درگاه:ایالات متحده آمریکا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
.png){kind=logo}
درگاه ایالات متحده آمریکا
 |
.svg) نشان ملی |
ایالات متحده آمریکا (به انگلیسی: United States of America و به اختصار: USA) کشوری در آمریکای شمالی، و به پایتختی شهر واشنگتن دی‌سی است. آمریکا سومین کشور پر جمعیت دنیا و چهارمین کشور پهناور جهان است، و از لحاظ نژادی و گوناگونی مردم، متنوع‌ترین کشور جهان شناخته می‌شود. آمریکا با تولید ناخالص داخلی بیش از ۱۳٬۰۰۰ میلیارد دلار در سال و ۱۹٪ قدرت خرید جهان، بزرگترین اقتصاد در میان کشورهای جهان را دارا است. نام «آمریکا» اقتباسیست از نام آمریگو وسپوچی جهانگرد و کاشف ایتالیایی که توسط یک نقشه ساز آلمانی در سال ۱۵۰۷ میلادی ثبت گردید. نظام حکومتی آمریکا در چارچوب قانون اساسی، و بر اساس سیستم جمهوری فدرال بنیان نهاده شده‌است. این کشور در سال ۱۷۷۶ میلادی (۱۱۵۵ ه. خ.)، در پی اعلام استقلال و اتحاد ۱۳ مستعمرهٔ سابق بریتانیا شکل گرفت.
کشور آمریکا از شرق با اقیانوس اطلس، در غرب با اقیانوس آرام، از شمال با کشور کانادا، و از جنوب با مکزیک همسایه‌است. این کشور از راه پایگاه دریایی گوانتانامو نیز مرز مشترک اندکی با کوبا دارد. آمریکا همچنین از طریق آلاسکا با روسیه مرز آبی دارد. به علاوه، مجموعه‌ای از جزیره‌ها، ناحیه‌ها، و مناطق متعلق به آمریکا در سراسر جهان پراکنده‌اند. کشور آمریکا ۵۰ ایالت دارد که هر کدام از آنها بنا بر سامانه فدرالی حاکم، دارای سطح بالایی از خودگردانی هستند. ایالات متحدهٔ آمریکا اقتصاد کاپتالیستی از نوع سرمایه‌داری انحصاری دارد. ویژگی بارز اقتصاد ایالات متحدهٔ آمریکا عبارتست از تسلط انحصارها در رشته‌های مختلف، که بر مبنای منابع طبیعی فراوان، زیربنای توسعه‌یافته، تولید انبوه، و مصرف زیاد استوار است. تولید ناخالص داخلی ایالات متحدهٔ آمریکا با بیش از ۱۳ تریلیون دلار، یعنی حدود ۲۰٪ تولید ناخالص جهان، نخستین اقتصاد بزرگ جهان است. بزرگترین اقلام صادراتی آمریکا بترتیب تجهیزات صنعتی (۲۹٫۸٪)، ماشین‌آلات (۲۹٫۵٪)، کالاهای مصرفی غیر اتومبیل (۱۲٫۴٪)، خودرو و تولیدات وابسته (۹٫۳٪)، تولیدات صنایع غذایی (۸٫۳٪)، و تولیدات صنایع هوایی (۶٫۶٪) هستند، در حالی که بزرگترین اقلام وارداتی به آمریکا کالاهای مصرفی غیر اتومبیل (۲۳٪)، سوخت (۲۲٫۱٪)، ماشین‌آلات (۱۹٫۹٪)، تجهیزات صنعتی (۱۴٫۸٪)، تولیدات خودرو (۱۱٫۱٪)، صنایع غذایی (۴٫۲٪)، و صنایع هوایی (۱٫۷٪) هستند.
آمریکا به طور رسمی یک کشور سکولار می‌باشد. در ایالات متحده آمریکا بر اساس متمم اول قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، هیچ دینی بطور رسمی وجود ندارد، اما همین متمم نیز آزادی تمام ادیان را تضمین کرده‌است. به همین دلیل است که مثلاً زنان محجبهٔ مسلمان آمریکایی اجازه حضور در مراکز دولتی و دانشگاهی کشور را از نظر قانونی دارند. از قرن نوزدهم بیسبال به عنوان ورزش ملی آمریکا شناخته شد. در وهله بعدی فوتبال آمریکایی، بسکتبال و هاکی روی یخ ورزش‌های ملی آمریکا به شمار می‌رود. فوتبال کالجی و بسکتبال کالجی نیز پرطرفدارند. فوتبال آمریکایی اکنون پرطرفدارترین ورزش در آمریکاست.
بیشتر بخوانید دربارهٔ… تاریخ و نمای کلی ایالات متحده آمریکا
نوشتار برگزیده
یک از بسیار یا واحدی متشکل از تعدد عبارتی است که به همراه کنش به تأیید اوست و نظم نوین اعصار از سال ۱۷۸۲ به موجب مصوبهٔ کنگره بر روی نشان بزرگ ایالات متحدهٔ آمریکا نقش بست. این عبارت مشابه ترجمهٔ لاتین قطعهٔ دهم از هراکلیتوس است: «از میان همه چیز، یکی و یکی از میان همه چیز». شکل تغییر یافته‌ای از عبارت در موتورم دیده می‌شود. موتوروم شعری است که به ویرژیل منتسب است ولی در حقیقت سراینده‌اش ناشناس است. در شعر آمده‌است: color est e pluribus unus که به معنای «اختلاط رنگ‌ها در یک رنگ واحد» است. سنت اوگوستین، مشابه این عبارت یعنی ex pluribus unum را در رسالهٔ اعترافاتش به کار برده‌است. در دورهٔ انقلاب آمریکا، عین این عبارت بر روی جلد مجلهٔ مشهور نجیب‌زادگان چاپ می‌شد. مجلهٔ نجیب‌زادگان مقالاتش را از منابع متعددی در یک مجله جمع‌آوری و چاپ می‌کرد. واحدی متشکل از تعدد توسط پیر اوژن دوسیمیتیر به کمیتهٔ مسئول طراحی نشان پیشنهاد شد.
گفتاورد
«اگر آزادی بیان را از ما بگیرند، همچون گوسپندانی خواهیم شد که در سکوت و حماقت به پای قربان‌گاه برده می‌شوند.»
رده‌ها
نوشتارهای برگزیده
نوشتارهای برگزیده: مخزن خارجی شاتل فضایی • تیم برتون • استیو جابز • جودی فاستر • جنبش پیشگیری از بارداری ایالات متحده
نیروهای مسلح
.svg)
نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا با داشتن بیش از ۲۷۰ کشتی جنگی بزرگترین نیروی دریایی در جهان است. تناژ (وزن) ناوگان نبرد این نیرو از مجموع ۱۳ نیروی دریایی بعد ازخود بیشتر است. این نیرو همچنین بزرگترین ناوگان ناوهای هواپیمابر را با ۱۱ ناو درحال خدمت و یک ناو در حال ساخت در جهان داراست. نیروی دریایی ایالات متحده دارای ۳۲۸۵۱۶ پرسنل در حال خدمت و ۱۰۱۶۸۹ پرسنل ذخیره در تاریخ ژانویه ۲۰۱۱ بوده است و شامل ۲۸۶ کشتی فعال و بیش از ۳۷۰۰ هواپیماست. فرمانده نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا از سوی رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا و با تأیید مجلس سنای ایالات متحده آمریکا انتخاب می‌شود.
اقتصاد
ول‌پوینت، (به انگلیسی: WellPoint) شرکت مدیریت بهداشت و درمان آمریکایی است، که در زمینه ارائه خدمات بیمه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی فعالیت می‌نماید.
شرکت ول‌پوینت در سال ۲۰۰۴ با ادغام شرکت بیمه آنتم و ول‌پوینت هلت نتورکس راه‌اندازی شد. دفتر مرکزی این شرکت در شهر ایندیاناپولیس، ایندیانا قرار دارد و سهام آن در بازار بورس نیویورک معامله می‌شود.
پرچم‌ها
روز پرچم (ایالات متحده) (به انگلیسی: Flag Day (United States)) در ۱۴ ژوئن به عنوان روز پرچم جشن گرفته می‌شود. این روز یادبود تصویب این پرچم در ۱۴ ژوئن سال ۱۷۷۷ است. از سال ۱۹۱۶ هنگامی که وودرو ویلسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا با صدور فرمانی ۱۴ ژوئن را به عنوان روز پرچم نام نهاد، مردم این کشور هر سال این روز را جشن می‌گیرند. پیش از سال ۱۹۱۶ روز پرچم تنها در برخی ایالت‌ها جشن گرفته می‌شد. مصوبه کنگره در مورد اختصاص ۱۴ ژوئن به روز ملی پرچم، توسط هری ترومن، دیگر رئیس جمهور آمریکا در سال ۱۹۴۹ به صورت قانون درآمد.
داستان‌ها و روایت‌های آمریکایی حاکی است که در سال ۱۷۷۶، جرج واشنگتن، بتسی راس، صاحب خیاط خانه‌ای در فیلادلفیا را مأمور دوختن پرچمی ملی کرد. کارشناسان تاریخ و علوم سیاسی به این نظریه مشکوکند اما در عین حال موافقند که خانم راس به احتمال بسیار جرج واشنگتن را می‌شناخت و پرچم‌هایی را نیز دوخته است.
جغرافیای طبیعی
سازمان پارک‌های ملی (به انگلیسی: National Park Service) نام یک آژانس فدرال ایالات متحده آمریکا است که مسئولیت نگاهداری و ادارهٔ مناطق ملی آمریکا (اعم از پارک‌های طبیعی و اماکن ملی تاریخی و یادبود) را بر عهده دارد.
این اداره در سال ۱۹۱۶ بدستور کنگره ایالات متحده آمریکا تشکیل شد، و زیر نظر وزارت کشور ایالات متحده آمریکا اداره می‌گردد.
سیستم پارک‌های ملی توسط برخی تاریخ‌نویسان «بهترین ایدهٔ آمریکا» نامگذاری گردیده.
این سازمان وظیفه سرپرستی از ۳۹۱ پارک را بر عهده دارد. از این تعداد، ۵۸ پارک از نوع پارک طبیعی هستند ..
نمادها
ناقوس آزادی، واقع در فیلادلفیا، نماد فرهنگی انقلاب آمریکا است که در سال ۱۷۵۲ ساخته شده است. جایگاه این ناقوس قبلاً در مناره کلیسأ تالار استقلال بوده است. این زنگ در کارخانهٔ ناقوس‌سازی وایتچپل واقع در بریتانیا ساخته شده است و سپس به پنسیلوانیا منتقل گشته است. شکاف روی این ناقوس پس از اولین زنگ زدن در پنسیلوانیا اتفاق افتاده است.
در سال‌های نخستین از این ناقوس برای احضار قانون‌گزاران جهت تشکیل جلسات مربوط به وضع قانون، یا گردآوری مردم برای اعلامیه دادن به آنها استفاده می‌شده است.
آموزش و پژوهش
انجمن جغرافیای ملی (به انگلیسی: The National Geographic Society)، نام سازمانی غیردولتی است که در سال ۱۸۸۸ میلادی در ایالات متحده آمریکا تأسیس شد. هم‌اکنون انجمن جغرافیای ملی از بزرگترین سازمان‌های غیردولتی مردم‌نهاد در جهان است که هدفش را بر معرفی و حفاظت از آثار طبیعی، باستان‌شناسی، زیست‌شناسی و علوم جغرافیایی بنا کرده است.
بنیاد نشنال جئوگرافیک در ۲۷ ژوئن سال ۱۸۸۸ (تیرماه ۱۲۶۷) توسط ۳۳ دانشمند و جهانگرد که علاقه‌مند به تشکیل انجمنی برای افزایش و توسعه علم جغرافیا بودند، در واشنگتن دی‌سی تأسیس شد. یکی از مؤسسان این بنیاد الکساندر گراهام بل مخترع تلفن بود که پس از هابارد گرین گاردینر ریاست این مؤسسه را به عهده گرفت. ایده استفاده از عکس در کنار مقالات که از عوامل اصلی محبوبیت این مجله به شمار می‌رود را بل ارائه داد.
زندگی‌نامه برگزیده
تیموتی والتر «تیم» برتون (به انگلیسی:Timothy Walter "Tim" Burton؛ زادهٔ ۲۵ اوت ۱۹۵۸) کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، طراح، نقاش و شاعر آمریکایی است. تیم برتون به دلیل دیدگاه متفاوت، سبک ویژه و منحصربه‌فرد در فیلمسازی و طراحی شخصیت‌هایی عجیب و متفاوت معروف شده‌است و از برجسته‌ترین کارگردان‌ها به شمار می‌رود. او تاکنون بارها برای جوایز گوناگونی از جمله گلدن گلوب و اسکار نامزد شده‌است و جوایزی را نیز دریافت کرده‌است. برتون همچنین نویسنده و نقاش کتاب شعر مرگ غم‌انگیز پسر صدفی و قصه‌های دیگر که در سال ۱۹۹۷ منتشر شد و نیز کتاب طراحی‌هایش یعنی هنر تیم برتون که در سال ۲۰۰۹ انتشار یافت، است.
تیم برتون در بربنک، کالیفرنیا زاده شد. او در کودکی به دیدن فیلم‌های ترسناک و علمی–تخیلی علاقه داشت و از نوجوانی شروع به ساخت پویانمایی‌هایی به روش استاپ موشن و فیلم‌های ۸ میلیمتری سیاه و سفید کرد.
نگاره برگزیده
تاریخ
جنگ انقلاب آمریکا (۱۷۸۳–۱۷۷۵) یا جنگ استقلال آمریکا در ابتدا با درگیری بین پادشاهی بریتانیای کبیر و مستعمرات سیزده‌گانه بریتانیا در آمریکای شمالی آغاز شد و سرانجام به یک جنگ سراسری بین چندین قدرت بزرگ اروپایی تبدیل شد.
جنگ انقلاب آمریکا نتیجهٔ انقلاب سیاسی آمریکا بود که با کشمکش مابین پارلمان بریتانیای کبیر و مستعمره‌نشینانی که به قانون تمبر اعتراض داشتند آغاز گردید. آمریکایی‌ها تصویب قانون تمبر را مغایر با قانون اساسی می‌پنداشتند. پارلمان بر حقش مبنی بر مالیات بستن بر مستعمره‌نشینان پای می‌فشرد و آمریکاییان خواستار احقاق حقوقشان به عنوان شهروندان بریتانیا بودند و پرداخت مالیات را بدون حضور در پارلمان برنمی‌تابیدند. آمریکایی‌ها در هر مستعمره دولت سایه تشکیل دادند و کنگرهٔ قاره‌ای را تأسیس نمودند. بایکوت چای بریتانیا از جانب آمریکایی‌ها در سال ۱۷۷۳ به مهمانی چای بوستون منجر شد. لندن در پاسخ به وقوع مهمانی چای، دولت مستقل ماساچوست را برانداخت و آن را تحت سیطرهٔ ارتش به فرماندهی ژنرال توماس گیج کرد. در آوریل ۱۷۷۵ گیج ارتش کمکی را برای خواباندن طغیان‌ها و یاغی‌گری‌ها به خارج از بوستون گسیل کرد. شبه‌نظامیان محلی که به «مردان کوچک» معروف بودند به رویارویی با ارتش بریتانیا برخواستند و تقریبا مقدمهٔ لشکر را نابود کردند. نبردهای لگزینگتون و کنکورد آتش جنگ را شعله‌ور ساخت. احتمال هر گونه مصالحه هنگامی که مستعمره‌نشینان در ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ اعلام استقلال کردند و کشور جدید ایالات متحدهٔ آمریکا را بنا گذاردند از بین رفت.
شهرها
نیویورک پرجمعیت ترین شهر ایالت نیویورک و ایالات متحده آمریکاست که از ۵ ناحیه شامل برانکس، بروکلین، منهتن، کوینز و استاتن آیلند تشکیل شده‌است. این شهر یکی از قطب‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهان است. عده‌ای به دلیل اهمیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منحصربه‌فرد نیویورک، این شهر را پایتخت جهان نامیده‌اند.
ابرشهر نیویورک با مساحت ۱۱٬۳۲۷ کیلومتر مربع، وسیعترین شهر جهان است. در میان شهرهای بزرگ جهان، تولید ناخالص داخلی نیویورک در زمره بیشترین‌ها قرار دارد که از نظر ارزش اسمی، می‌توان به تنهایی آنرا با کشور بزرگی مثل روسیه مقایسه کرد. شهر نیویورک با داشتن بیش از ۵۳ آسمانخراش با ارتفاع بیش از ۲۰۰ متر، بیشترین تعداد آسمانخراش را در میان شهرهای دنیا داراست. برج آزادی، اولین بنایی است که در مکان مرکز تجارت جهانی نیویورک ساخته شده است.
ورزش
در زمینه ورزش آمریکاییان بیش از دیگر ورزشها به فوتبال آمریکایی، بیسبال، و بسکتبال توجه و علاقه نشان می‌دهند.
برخی لیگهای ورزشی همانند آیوی لیگ دارای سابقه‌ای کهن و پر افتخارند. و نیز ورزش‌هایی همانند والیبال، لاکراس، بیسبال، و بسکتبال ابداعاتی آمریکایی به شمار می‌روند.
فوتبال آمریکایی هر ساله در دو لیگ ان اف ال (در سطوح حرفه ای) و بی سی اس (بین دانشگاه‌های آمریکا) توسط میلیون‌ها آمریکایی دنبال می‌شود. در واقع، مسابقات لیگ ان اف ال از نظر میانگین تعداد تماشاچیان در هر بازی رتبه اول جهان در میان تمام ورزشها را دارد. بطور مثال در سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ میانگین حضور تماشاچیان در هر بازی بیش از ۶۷٬۰۰۰ نفر بود.
فرهنگ و هنر آمریکا
کتابخانهٔ ملی کنگرهٔ آمریکا (به انگلیسی: Library of Congress) کتابخانهٔ ملی دوفاکتوی ایالات متحده آمریکا، بازوی تحقیقاتی کنگره ایالات متحده، قدیمی‌ترین انستیتوی فرهنگی دولت فدرال آمریکا و بزرگترین کتابخانهٔ جهان است که در پایتخت ایالات متحدهٔ آمریکا، شهر واشنگتن دی‌سی، قرار دارد.
رئیس کتابخانهٔ کنگره «کتابدار کنگره» نامیده می‌شود و درحال‌حاضر جیمز بیلینگتون این سِمَت را بر عهده دارد. در ۲۴ آوریل سال ۱۸۰۰ میلادی جان آدامز، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، لایحه‌ای به کنگرهٔ آمریکا فرستاد که بر اساس آن علاوه بر انتقال پایتخت این کشور از فیلادلفیا به شهر جدید واشنگتن، با اختصاص مبلغ ۵۰۰۰ دلار برای تأسیس کتابخانه‌ای حاوی کتب قابل استفاده و مفید برای اعضای کنگرهٔ آمریکا نیز موافقت می‌شد.
آیا می‌دانید
- … کارتون مطبوعاتی اتحاد یا فنا با سرمقاله‌ای به همین نام از بنجامین فرانکلین در کوران انقلاب آمریکا به عنوان نماد اتحاد علیه پادشاهی بریتانیای کبیر مطرح شد؟ (در تصویر)
- … تامی اسمیت و جان کارلوس، مدال‌آوران آمریکایی به منظور اعتراض به نژادپرستی در ایالات متحده آمریکا، درود قدرت سیاه در المپیک را اجرا کردند؟
- … استفانی بایس نخستین نماینده ایرانی آمریکایی است که به مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا راه یافت؟
- … تُندرهراسی بر اساس آمار سال ۲۰۰۷ میلادی، سومین فوبیای شایع در ایالات متحده آمریکا است؟
- … شعار خدمات پستی ایالات متحده آمریکا برگرفته از شعار چاپارخانه‌های شاهنشاهی هخامنشی ایران است؟
- … ایوریل هینز نخستین زن منصوب‌شده به مقام اداره‌کننده اطلاعات ملی حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا است؟
ویکی‌پروژه‌ها
آن‌چه می‌توانید انجام دهید
- در صورت تمایل می‌توانید الگوی {{کاربر ویکی‌پروژه ایالات متحده آمریکا}} به صفحهٔ کاربری خود اضافه نمایید و با شرکت در پروژهٔ آمریکا در جهت ایجاد، گسترش و بهبود مقالات همکاری نمایید.
- الگوی
{{درگاه|آمریکا}}را به نوشتارهای وابسته به آمریکا اضافه کنید. - الگوی {{آمریکا-خرد}} را به نوشتارهای خرد آمریکایی اضافه کنید.
- نوشتارهای خرد آمریکا را گسترش دهید.
سراسرنما
موضوعات
درگاه‌های وابسته
 |
 |
در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا
| ایالات متحده آمریکا در ویکیکتاب | ایالات متحده آمریکا در ویکیانبار | ایالات متحده آمریکا در ویکیخبر | ایالات متحده آمریکا در ویکیگفتاورد | ایالات متحده آمریکا در ویکینبشته | ایالات متحده آمریکا در ویکیواژه |
| راهنما و کتابها | نگارهها و رسانه | رویدادها | گفتاوردها | متون | واژگان |
 |
 |
 |
 |
 |
 |