Lipbloemenfamilie - Wikipedia

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Lipbloemenfamilie
Witte dovenetel
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen Clade: Lamiiden Orde: Lamiales
Familie
Lamiaceae Martinov (1820)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Lipbloemenfamilie op Wikispecies
Portaal    Biologie

De lipbloemenfamilie (Labiatae of Lamiaceae; beide namen zijn toegestaan) is een soortenrijke plantenfamilie. De familie dankt haar naam aan de typische vorm van de kroonbladeren, die samengegroeid zijn tot een boven- en onderlip.

Sommige soorten zijn struiken; bomen en klimplanten zijn zeldzaam in deze familie. Veel soorten hebben vierkantige, holle stengels. De bladeren staan kruisgewijs tegenover elkaar (ieder paar een kwart slag gedraaid ten opzichte van het vorige paar). De bloemen zijn zygomorf (tweezijdig symmetrisch) met vijf samengegroeide kelkbladen en vijf vergroeide kroonbladen. De bloemen staan in schijnkransen.

Van een aantal soorten in deze familie bevatten de bladeren aromatische oliën. De familie omvat veelgebruikte keukenkruiden als tijm, munt, basilicum, echte marjolein, wilde marjolein, echte salie en rozemarijn.

Er is (nog) geen overeenstemming over de omgrenzing van de familie; er is een tendens om meer geslachten dan voorheen in deze familie onder te brengen.

De Lamiaceae worden onderverdeeld in zeven onderfamilies, plus 10 geslachten die vooralsnog niet in een onderfamilie geplaatst zijn.^[1]

De onderfamilies zijn:

• Symphorematoideae
• Viticoideae^[2]
• Ajugoideae
• Prostantheroideae
• Nepetoideae
• Scutellarioideae
• Lamioideae

De overige geslachten die niet in een onderfamilie zijn ondergebracht (incertae sedis) zijn: Tectona, Callicarpa, Hymenopyramis, Petraeovitex, Peronema, Garrettia, Cymaria, Acrymia, Holocheila en Ombrocharis.

In Nederland komen de volgende geslachten voor:

• Ajuga (Zenegroen)
• Ballota (Ballote)
• Clinopodium (Steentijm)
• Galeopsis (Hennepnetel)
• Glechoma
• Haplostachys
• Hemiandra
• Hyssopus
• Lamiastrum
• Lamium (Dovenetel)
• Lavandula (Lavendel)
• Leonurus
• Lycopus
• Marrubium
• Melissa
• Mentha (Munt)
• Nepeta (Kattenkruid)
• Ocimum (Basilicum)
• Origanum (Marjolein)
• Prunella (Brunel)
• Salvia (Salie)
• Satureja (Bonenkruid)
• Scutellaria (Glidkruid)
• Stachys (Andoorn)
• Teucrium (Gamander)
• Thymus (Tijm)

Zie ook:

• Coleus (geslacht: Siernetel)

Acanthomintha, Achyrospermum, Acinos, Acrocephalus, Acrotome, Acrymia, Aeollanthus, Agastache, Ajugoides, Alajja, Alvesia, Amethystea, Anisochilus, Anisomeles, Antonina, Asterohyptis, Becium, Benguellia, Blephilia, Bostrychanthera, Bovonia, Brazoria, Bystropogon, Calamintha , Capitanopsis, Capitanya, Catoferia, Cedronella, Ceratanthus, Chamaesphacos, Chaunostoma, Chelonopsis, Cleonia, Colebrookia, Collinsonia, Colquhounia, Comanthosphace, Conradina, Craniotome, Cuminia, Cunila, Cyclotrichium, Cymaria, Dauphinea, Dicerandra, Dracocephalum, Drepanocaryum, Eichlerago, Elsholtzia, Endostemon, Englerastrum, Eremostachys, Eriope, Eriiophyton, Eriopidion, Eriothymus, Erythrochlamys, Eurysolen, Fuerstia, Geniosporum, Glechon, Gomphostemma, Gontscharovia, Hanceola, Haplostachys, Haumaniastrum, Hedeoma, Hemiandra, Hemigenia, Hemizygia, Hesperozygis, Heterolamium, Hoehnea, Holocheila, Holmskioldia, Holostylon, Horminium, Hoslundia, Hymenocrater, Hypenia, Hypogomphia, Hyptidendron, Hyptis, Isodictyophorus , Isodon, Isoleucas, Keiskea, Kinostemon, Kudrjaschevia, Kurzamra, Lagochilus, Lagopsis, Lallemantia, Lamiophlomis, Leocus, Leonotis, Lepechinia, Leucas, Leucosceptrum, Limniboza, Lophanthus, Loxocalyx, Macbridea, Marmoritis, Marsypianthes, Meehania, Melittis, Mesona, Metastachydium, Microcorys, Micromeria, Microtoena, Minthostachys, Moluccella, Monarda, Monardella, Mosla, Neoeplingia, Neohyptis, Neustruevia, Nosema, Notochaete, Octomeron, Ombrocharis, Orthosiphon, Otostegia, Panzerina, Paraeremostachys, Paralamium, Paraphlomis, Peltodon, Pentapleura, Perilla, Perrierastrum, Phlomis, Phlomoides, Phyllostegia, Physostegia, Piloblephis, Pitardia, Platostoma, Plectranthus, Pogogyne, Pogostemon, Poliomintha, Prasium, Prostanthera, Pseuderemostachys, Puntia, Pycnanthemum, Pycnostachys, Renschia, Rhabdocaulon, Raphidion, Rhododon, Rostrinucula, Roylea, Rubiteucris, Sabaudia, Saccocalyx, Schizonepeta, Sideritis, Siphocranion, Skapanthus, Solenostemon, Stachyopsis, Stenogyne, Sulaimania, Suzukia, Symphostemon, Synandra, Syncolostemon, Tetradenia, Thorncroftia, Thuspeinanta, Thymbra, Thymus (genus), Tinnea, Trichostema, Wenchengia, Westringia, Wiedemannia, Wrixonia, Zataria, Ziziphora

• Dicrastylidaceae , Labiatae, Symphoremataceae - in L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. http://delta-intkey.com
• Lamiaceae - in Stevens, P.F. Angiosperm Phylogeny Website. - Version 14, July 2017 [and more or less continuously updated since].
• Lamiaceae in de Flora of China
• Lamiaceae in de Flora of Missouri
• Lamiaceae in de Flora of Chile
• Lamiaceae in de Conspectus of the Vascular Plants of Madagascar
• Lamiaceae (lijst) en beschrijving in FloraBase - the Western Australian Flora
• (en) Lamiaceae in de NCBI Taxonomy Browser
• Familietyperingen - UvA - IBED^{[dode link]}