ka.wikipedia.org

ვილჰელმ რენტგენი - ვიკიპედია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ვილჰელმ რენტგენი

ვილჰელმ კონრად რენტგენი (Wilhelm Conrad Röntgen; 27 მარტი, 1845 - 10 თებერვალი, 1923) — გერმანელი ფიზიკოსი, მოღვაწეობდა ვიურცბურგის უნივერსიტეტში (Julius-Maximilians-Universität Würzburg). 1895 წელს აღმოაჩინა იქს-სხივები („X-Strahlen“ გერმანულად, „X-rays“ ინგლისურად), რომლებსაც მოგვიანებით რენტგენის გამოსხივება ეწოდა, რენტგენი იკვლევდა მათ თავისებურებებს, რისთვისაც 1901 წელს ფიზიკის დარგში პირველი ნობელის პრემია დაიმსახურა. ასევე იკვლევდა კრისტალების პიეზო- და პიროელექტრულ თვისებებს, მაგნეტიზმს.

ვილჰელმ რენტგენი სწავლობდა ქალაქ უტრეხტში, ტექნიკურ სკოლაში. 1865 წელს ის გამორიცხეს სკოლიდან, რადგან დააბრალეს ერთ-ერთი მასწავლების კარიკატურის დახატვა. სკოლის ატესტატის არ ქონის გამო, რენტგენს შეეძლო უნივერსიტეტში ლექციებს დასწრებოდა ვიზიტორის სტატუსით. 1865 წელს, მან სცადა ჩაებარებინა ამავე ქალაქში მდებარე უნივერსიტეტში, მაგრამ არასაკმარისი აკადემიური მოსწრების გამო, ის სასწავლებელში არ მიიღეს. ამის შემდეგ რენტგენი გამოცდები ჩააბარა ფედერალურ პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში (ამჟამინდელი შვეიცარიის ციურიხის უმაღლესი ტექნიკური სკოლა (გერმ. Eidgenössische Technische Hochschule Zürich) და სწავლა დაიწყო მექანიკური ინჟინერიის განხრით. 1869 წელს მან დაიცვა სადოქტორო ხარისხი ციურიხის უნივერსიტეტში. რენტგენი პროფესორ ავგუსტ კუნდტის საყვარელი სტუდენტი იყო, ამიტომ მას გაჰყვა და შემდეგი მოღვაწეობა განაგრძო სტრასბურგის უნივერსიტეტში.[1]

სახლი, სადაც რენტგენი დაიბადა
  1. Trevert, Edward (1988). Something About X-Rays for Everybody. Madison, WI: Medical Physics Publishing Corporation, გვ. 4. ISBN 0-944838-05-7. 

    

1901–1925

1926–1950
1951–1975
1976–2000
2001–დღემდე

    

1901 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები

ფიზიოლოგია
და მედიცინა
ფიზიკა
ქიმია
ლიტერატურა
მშვიდობა
ეკონომიკა
  • გაიცემა 1969 წლიდან.

    

1901: რენტგენი 1902: ლორენციცეემანი 1903: ბეკერელიპ. კურიმ. კური 1904: რალეი 1905: ლენარი 1906: თომსონი 1907: მიქელსონი 1908: ლიპმანი 1909: მარკონიბრაუნი 1910: ვან დერ ვაალსი 1911: ვიენი 1912: დალენი 1913: კამერლინგ ონესი 1914: ფონ ლაუ 1915: ვ. ლ. ბრაგივ. ჰ. ბრაგი 1917: ბარკლა 1918: პლანკი 1919: სტარკი 1920: გიიომი 1921: აინშტაინი 1922: ნ. ბორი 1923: მილიკანი 1924: ზიგბანი 1925: ფრანკიჰერცი