fa.wikipedia.org

هانگول - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

  • ️Sun Jul 12 2015

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

الفبای کره‌ای
(چوسونئگول یا هانگول)

چوسونئگول (بالا)، و هانگول (پایین)

نوعالفبا
زبان‌هازبان کره‌ای
سازندهسجونگ کبیر
دورهٔ زمانی۱۴۴۳ تا به امروز
ایزو ۱۵۹۲۴Hang, 286
جهتچپ به راست
مخفف یونیکدHangul
دامنه یونیکد

هانگول (به کره‌ای جنوبی: 한글 و به کره‌ای شمالی: 조선글) خط بومی و مدرن زبان کره‌ای[۱][۲][۳] و الفبای رسمی کره شمالی و کره جنوبی است که مجزا از نویسه‌های لوگوگرافیک هانجا می‌باشد.[۴]

هانگول یک خط آوایی است که به سبک هجایی (متشکل از قطعات هجا) نوشته می‌شود.[۵][۶] هر قطعه متشکل از حداقل دو و حداکثر چهار حرف از ۲۴ حروفِ پایه‌ی هانگول، ۱۴ صامت (همخوان)[پاورقی ۱] و ۱۰ مصوت (واکه)[پاورقی ۲] است. ۲۷ حرف مرکب که حاصل ترکیب حروف پایه هستند هم وجود دارد: پنج حرف مُشَدَّد،[پاورقی ۳] یازده هم‌خوان مرکب[پاورقی ۴] و یازده واکه‌ی مرکب.[پاورقی ۵] این قطعات هجایی را می‌توان افقی از راست به چپ همچنین عمودی از بالا به پائین در ستون‌های از راست به چپ نوشت.[۷]

اشکال حروف در این خط، دلخواه و تصادفی نیستند و سعی شده که هر کدام از حروف نمایان‌گر ویژگی‌های زبان‌شناختی و آواشناختیِ واجها باشد.[۸][۶][۹]

این خط را شاه سجونگ بزرگ، چهارمین پادشاه سلسله چوسان ابداع کرد و در سال ۱۴۴۳ منتشر کرد.[۱۰][۱۱][۱۲] این کار در راستای ابداع خطی آسان‌تر از هانجای چینی جهت افزایش توانایی طبقات پایین‌تر در سوادآموزی انجام شد.[۱۳]

این خط در برخی مناطق چین مانند ولایت خودمختار یانبیان کره‌ای، شهرستان خودمختار چانگ‌بای کره‌ای و جی‌لین نیز رسمیت دارد. همچنین گویشورانِ زبانِ چیاچیا در اندونزی نیز استفاده‌ی محدودی از این خط دارند.[۱۴]

تا حدود سال ۱۴۴۳ میلادی زبان کره‌ای با سیستم نگارش چینی که آن را در کره‌ای هانجا (한자/漢字)، معادل هَنزی یا خَنزی در چینی و کانجی در ژاپنی می‌نامند، نوشته می‌شد. امّا از آن سال سیستم نگارشی جدیدی به نام هانگول (한글) که مبتنی بر روش الفبائی است به وسیله شاه سِه جُونگ اختراع شد و اکنون این زبان با این نوع الفباء نوشته می‌شود. البته هنوز هم از علائم چینی یا همان هانجاها به صورت تشریفاتی یا در جهت اهداف تحقیقاتی (تاریخی و ادبیات) استفاده می‌شود.

اهمیت و شاید حتّی بشود گُفت قداست این خط (هانگول) در بین مردم کره به حدی است که در هر دو کره روزی که خط هانگول اختراع شد به نام روز هانگول (در کره جنوبی به نام 한글날 و در روز ۹ اکتبر و در کره شمالی به نام조선글날/朝鮮글날 و در روز ۱۵ ژانویه) تعطیل رسمی است و بدین منظور جشنواره‌های متعددی به خصوص در کره جنوبی برگزار می‌شود.

نام شکل یادداشت
اَ صدای اَ می‌دهد
یَ صدای یَ می‌دهد
آ صدای آ می‌دهد
یا صدای یا می‌دهد
اُ صدای اُ می‌دهد
یُ صدای یُ می‌دهد
او صدای او می‌دهد
یو صدای یو می‌دهد
اِو صدایی بین او و ای می‌دهد
ای صدای ای می‌دهد
نام شکل یادداشت
کیاگ صدای ک / گ می‌دهد
نیئون صدای ن می‌دهد
تیگود صدای ت / د می‌دهد
ریول صدای ر / ل می‌دهد
میوم صدای م می‌دهد
پیوب صدای ب / پ می‌دهد
شیُد صدای س / ش می‌دهد
ایونگ در اول کلمه صدایی ندارد، در آخر کلمه صدای نگ می‌دهد
جیود صدای چ / ج می‌دهد
چیود صدای چّ می‌دهد
کیوگ صدای کّ می‌دهد
تیود صدای تّ می‌دهد
پیوب صدای پّ می‌دهد
هیود صدای ه می‌دهد
  1. 알고 싶은 한글. National Institute of Korean Language. Retrieved 4 December 2017.
  2. Kim-Renaud 1997, p. 15.
  3. Cock, Joe (2016-06-28). "A linguist explains why Korean is the best written language". Business Insider. Retrieved 2017-12-02.
  4. http://www.wdl.org/ar/item/4166
  5. Pae, Hye K. (1 January 2011). "Is Korean a syllabic alphabet or an alphabetic syllabary". Writing Systems Research. 3 (2): 103–115. doi:10.1093/wsr/wsr002. ISSN 1758-6801. S2CID 144290565.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Taylor 1980, p. 67–82.
  7. "Individual Letters of Hangul and its Principles". National Institute of Korean Language. 2008. Retrieved 2017-12-02.
  8. Sampson 1990, p. 120.
  9. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام :2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  10. "알고 싶은 한글". 국립국어원. National Institute of Korean Language. Retrieved 4 December 2017.
  11. "Hunminjeongeum Manuscript". Cultural Heritage Administration. Cultural Heritage Administration. Retrieved 28 February 2019.
  12. Paik, Syeung-gil. "Preserving Korea's Documents: UNESCO's 'Memory of the World Register'". Koreana. The Korea Foundation. Archived from the original on August 9, 2017. Retrieved February 28, 2019.
  13. "Hangul". Encyclopædia Britannica. 2023-10-13. Retrieved 2023-11-28.
  14. Anya, Agnes (2023-12-20). "Indigenous Indonesians use Korean letters to save dialect". The Japan Times. Retrieved 2024-06-05.
  1. ㄲ ㄸ ㅃ ㅆ ㅉ
  2. ㄳ ㄵ ㄶ ㄺ ㄻ ㄼ ㄽ ㄾ ㄿ ㅀ ㅄ
  3. ㅐ ㅒ ㅔ ㅖ ㅘ ㅙ ㅚ ㅝ ㅞ ㅟ ㅢ