Luis Vélez de Guevara - Wikipedia, a enciclopedia libre

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Luis Vélez de Guevara

Biografía
Nacemento	1 de agosto de 1579 Écija, España
Morte	10 de novembro de 1644 (65 anos) Madrid, España
Educación	University of Osuna (en)
Actividade
Ocupación	poeta, dramaturgo, escritor, soldado
Xénero artístico	Novela e dramaturxia
Familia
Fillos	Juan Vélez de Guevara
Descrito pola fonte	Svensk uppslagsbok Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Library of the World's Best Literature

Luis Vélez de Guevara, nado Luis Vélez de Santander, o 1 de agosto de 1579 e finado o 10 de novembro de 1644, foi un dramaturgo e novelista español. Naceu en Écija e era de orixe xudía conversa.^[1] Despois de graduarse na Universidade de Osuna en 1596, entrou na casa de Rodrigo de Castro, cardeal arcebispo de Sevilla, e celebrou o casamento de Filipe III nun poema asinado como Vélez de Santander, nome que seguiu usando algúns anos despois.

Parece ser que foi soldado en Italia e en Alxer, regresando a España en 1602 cando entrou ao servizo do conde de Saldaña, e dedicouse á dramaturxia. Morreu en Madrid o 10 de novembro de 1644.

O seu fillo Juan Crisóstomo Vélez de Guevara tamén foi dramaturgo no Siglo de Oro (século de ouro), con obras máis inclinadas á comedia; porén algunhas do fillo foron erroneamente atribuídas ao pai.

A maioría de datos biográficos sobre o autor foron recompilados nun principio polo escritor e historiador da Veiga Emilio Cotarelo ^[2] e máis recentemente polo hispanista C. George Peale ^[3].

Vélez de Guevara foi autor de máis de catrocentas obras de teatro, entre elas Reinar despues de morir, La Luna de la Sierra e El Diablo está en Cantillana. A obra Más pesa el rey que la sangre, está baseada no episodio da chamada Reconquista no que o fidalgo Alonso Pérez de Guzmán permite que o seu fillo sexa sacrificado, en lugar de render a súa posesión de Tarifa. Porén, Vélez de Guevara é máis coñecido como o autor de El diablo cojuelo (1641).

Esta obra é unha novela fantástica que inspirou a Alain-René Lesage a idea de Le Diable boiteux (practicamente unha tradución adaptada, de 1707), e no Brasil o xornal humorístico Diabo Coxo fundado por Angelo Agostini e Luiz Gama durante o Segundo Reinado.

A trama presenta a un estudante canalla que se esconde na mansarda dun astrólogo e libera un demo dunha botella. Como recoñecemento o demo móstralle os pisos de Madrid e os trucos, miserias e picardías dos seus habitantes. Un tema semellante foi aparece en Los anteojos de mejor vista (1620–1625) de Rodrigo Fernández de Ribera. Charles Dickens refírese a El Diablo cojuelo en The Old Curiosity Shop, no capítulo trinta e tres.

Ten rúas co seu nome en varias cidades como Málaga ou Madrid (desde 1904).^[4]

•  Este artigo incorpora texto dunha publicación agora no dominio público: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Guevara, Luis Velez de". Encyclopædia Britannica. Vol. 12 (11th ed.). Cambridge University Press.

• Obras de Luis Vélez de Guevara no Proxecto Gutenberg
• Obras de Luis Vélez de Guevara na Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes