fa.wikipedia.org

عزالدین بن اثیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

عزالدین بن اثیر

زادهٔ۱۱ مه ۱۱۶۰م/ ۴ جمادی‌الاولی ۵۵۵ق
درگذشتمه ۱۲۳۳م / شعبان ۶۳۰ق
پیشه(ها)محدث و تاریخ‌نگار
سبکدر ادبیات عربی: «دورهٔ سوم عباسی»
خویشاوندانبرادرانش مجدالدین مبارک و ضیاءالدین نصرالله

عزالدین ابوالحسن، علی بن محمد جزری شیبانی شهرت‌یافته به عزالدین بن اثیر (۱۱۸۶م – ۱۲۳۳م) محدث و تاریخ‌نگار و زندگی‌نامه‌نویس اهل جزیره (منطقه‌ای بین کردستان ترکیه و سوریه امروز) بود. او به زبان عربی می‌نوشت و از خاندان ابن اثیر بود.[۱] او در سن بیست‌ویک‌سالگی همراه با پدرش در موصل ساکن شد تا به تحصیل ادامه دهد و در آنجا خود را وقف مطالعه تاریخ و سنت اسلامی کرد.

الکامل فی التاریخ و أسد الغابة فی معرفة الصحابه مشهورترین آثار اوست.[۲][۳][۴][۵][۶]

ابن اثیر از تبار شیبانی[۷] و متعلق به قبیله بزرگ و پرنفوذ عرب بکر بن وائل بود[۸][۹] که در سراسر میان‌رودان علیا ساکن بودند و نام خود را به شهر دیاربکر دادند.[۱۰][۱۱][۱۲] همچنین از او به‌عنوان فردی با تبار کُرد یاد شده است.[۱۳]

او برادر مجددالدین و ضیاءالدین ابن اثیر بود. ابن اثیر زندگی علمی خود را در موصل گذراند، به‌طور مکرر از بغداد بازدید کرد و مدتی همراه با سپاه صلاح‌الدین ایوبی در سوریه سفر کرد. بعدها در حلب و دمشق اقامت گزید. مهم‌ترین اثر او، تاریخ جهان با عنوان الکامل فی التاریخ (الکامل فی التاریخ) است.

ابن الاثیر به دلیل ارتباط نزدیکش با حاکمان موصل، سفرهای متعددش در پی علم، انجام برخی ماموریتهای رسمی سیاسی توسط حاکم موصل و همراهی با او، مطالب تاریخی در دسترس داشت که در آثارش استفاده می‌کرد. آثار او را پس از طبری برجسته‌ترین تواریخ می‌دانند.

تاریخ کلی در ۱۲ جلد است، از پیدایش و آغاز زمان تا عصر آن که در پایان سال ۶۲۸ هجری قمری به پایان رسیده است، یعنی به تاریخ جهان باستان تا ظهور اسلام می‌پردازد و تاریخ جهان اسلام از پیدایش اسلام تا عصر آن حضرت در ثبت وقایع هر سال به‌طور جداگانه پایبند بوده و بین اخبار مشرق زمین تعادل برقرار کرده است، غرب و هر آنچه در این میان در طول هفت و ربع قرن گذشته است که بیش از هر تاریخ عمومی دیگری به کتاب او خصلت تاریخ عمومی بخشید و در عین حال از رویدادهای محلی غافل نشد. در هر منطقه اخباری از پدیده‌های آب و هوایی و زمینی مانند گرانی، قیمت پایین، خشکسالی، بیماری همه گیر و زلزله وجود دارد.

ابن الاثیر در کتاب خود نه تنها ناقل اخبار یا ثبت وقایع بود، بلکه تحلیلگر عالی و منتقدی بصیر بود. او مشتاق توضیح برخی از پدیده‌های تاریخی و نقد نویسندگان منابع خود بود و بسیاری از داستان‌های آنها را مورد بحث و بررسی قرار می‌داد و شما در او نقدهای سیاسی، نظامی، اخلاقی و عملی را خواهید دید که به‌طور نامحسوس در لابه لای کتاب آمده است. شخصیت تاریخی خود را در نوشته‌های خود در همه زمان‌ها کاملاً روشن می‌کند.

اهمیت کتاب به این دلیل است که در سال ۳۰۲ هجری قمری، بیش از سه قرن را در بر می‌گیرد و این کتاب شامل اخبار جنگ‌های صلیبی در مجموعه ای مستمر از زمان ورود آنها به سال ۴۹۱ هجری قمری تا سال ۶۲۸ هجری قمری و همچنین شامل اخبار حمله تاتارها به شرق اسلامی از آغاز آن است. در سال ۶۱۶ ق. ابن الاثیر تاریخ خود را با نثری غیرمعمول و پرهیز از تزیینات کلامی و الفاظ غریب و اهتمام به ارائه مطالب خبری به صورت واضح و مختصر نوشته است. کتابی است که ابن الاثیر تمام وقایع آن دوره را در آن جمع‌آوری کرده است.

اسدالغابه فی معرفه الصحابه

[ویرایش]

موضوع این کتاب ترجمه اصحاب رسول است که مشعل دعوت را بر دوش گرفتند و کشورها را سیاحت کردند و قبل از اینکه با شمشیر بر آن‌ها غلبه کنند، کشورها و ممالک را با رفتار خود فتح کردند. در این کتاب به آثار فراوانی اشاره کرده که چهار مورد از آن‌ها پایه‌های اصلی او بوده است که عبارتند از: علم الاصحاب ابونعیم، الاستعاب فی معرفت الاصحاب ابن عبدالبر. علم الاصحاب ابن منده و الثیل عن علم الاصحاب ابن منده.

این کتاب شامل قول تقریباً ۷۵۵۴ نفر از همراهان زن و مرد بود که اولین مورد مقدمه ای برای تعریف مفهوم همراه است. تا خواننده از وضعیت خود آگاه شود. وی در ذکر اصحاب خود به ترتیب حروف الفبا پایبند بود و قول افراد را با ذکر منابعی که به آنها استناد می‌کرد آغاز کرد و سپس به ذکر نام و نسب و هجرت خود در صورتی که از مهاجران بود و صحنه‌هایی که از او بود. با رسول خدا شهادت داد، اگر وجود داشت، تاریخ و مکان وفاتش را اگر معلوم بود، ذکر کرده است.

تاریخ درخشان دولت اتابکان

[ویرایش]

اللباب فی تهذیب الانساب

[ویرایش]

  1. ↑ Andersson, Tobias (16 October 2018). Early Sunnī Historiography A Study of the Tārīkh of Khalīfa B. Khayyāṭ. انتشارات بریل. p. 62. ISBN 9789004383173.
  2. ↑ ابن خلّکان، احمد (۱۹۷۲). وفیات الأعیان. ج. ۲. بیروت: دار صادر. ص. ۳۵.
  3. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ج. ۵. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۹۳۷.
  4. ↑ زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۵. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۱۳۵.
  5. ↑ فروخ، عمر (۱۹۸۶). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. ۳. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۵۱۰.
  6. ↑ رضا رضازاده لنگرودی. «ابن اثیر، ابوالحسن». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۲.
  7. ↑ Kamaruzaman, A.F. , Jamaludin, N. , Fadzil, A.F.M. , 2015. [Ibn Al-Athir’s Philosophy of History in Al-Kamil Fi Al-Tarikh https://www.researchgate.net/publication/281910057_Ibn_Al-Athir's_Philosophy_of_History_in_Al-Kamil_Fi_Al-Tarikh]. Asian Social Science 11(23).
  8. ↑ "Ibn al-Athīr".
  9. ↑ Donner, Fred McGraw. “The Bakr B. Wā'il Tribes and Politics in Northeastern Arabia on the Eve of Islam. ” Studia Islamica, no. 51, 1980, pp. 5–38. JSTOR, www.jstor.org/stable/1595370.
  10. ↑ Trudy Ring, Noelle Watson, Paul Schellinger. 1995. International Dictionary of Historic Places. Vol. 3 Southern Europe. Routledge. P 190.
  11. ↑ Canard, M. , Cahen, Cl. , Yinanç, Mükrimin H. , and Sourdel-Thomine, J. ‘Diyār Bakr’. Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Ed. P. Bearman et al. Brill Reference Online. Web. 16 Nov. 2019. Accessed on 16 November 2019.
  12. ↑ a. Historiography of the Ayyubid and Mamluk epochs, Donald P. Little, The Cambridge History of Egypt, Vol.1, ed. M. W. Daly, Carl F. Petry, (Cambridge University Press, 1998), 415.
    b. Ibn al-Athir, The A to Z of Islam, ed. Ludwig W. Adamec, (Scarecrow Press, 2009), 135.
    c. Peter Partner, God of Battles: Holy wars of Christianity and Islam, (Princeton University Press, 1997), 96.
    d. Venice and the Turks, Jean-Claude Hocquet, Venice and the Islamic world: 828–1797, edited by Stefano Carboni, (Editions Gallimard, 2006), 35 n17.
    e. Marc Ferro, Colonization: A Global History, (Routledge, 1997), 6.
    f. Martin Sicker, The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege of Vienna, (Praeger Publishers, 2000), 69.
  13. ↑ 1. Philip G. Kreyenbroek , Oral Literature of Iranian Languages al-Athir..a historian and biographer of Kurdish origin
    2. Yasir Suleiman, "Language and identity in the Middle East and North Africa", Curzon Press, 1996, شابک ‎۰۷۰۰۷۰۴۱۰۸, p. 154. Ibn al-Athir, (d.1233), a Kurdish historian and biographer...