fa.wikipedia.org

دامنه تابع - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

(تغییرمسیر از دامنه یک تابع)

در علم ریاضیات دامنه‌ی(به انگلیسی: Domain) یک تابع عبارت است از مجموع مقادیر مجاز ورودی به یک تابع که منجر به تولید خروجی(برد) می‌شود.[۱] به بیان دیگر مؤلفه‌های اول هر تابع که به صورت زوج مرتب نوشته شده باشد را دامنه می‌گویند و به صورت Df نوشته می‌‍شود .

پیدا کردن دامنه از روی ضابطه

[ویرایش]

یعنی تابع مورد نظر در چه بازه ای تعریف شده‌است. با توجه به انواع توابع ابتدا باید نوع تابع را بشناسیم.

تعبیر هندسی:

اگر نمودار تابع را داشته باشیم تصویر نمودار بر روی محور xها همان دامنه تعریف تابع است.

پیدا کردن دامنه توابع چندجمله‌ای از روی ضابطه

[ویرایش]

دامنه این توابع {\displaystyle \mathbb {R} } (مجموعه اعداد حقیقی ) است. مگر اینکه خود ضابطه، دامنه را محدود کرده باشد.

در زوج مرتب‌ها مولفه‌های اول، دامنه می‌باشد.

مثال زیر را ببینید:

{\displaystyle A=\{(4,8),(9,7),(12,46),(78,52)\}}

در این تابع دامنه برابر است با:

{\displaystyle D_{A}=\{4,9,12,78\}}

تشخیص دامنه از روی نمودار

[ویرایش]

اگر نمودار تابع را داشته باشیم تصویر نمودار بر روی محور xها همان دامنه‌ی تعریف تابع است.

برای تشخیص دامنه از روی نمودار، ابتدا و انتها نمودار را به محور x ها وصل می‌کنیم. در نهایت بازه مشخص شده برابر با همان دامنه است.

نکته: حواستان به باز و بسته بودن ابتدا و انتها نمودار باشد.

تشخیص دامنه از روی نمودار
تشخیص دامنه از روی نمودار

نکته: ممکن است نمودار چندضابطه‌ای باشد. مثلا در محدوده‌ای نمودار تعریف نشده باشد. آن وقت حواسمان باید به آن ناحیه‌ها باشد و آنجا را جز دامنه حساب نکنیم.

نکته: حواستان به توپر یا توخالی بودن آخر و ابتدا نمودار باشد. زیرا:

  1. اگر توخالی باشد بازه‌ی دامنه باز است.
  2. اگر توپر باشد بازه‌ی دامنه بسته است.

پیدا کردن دامنه توابع گویا از روی ضابطه

[ویرایش]

تابعی به شکل زیر:

{\displaystyle {\frac {P(x)}{Q(x)}}}  

دامنه این توابع اعداد حقیقی بجز ریشه‌های مخرج است. یعنی اعدادی که مقدار مخرج را صفر می‌کند.

پیدا کردن دامنه توابع گنگ (رادیکالی) با فرجه زوج از روی ضابطه

[ویرایش]

باید زیر رادیکال نامنفی (بزرگتر و مساوی صفر - 0{\displaystyle \geq }عبارت زیر رادیکال) باشد.

نکته دامنه توابع رادیکالی با فرجه فرد همانند توابع چندجمله‌ای است.

دامنه و برد تابع «سیده فاطمه موسوی نطنزی»

  1. «Mathwords: Domain». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۸ مه ۲۰۱۲.