Сахара Араб Демократиялық Республикасы — Уикипедия
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
| Сахара Араб Демократиялық Республикасы араб.: الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطية (Al-Jumhūrīyya al-`Arabīyya as-Saharāwīyya ad-Dīmuqrātīyya) ис. República Árabe Saharaui Democrática | ||||
| ||||
| Ұран: «Бостандық, демократия, бірлік» | ||||
| Әнұран: «Yā Banīy As-Saharā» | ||||
_highlighted.svg)
| ||||
| Тарихы | ||||
|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 27 ақпан 1976 жыл (Марокко және Мавританиядан) | |||
| Мемлекеттік құрылымы | ||||
| Ресми тілі | араб тілі (испан тілін екінші тіл ретінде қолданылады) | |||
| Елорда | Эль-Аюн (жариялаған); Тифарити (уақытқа қазіргі орны, Бир-Лелу бұрынғы) | |||
| Ірі қаласы | Эль-Аюн | |||
| Үкімет түрі | Бірпартиялық аралас республика | |||
| Президенті Премьер-министрі Сахара ұлттық кеңесінің төрағасы |
Брагим Гали Мохамед Вали Акейк Хатри Аддух | |||
| Мемлекеттік діні | ислам | |||
| Географиясы | ||||
| Жер аумағы • Барлығы |
Әлем бойынша 83-ші орын 266 000 (іс жүзінде 50 000 жуық) км² | |||
| Жұрты • Сарап (2004) • Тығыздығы |
267 405 (іс жүзінде 40 000 жуық) адам (182-ші) 1 адам/км² | |||
| Экономикасы | ||||
| Валютасы | сахара песетасы (EHP), бірақ айналымда негізінен марокко дирхамы (MAD), сонымен қатар алжир динары (DZD) және мавритания угиясы (MRO) жүреді | |||
| Қосымша мәліметтер | ||||
| Интернет үйшігі | жоқ (.eh резервте) | |||
| ISO коды | EH | |||
| Телефон коды | +212 | |||
| Уақыт белдеулері | UTC+1 | |||
| САДР-дың көп аймағы қазіргі уақытта Марокконың бақылауында, іс жүзінде САДР аумағы Еркін аймақ болып саналады
Координаттар: 25°05′00″ с. е. 13°16′00″ б. б. / 25.08333° с. е. 13.26667° б. б. (G) (O) (Я) |
Сахара Араб Демократиялық Республикасы қысқаша САДР (араб.: الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطية; ис. República Árabe Saharaui Democrática) — солтүстік-батыс Африкада орналасқан. Өзін тәуелсіз деп жариялаған, бірақ халықаралық деңгейде толықтай танылмаған.
- Ресми атауы: Сахара Араб Демократиялық Республикасы (САДР)
- Астанасы: Тифирити (де-факто)
- Халқы: 267 405 (қазіргі уақытта қақтысыстарға байланысты нақты сан белгісіз)
- Тілі: Араб тілі
- Діні: Ислам (сүнни)
1975 жылы Испания батыс Сахарадан кеткеннен кейін, Марокко аймақты бақылауға алып, оны өзіне қосып, ал Алжир САДР-ды қолдады.
1976 жылы САДР жарияланды, оны ПОЛИСАРИО (Батыс Сахара халықтарының азаттығы үшін күрес) ұйымы басқарды.[1]
1991 жылы тыныштық келісімі жасалды, бірақ 1999 жылдан бастап қақтығыстар жаңғырып кетті.
САДР — Атлант мұхитынан оңтүстік-батысқа қарай ұзынша жазық жер.
Жер бедері көбінесе құмды шөл. Қарашаңғырлы көлдер мен вадилер (құрғақ арналар) бар.
Климаты өте ыстық және құрғақ. Жауын-шашын өте аз, жыл бойына шамамен 100 мм.
Өсімдіктер мен жануарлар әлемі: Жердің құрғақшылығына байланысты өсімдік жамылғысы өте сирек, негізінен шөлді өсімдіктер (еркекшөп, джузгун т.б.) кездеседі. Жануарлар әлемі де тартымды емес, кейбір жыландар, кеміргіштер және құстар кездеседі.
Табиғи ресурстары: Фосфат, темір, марганец, мұнай және газ қоры бар.
САДР екі бөлікке бөлінеді:
Шығыс Сахара: ПОЛИСАРИО бақылауындағы аймақ. Бұл жерде қиын жағдайлар болғандықтан, адамдар аз қоныстанған.
Батыс Сахара: Марокко бақылауындағы аймақ, оны Марокко өзінің оңтүстік провинциялары деп атайды.
Сөздіктер және энциклопедиялар | |
|---|---|
| Нормативті бақылау |
   | ||
|---|---|---|
| Егеменді елдер | Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамбия • Гана • Гвинея • Гвинея-Бисау • Джибути • Замбия • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кения • Коморлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либерия • Ливия • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Малави • Мали • Марокко • Мозамбик • Мысыр • Намибия • Нигер • Нигерия • Оңтүстік Африка Республикасы • Оңтүстік Судан • Орталық Африка Республикасы • Руанда • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзания • Того • Тунис • Уганда • Чад • Экваторлық Гвинея • Эритрея • Эсватини • Эфиопия |
|
| Тәуелді аймақтар | ||
| Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер | ||
1 Батыс Сахара, БҰҰ құжатарына сәйкес, деколонизацияланбаған шекара болып табылады. Сахара АДР Африка одағының мүшесі болып саналады. |
| Солтүстік Африка елдері мен аймақтары | |
|---|---|
| Егеменді елдер | |
| Мойындалмаған және жартылай мойындалған мемлекеттер | |
| Аймақтар | |
1 Марокко мен САДР таласы бар. 2 Испан эксклавтары, бірақ Марокконың таласы бар. 3 Португал архипелагы, бірақ Испанияның таласы бар. 4 Мысыр мен Судан дауласуда. 5 Мысыр мен Суданның екіортасында орналасқан terra nullius. 6 Оңтүстік Судан мен Судан дауласуда. 7 Чадтың бір бөлігі, бұрын Ливияға қараған. 8 Испания мен Марокко дауласуда. |
| | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| БҰҰ мүше емес елдер |
|
| | |
|---|---|
| Мүшелері | Алжир • Ангола • Бенин • Ботсвана • Буркина-Фасо • Бурунди • Габон • Гамбия • Гана • Гвинея • Гвинея-Бисау • Джибути • Замбия • Зимбабве • Кабо-Верде • Камерун • Кения • Коморлар • Конго Демократиялық Республикасы • Конго Республикасы • Кот-д’Ивуар • Лесото • Либерия • Ливия • Маврикий • Мавритания • Мадагаскар • Малави • Мали • Марокко • Мозамбик • Мысыр • Намибия • Нигер • Нигерия • Оңтүстік Африка Республикасы • Оңтүстік Судан • Орталық Африка Республикасы • Руанда • Сан-Томе және Принсипи • Сейшель • Сенегал • Сомали • Судан • Сьерра-Леоне • Танзания • Того • Тунис • Уганда • Чад • Экваторлық Гвинея • Эритрея • Эсватини • Эфиопия |
| Халықаралық түрде мойындалмаған |