nl.wikipedia.org

IJzer(II)oxide - Wikipedia

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

IJzer(II)oxide
Structuurformule en molecuulmodel
Kristalstructuur van ijzer(II)oxide

Kristalstructuur van ijzer(II)oxide

IJzer(II)oxide in poedervorm

IJzer(II)oxide in poedervorm

Algemeen
Molecuul­formule FeO
IUPAC-naam ijzer(II)oxide
Molmassa 71,8444 g/mol
SMILES

O=[Fe]

InChI

1S/Fe.O

CAS-nummer 1345-25-1
PubChem 14945
Wikidata Q196680
Beschrijving Zwarte kristallen
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
OntvlambaarSchadelijk
Waarschuwing
H-zinnen H228
EUH-zinnen geen
P-zinnen P210
Hygroscopisch? ja
MAC-waarde 1,5 mg/m³
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand vast
Kleur zwart
Dichtheid 5,745 g/cm³
Smeltpunt 1377 °C
Kookpunt 3414 °C
Goed oplosbaar in zuren
Onoplosbaar in water, basen
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

IJzer(II)oxide (FeO, vroegere naam ferroxide) is een anorganische verbinding van het element ijzer met zuurstof, waarbij het ijzerion in oxidatietoestand +II verkeert. IJzer(II)oxide is niet-stoichiometrisch gebouwd en bestaat uit Fe0,84O tot Fe0,95O, omdat dit entropisch het gunstigst is.[1]

IJzer(II)oxide komt in de natuur voor in minerale vorm als wüstiet.

IJzer(II)oxide wordt bij de staalbereiding gevormd, waarbij zuurstof in het smeltbad wordt geblazen. De zuurstof vormt met het ijzer FeO, dat als oxidatiemiddel werkt voor de verontreinigingen zoals silicium, mangaan en fosfor:

{\displaystyle {\ce {Si + 2FeO -> SiO2 + 2Fe}}}
{\displaystyle {\ce {Mn + FeO -> MnO + Fe}}}
{\displaystyle {\ce {2P + 5FeO -> P2O5 + 5Fe}}}

Met behulp van calciumoxide (CaO) kunnen deze oxiden uit het gesmolten ijzer verwijderd worden.

IJzer(II)oxide wordt uit ijzer(III)oxide gevormd met behulp van diwaterstof of koolstofdioxide. Ook door oxidatie van ijzer onder lage zuurstofdruk of met waterdamp bij temperaturen boven de 560°C kan ijzer(II)oxide geproduceerd worden.[2]

Stoichiometrisch ijzer(II)oxide wordt gevormd door ijzer(II)oxalaat in vacuüm te verhitten tot ongeveer 850 °C en vervolgens snel af te schrikken tot kamertemperatuur.[3] Verder kan stoichiometrisch ijzer(II)oxide gevormd worden bij de reactie van Fe1-xO en ijzer bij 770 °C en 50 kbar zuurstofdruk.[2]

IJzer(II)oxide is alleen boven de 560°C stabiel. Bij een lagere temperatuur tot ongeveer 300°C valt het uiteen in ijzer en ijzer(III)oxide:[3]

{\displaystyle {\ce {4FeO -> Fe3O4 + Fe}}}

Bij kamertemperatuur is het metastabiel (zwak stabiel).

IJzer(II)oxide is antiferromagnetisch bij een Néeltemperatuur van 198 K.[2]

IJzer(II)oxide wordt gebruikt als pigment.

Bronnen, noten en/of referenties

  1. ↑ Arnold F. Holleman, Nils Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie
  2. ↑ a b c Arnold F. Holleman, Nils Wiberg: Lehrbuch der Anorganischen Chemie, 102. Auflage, de Gruyter, Berlin 2007, ISBN 978-3-11-017770-1, S. 1652.
  3. ↑ a b Georg Brauer: Handbuch der Präparativen Anorganischen Chemie Band III, Ferdinand Enke Verlag Stuttgart 1981, ISBN 3-432-87823-0