hy.wikipedia.org

Ալիցիկլիկ միացություններ - Վիքիպեդիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ալիֆատիկ ածխաջրածինները օրգանական քիմիայում-միացություններ են որոնք չեն պարունոկում արոմատիկ համակարգեր։ Ալիֆատիկ միացությունները իրենցից ներկայացնում են բաց շղթաներ(ացիկլիկ միացություններ) կամ փակ(ալիցիկլիկ կամ ցիկլոալիֆատիկ միացություններ)[1]։ Երբեմն ալիֆատիկ միացություններ են համարվում միյայն ացիկլիկ միացությունները, իսկ ալիցիկլիկ միացությունները, դասվում են առանձին դասի մեջ[2]։

Ընդհանուր նկարագրություն Օրգանական քիմիայում միացությունները բաժանվում են երկու հիմնական մասի. արոմատիկ միացություններ, որոնք պարունակում են բենզոլային օղակ և նման փակ համակարգեր և ալիֆատիկ միացություններ որոնք չեն պարունակում։ Ալիֆատիկ միացություններում ածխածնի ատոմները առաջացնում են ածխածնային ուղիղ շղթաներ, ճյուղավորված միացություններ և օղակներ(որոնց դեպքում անվանվում են ալիցիկլիկ միացություններ)։ Ածխածնի ատոմնորը կարող են կապված լինել մեկ(ալկեններ), կրկնակի կապեր (ալկեններ) և եռակի կապերով(ալկիններ)։ Բացի ածխածնիծ և ջրածնից շղթային կարող է միացաց լինել թթվածին, ազոտ, ծծումբ, հալոգոններ։ Պարզագույն ալիֆատիկ միացությունն է մեթանը CH4։ Ալիֆատիկ միացությունների ընդգրկում են ալկանները և նրանց ածանցյալները, ինչպես ճարպաթթուները, ալկենները, ալկինները։ Ացիկլիկ միացություններ Ացիկլիկ միացությունները օրգանական միացություններ են որոնք չեն պարունակում ցիկլիկլեր, և բոլոր ածխածնի ատոմները միացված են պարզ կապերով, ուղիղ կամ ճյուղավորված շղթաներ։ Առանձնացվում է ացիկլիկ միացությունների - հագեցած ածխաջրածինների որոնք կապված են միյայն պարզ կապերով(պարզագույն ներկայացուցիչը մեթան)և չհագեցաց ածխաջրածիններ, որոնցում ածխածնի ատոմները միմյանց հետ կապված են կրկնակի(օր. էթան) եռակի(օր. ացետիլեն) կապերով։

Բանաձև անունը CAS-համար կառուցվածքային բանաձև դասակարգում
CH4 մեթան 74-82-8 ալկան
C2H2 ացետիլեն 74-86-2 ալկին
C2H4 էթիլեն 74-85-1 ալկեն
C2H6 էթան 74-84-0 ալկան
C3H4 պրոպին 74-99-7 ալկին
C3H6 պրոպիլեն - ալկեն
C3H8 պրոպան - ալկան
C4H6 1,2-բութադիեն 590-19-2 դիեն
C4H6 1-բութին - ալկին
C4H8 բութեն - e.g. ալկեն
C4H10 բութան - ալկան
C6H10 ցիկլոհեքսեն 110-83-8 ցիկլոալկեն
C5H12 Ն-պենտան 109-66-0 ալկան
C7H14 ցիկլոհեպտեն 291-64-5 ցիկլոալկան
C7H14 մեթիլցիկլոհեքսան 108-87-2 ցիկլոալկան
C8H8 կուբան 277-10-1 ցիկլոալկան
C9H20 նոնան 111-84-2 ալկան
C10H12 դիցիկլոպենտադիեն 77-73-6 դիեն, ցիկլոալկին
C10H16 ֆելանդրեն 99-83-2 տերպեն
C10H16 α-տերպին 99-86-5 տերպին
C10H16 լիմոնեն 5989-27-5 տերպեն
C11H24 ունդեկան 1120-21-4 ալկան
C30H50 սկվալեն 111-02-4 պոլիեն
C2nH4n պոլիէթիլեն 9002-88-4 ալկան
  1. ↑ ↑ aliphatic compounds // IUPAC. Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the «Gold Book»). Compiled by A. D. McNaught and A.Wilkinson. Blackwell Scientific Publications, Oxford (1997). XML on-line corrected version: http://goldbook.iupac.org (2006-) created by M. Nic, J. Jirat, B. Kosata; updates compiled by A. Jenkins. ISBN 0-9678550-9-8. doi:10.1351/goldbook
  2. ↑ Химическая энциклопедия: АЛИФАТИЧЕСКИЕ СОЕДИНЕНИЯ