Canton Grisun - Wikipedia
Canton Grisun Canton | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
![]() | ||||
Dats aministrativ | ||||
Nom ofiçal | Grigioni, Chantun Grischun e Graubünden | |||
Stat | Svìzzera | |||
Capital | Coira | |||
Lengue ofiçai | todesco stàndar svìsaro, Lengua rumancia e lèngua italiana | |||
Oltre lengue | Lengua walser, lèngua italiana, Lengua rumancia, Lengua lombarda e Lenga dij segn dla Svìssera italian-a | |||
Nassida | 1803 | |||
Politega | ||||
President | ||||
Orgen lejislativ | Gran Consili | |||
Territore | ||||
Coordinade | 46°45′N 9°30′E / 46.75°N 9.5°E | |||
OSM | 1686631 | |||
Voltituden | 585 m s.l.m | |||
Superfix | 7 105,39 km² | |||
Abitants | 198 379 ab. (31 dicember 2018) | |||
Densitaa | 27.92 ab./km² | |||
Confin | Canton Tisin, Canton Glarona, Canton Uri, Canton San Gal, Vorarlberg, Tirol, Lombardia, Südtirol, Trentin-Sudtirol, Pruvincia de Com, Pruvincia de Sundri, Gravedona, Liv e Dòss | |||
Fus orari | UTC+01:00 e UTC+02:00 | |||
Varie | ||||
Codex ISO 3166 | CH-GR | |||
Sigla autom. | GR | |||
Cl. climatega | ||||
Cl. sismega | ||||
Localizazion | ||||
![]() | ||||
Sit istituzional |
El Canton Grisun (tudesch: Graubünden; rumanc: Grischun; frances: Grisons, talian Grigioni), l'è el püssee grand e el püssee uriental di 26 canton de la Svizra. Insema al Tisin, l'è vün di dü canton induè che se la parla la lengua lumbarda.

El cantun Grisun a l'è l'ünegh cantun svizer che 'l gh'ha trì lenguf ufiziaj: el tudesch, el rumanc e 'l talian. El lumbard l'è la quarta lengua, ma l'è mia recugnussüü ufizialment. El Grisun a l'è l'ünegh cantun de lengua rumancia.
I dialet tudesch del Grisun fan part de dü grüp principaj:
- el tudesch svizer che'l se parla in de la capital Coira e in de la püssee part del cantun;
- el tudesch walser, che'l se parla in di enclav e isul lenguistich walser che gent del Vales i aveva fundaa in del temp medieval.
El dialet de Samignun, l'ünegh dialet svizer che'l fa part del grüp di dialet tirules (bavares-austriach).
Cinch dialet principaj (ses cunt el Jauer) fan part de la lengua rumancia: el Sursilvan, el Sutsilvan, el Surmiran, el Puter e'l Vallader. El rumanc al gh'ha anca una furma standard cumüna, ciamada rumantsch grischun.
In del teritori con lengua ufiziala taliana, se parlen di dialet lumbard alpin.
Abitant e maderlengua (2000):
- tudesch: 127'755 (68%)
- rumanc: 27'038 (14%)
- talian: 19'106 (10%) (al tira dent anca el lumbard)
- alter: 13'159 (8%)
-
Lenguf ufiziaj in Grisun in del 1860
-
Lenguf ufiziaj in Grisun in del 2000
-
Distribüziun di lenguf ufizial in Grisun in del 2000

El cantun a l'è dividüü in 'sti distret chì:
- Albula
- Bernina
- Hinterrhein
- Imboden
- Inn
- Landquart
- Malögia
- Moesa
- Plessur
- Prettigovia/Davos (Prättigau/Davos)
- Surselva