Seumas I, Rìgh na h-Alba - Uicipeid

(Air ath-sheòladh o Seumas I, Rìgh Alba)

Seumas I, Rìgh na h-Alba
monarc na h-Alba 4 dhen Ghiblean 1406 - 21 dhen Ghearran 1437 ← Raibeart III, Rìgh Alba - Seumas II na h-Alba →
Beatha
Breith	Lùchairt Dhùn Phàrlain, 25 dhen Iuchar 1394
Dùthaich	Rìoghachd na h-Alba
Bàs	Eaglais nam Manach Dubha, Peairt, 21 dhen Ghearran 1437
Àite-adhlacaidh	Taigh nan Cairt, Peairt
Nàdar a’ bhàis	murt duine (stab wound (en) )
Teaghlach
Athair	Raibeart III, Rìgh Alba
Màthair	Anabella Drummond
Cèile	Joan Beaufort (mul)
Clann	liosta Margaret Stewart, Dauphine of France (en) Isabella of Scotland, Duchess of Brittany (en) Eleanor of Scotland (en) Mary Stewart, Countess of Buchan (en) Joan Stewart, Countess of Morton (en) Alexander Stewart, Duke of Rothesay (en) Seumas II na h-Alba Annabella of Scotland (en)
Bràithrean ⁊ peathraichean	liosta Margaret Stewart (en) Daibhidh Stiùbhairt, Diùc Bhòrd
Fine	Taigh nan Stiùbhartach
Foghlam
Cànain	Middle Scots (en) Meadhan-Bheurla Beurla
Dreuchd
Dreuchd	bàrd, sgrìobhadair agus uas-fhlath
Creideamh
Creideamh	Crìosdaidheachd

Bha Alba na dùthaich an-riaghailteach nuair a bha Seumas glè òg, agus chuir athair, Raibeart III, a-null dhan Fhraing e gus am biodh e sàbhailte. Ach chaidh am bàta a ghlacadh leis na Sasannaich agus chaidh Seumas a chuir an grèim leotha. Bho nach robh e ann, chaidh Alba a riaghladh le tànaistearan. Cha deach a chur ma sgaoil gu 1420, nuair a phàigh na h-Albannaich an èirig a chaidh iarraidh orra.

Na phrìosanach, fhuair e sgoil math ann an cùirt Shasainn, agus thuit e ann an gaoil ri Joan Beaufort, co-ogha Rìgh Eanraig VI Shasainn. Phòs iad mus do thill e a dh'Alba. Rè ùine, bhiodh ochdnar cloinne aca.

Cho luath agus a thill e dh'Alba, ann an 1424, thug e os làimh dòighean-riaghlaidh ùra, a bhiodh a' daingneachadh cumhachd an rìgh agus a chuid mhinistearan. Bha e mar amas aige a dhùthaich air fad a chumail fo riaghladh laghan, agus dh'ath-nuadhaich e Pàrlamaid na h-Alba a rèir eisimpleir Pàrlamaid Shasainn. Ged-tà cha robh leisg air làmhachas-làidir a chur gu feum, agus dh'fhàs cuid dhe na h-uaislean diombach dheth nuair a dh'fhiosraich iad crìonadh an cuid cumhachd.

Chaidh a mhurt le feadhainn dhe na Greumaich ann am manachainn Pheairt air an 21mh latha dhen a' Ghearran, 1437, ged a shabaid e gu treun ri a chuid nàimhdean.^[1]

Uair eile, mar a bha bitheanta ri linn nan Stiùbhartaich, dh'fhàgadh Alba fo stiùir oighre òg, Seumas II, nach robh ach na naoidhean fhathast.

1. ↑ “Rìghrean, banrighrean agus uaislean”. Eachdraidh na h-Alba. e-storas. Air a thogail 10mh dhen Dùbhlachd 2018.