درگاه:زیست‌شناسی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| صفحه اصلی | رده‌ها و موضوعات | درگاه‌ها و پروژه‌ها |
درگاه زیست‌شناسی
زیست‌شناسی دانش شناخت موجودات زنده‌است. این دانش به بررسی ویژگی‌ها و رفتار سازواره‌ها، چگونگی پیدایش گونه‌ها و افراد، و نیز به بررسی برهم‌کنش جانداران با یکدیگر و محیط پیرامونشان می‌پردازد. زیست‌شناسی شامل طیف گسترده‌ای از رشته‌های علمی مستقل است. از مهم‌ترین رشته‌های زیست‌شناسی، فیزیولوژی، کالبدشناسی، بوم‌شناسی، زیست‌شناسی مولکولی و سلولی، زیست‌شیمی، ژنتیک و زیست‌شناسی تکاملی هستند. در زیست‌شناسی رشد و نمو اندام جانداران نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. زیست‌شناسی سیستم‌های زیست‌شناختی را بر اساس اصول و مفاهیمی چون جامعیت، تکامل، تنوع، تسلسل، هم‌ایستایی و کنش و واکنش‌ها توصیف میکند.
نوشتار برگزیده
نهنگ قاتل، که به نام اُرکا نیز شناخته میشود، جانوری آبزی‌است که به خانوادهٔ دلفین‌های اقیانوسی تعلق دارد و بزرگ‌ترین جاندار در میان دلفین‌سانان است. نهنگ‌های قاتل در اقیانوس‌های سراسر جهان، از دریاهای قطبی گرفته تا دریاهای گرمسیری، یافت میشوند. آنها طعمه‌های گوناگونی را به‌عنوان غذا اختیار میکنند، با این حال بعضی گروه‌ها تنها به دنبال یک طعمه می‌روند. بعضی تنها از ماهیان تغذیه میکنند و برخی دیگر به گله‌های پستانداران دریایی، مانند فک، شیر دریایی، گراز دریایی و حتی نهنگ‌ها نیز حمله میکنند. نهنگ‌های قاتل در بالای هرم غذایی هستند، دشمنان طبیعی ندارند و گاه نهنگ‌های بزرگ را نیز طعمه خود میکنند.
نهنگ‌های قاتل بسیار اجتماعی‌اند؛ بعضی دسته‌های آنها دارای خانواده‌های مادرنهاد هستند که پایدارترین خانواده‌های این‌چنینی در میان همهٔ جانوران را تشکیل می‌دهند. روش‌های شکار پیچیده و صداهای تولیدیشان، که اغلب منحصر به یک دسته‌اند و نسل‌به‌نسل منتقل میشوند، به عنوان گونه‌ای از فرهنگ شناخته میشوند. در حال حاضر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست وضعیت بقای نهنگ قاتل را در حالت اطلاعات ناکافی طبقه‌بندی کرده‌است چرا که این احتمال وجود دارد که یک زیرگونه یا بیشتر از این جاندار، خود گونه‌هایی جدا باشند. بعضی جمعیت‌های محلی این گونه در برخی مناطق به دلایلی مانند نابودی طعمه‌ها، از میان رفتن قلمرو، آلودگی آب یا برخورد با ماهیگیران به‌عنوان گونهٔ تهدیدشده یا در معرض خطر در نظر گرفته میشوند.
نهنگ‌های قاتل به عنوان خطری برای انسان دیده نمیشوند، با این حال گزارش‌هایی از زخمی یا کشته‌شدن تربیت‌کنندگان نهنگ‌های قاتل در اسارت و در پارک‌های نمایشی پستانداران دریایی منتشر شده‌است. این جانوران نقش مهمی در فرهنگ و باورهای مردم بومی مناطقی از جهان دارند و به آنها هم به عنوان روح انسان‌ها و هم کشتارگرانی بی‌رحم نگریسته میشود.
بیشتر...
زندگی‌نامهٔ برگزیده
چارلز داروین زیست‌شناس بریتانیایی و نظریه پرداز نظریه تکامل زیست‌شناختی است. چارلز داروین در ۱۲ فوریه ۱۸۰۹ در خانواده پزشکی ثروتمند اهل شروزبری در ناحیه شراپشایر در انگلستان زاده شد.
وقتی داروین هشت سال داشت مادرش درگذشت. یک سال بعد او را برای تحصیل به مدرسه شبانه‌روزی در شهر همسایه فرستادند. در ۱۸۲۵ پس از صرف یک سال کارآموزی در کنار پدرش برای تحصیل پزشکی به دانشگاه ادینبرو رفت. اما خشونت عملیات جراحی باعث شد که از پزشکی بیزار شود و در عوض نزد یک برده سیاهپوست آزاد شده به نام جان ادمونستن به آموختن تاکسیدرمی مشغول شود. داروین شیفته داستان‌هایی بود که ادمونستن از جنگل‌های بارانی آمریکای جنوبی برایش تعریف می‌کرد.پس از دانش‌آموختگی، داروین و همکلاسی‌هایش تصمیم گرفتند که برای مطالعه تاریخ طبیعی مناطق گرمسیر به جزایر مادیرا سفر کنند.
نوشتارهای برگزیده
نگارهٔ برگزیده
گفتاورد
«اگر یکی یا دو تا از برادرانم به رودخانه می‌افتادند، شاید زندگی‌ام را برای نجات آنها به خطر نمی‌انداختم؛ امّا اگر بیش از دو تا از برادرانم داشتند غرق می‌شدند؛ احتمالا سعی می‌کردم به قیمت به خطر انداختن زندگی‌ام آنها را نجات دهم.»
— جان هالدین، در تبیین مفهوم شایستگی فراگیر
آیا می‌دانستید؟
•....که اگر حشرات را از سر وار آب کنید خفه نمیشوند اما آنها را از پایین یعنی از قسمت شکم وارد آب کنید خفه میشوند؟!زیرا نایدیس حشرات در شکم آنها است.
•....که حشرات خون ندارند.
•....که شتر به خاطر مرگ صاحبش گریه میکند.
•....که مورچه ها دانه تخمه را به دو تکه تقسیم میکنند زیرا میدانند اگر آن را کامل به لانیشان ببرند موجب جوانه زدن تخمه میشود.
•....که بلدرچین ها از صدای صاعقه می ترسند و حتی ممکن است بمیرند.