícula «a», significa dar principio a la acción de aquel verbo.[2]
  • Ejemplo: Echar a reír. Echar a correr.
27
Junto con el infinitivo de algún verbo, y la partícula «a», significa ser causa o motivo de ella.[2]
  • Ejemplo: Echar a rodar. Echar a perder.
28
Hablando de caballos, coche, librea vestido, etc. empezar a gastarlos o usarlos.[2]
29
Jugar.[3]
30
Hacer que una cosa caiga en alguna parte.[3]
31
Salirle a una persona o a un irracional cualquier complemento natural de su cuerpo.[3]
32
Jugar o aventurar dinero a alguna cosa.[3]
33
Con las voces «cálculos», «cuentas» y otras, hacer o formar.[3]
34
Tratándose de comedias u otros espectáculos, representar o ejecutar.[3]
35
Junto con preposición «por», ir por una u otra parte.[3]

Locuciones con «echar» []

Flexión de echar primera conjugación, regular
Formas no personales
Simples Compuestas
Infinitivo echar haber echado
Gerundio echando habiendo echado
Participio echado
Formas personales
número: singular plural
persona: primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo indicativo yo
vos
él / ella
usted1
nosotros
nosotras
vosotros
vosotras
ellos / ellas
ustedes1
Tiempos simples
Presente echo echas
echásvos
echaechamos echáis echan
Pretérito imperfecto  o  Copretérito (Andrés Bello) echaba echabasechabaechábamos echabais echaban
Pretérito indefinido  o  Pretérito (Perfecto simple) eché echasteechóechamos echasteis echaron
Futuro echaré echarásecharáecharemos echaréis echarán
Condicional  o  Pospretérito echaría echaríasecharíaecharíamos echaríais echarían
Tiempos compuestos
Pretérito perfecto  o  Antepresente he echado has echadoha echadohemos echado habéis echado han echado
Pretérito pluscuamperfecto  o  Antecopretérito había echado habías echadohabía echadohabíamos echado habíais echado habían echado
Pretérito anterior  o  Antepretérito  (poco usado) hube echado hubiste echadohubo echadohubimos echado hubisteis echado hubieron echado
Futuro perfecto  o  Antefuturo habré echado habrás echadohabrá echadohabremos echado habréis echado habrán echado
Condicional perfecto  o  Antepospretérito habría echado habrías echadohabría echadohabríamos echado habríais echado habrían echado
Modo subjuntivo yo
vos2
él / ella
usted1
nosotros
nosotras
vosotros
vosotras
ellos / ellas
ustedes1
Tiempos simples
Presente eche eches
echésvos2
echeechemos echéis echen
Pretérito imperfecto  o  Pretérito echara echarasecharaecháramos echarais echaran
echase echasesechaseechásemos echaseis echasen
Futuro   (en desuso) echare echaresechareecháremos echareis echaren
Tiempos compuestos
Pretérito perfecto  o  Antepresente haya echado hayas echado
hayásvos2 echado
haya echadohayamos echado hayáis echado hayan echado
Pretérito pluscuamperfecto  o  Antepretérito hubiera echado hubieras echadohubiera echadohubiéramos echado hubierais echado hubieran echado
hubiese echado hubieses echadohubiese echadohubiésemos echado hubieseis echado hubiesen echado
Futuro  o  Antefuturo   (en desuso) hubiere echado hubieres echadohubiere echadohubiéremos echado hubiereis echado hubieren echado
Modo imperativo  
vos
usted1 nosotros
nosotras
vosotros
vosotras
ustedes1
Afirmativo echa
echávos
eche echemos echad echen
Negativo

Se emplea el presente del modo subjuntivo

1 Usted y ustedes son pronombres de segunda persona, pero emplean las formas verbales de la tercera.
2 Las formas de «vos» varían en diversas zonas de América. El voseo rioplatense prefiere para el subjuntivo las formas de «tú».

Traducciones []

echar
pronunciación (AFI) [eˈt͡ʃaɾ]
silabación e-char
acentuación aguda
longitud silábica bisílaba
rima

Si puedes, incorpórala: ver cómo.

1
Echar (impulsar o empujar algo hacia algún lugar).
2
Echar (expulsar algo o a alguien violentamente o despectivamente).
3
Emitir (echar).
4
Coger (adquirir algo).
5
Inclinar.
6
Poner (algo en una situación o estado).
7
Llevar (tiempo).
8
Alzar.
9
Derramar, verter.
Flexión de echar , regular
Formes non personales
Infinitivu echar
Xerundiu echando
Participiu echáu, echada, echao, echaos, echaes
Formes personales
Númberu Singular Plural
Persona primera segunda tercera primera segunda tercera
Mou indicativu yo tu él nosotros vosotros ellos
Presente echo eches echa echamos echáis echen
Imperfeutu echaba echabes echaba echábamos
echábemos
echabais
echabeis
echaben
Indefiniu eché echasti
echesti
echó echemos echastis
echestis
echaron
Futuru echaré echarás echará echaremos echaréis echarán
Potencial echaría echaríes echaría echaríamos
echaríemos
echaríais
echaríeis
echaríen
Mou suxuntivu yo tu él nosotros vosotros ellos
Presente eche echas
eches
eche echemos echéis echan
echen
Imperfeutu echara
echare
echaras
echares
echara
echare
echarámos
echarémos
echarais
echareis
echaran
echaren
Imperativu yo tu él nosotros vosotros ellos
Presente echa echái

Si puedes, incorpórala: ver cómo.

1
Echar.
2
Acostar.
3
Activar.
Flexión de echar primera conjugación, regular
Formas no personales
Simples
Infinitivo echar
Gerundio echando
Participio echado
Formas personales
número: singular plural
persona: primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo indicativo yo tu el / eya mozotros
mozotras
vozotros
vozotras
eyos / eyas
Tiempos simples
Presente echo echasechaechamos echash echan
Pretérito imperfecto  o  Copretérito (Andrés Bello) echava echavasechavaechávamos echavash echavan
Pretérito indefinido  o  Pretérito (Perfecto simple) echi echatesechoechimos echatesh echaron
Futuro echaré echarásecharáecharemos echarásh echarán
Condicional  o  Pospretérito echariya echariyasechariyaechariyamos echariyash echariyan
Tiempos compuestos
Participio presente esto echando estas echandoesta echandoestamos echando estash echando estan echando
Participio pasado estava echando estavas echandoestava echandoestavamos echando estavash echando estavan echando
Pretérito perfecto  o  Antepresente tengo echado tyenes / tienes echadotyene / tiene echadotenemos echado tenesh echado tyenen / tienen echado
Pretérito pluscuamperfecto  o  Antecopretérito aviya echado aviyas echadoaviya echadoaviyamos echado aviyash echado aviyan echado
Futuro próximo vo / v'a echar vas a echarva echarvamos a echar vash a echar van a echar
Modo subjuntivo yo tu el / eya mozotros
mozotras
vozotros
vozotras
eyos / eyas
Tiempos simples
Presente eché echesechéechemos echesh echen
Pretérito imperfecto  o  Pretérito echera echerasecheraecheramos echerash echeran
Modo imperativo   tu mozotros
mozotras
vozotros
vozotras
Afirmativo echa eché echemos echad echen
Negativo

Se emplea el presente del modo subjuntivo

  1. Por motivos estéticos, debe evitarse dejar una letra huérfana a final de línea. Más información.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 RAE. Diccionario de la lengua castellana. Editado por: H. Bossange. 1842.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Luis P. de Ramón. Diccionario popular universal de la lengua española. Editado por: Imprenta y Librería Religiosa y Científica del Heredero de D. Pablo Riera. 1885. :*Nota: Este libro es accesible con una ip de EE.UU.
  4. «echar» en Diccionario de americanismos. Editorial: Asociación de Academias de la Lengua Española. 2010.
  5. 1 2 3 4 5 Pedro Labernia. Novísimo diccionario de la lengua castellana con la correspondencia catalana, el mas completo de cuantos han salido á luz. Comprende todos los términos, frases, locuciones y refranes usados en España y Américas Españolas en el lenguaje comun, antiguo y moderno y las voces propias de ciencias, artes y oficios. Editorial: Espasa. Madrid, 1866. OBS.: Tomo I, A–E; Tomo II, F–Z