nl.wikipedia.org

Portaal:Shakespeare - Wikipedia

William Shakespeare (Stratford-upon-Avon, gedoopt 26 april 1564 - aldaar, 23 april 1616) was een Engels toneelschrijver en dichter. Hij wordt door velen beschouwd als de grootste schrijver die Engeland ooit heeft voortgebracht, niet alleen vanwege zijn literaire werken als zodanig, maar ook vanwege zijn enorme invloed op de Engelse taal, waarin nog steeds honderden woorden, uitdrukkingen en citaten aan hem zijn toe te schrijven. Shakespeare schreef ca. 38 tragedies, historische stukken en komedies. Daarnaast schreef hij 154 sonnetten en een aantal langere gedichten. - lees verder...

Quote 3

De volgende woorden worden uitgesproken door de schurk van het stuk, Jago. Hij maakt 's nachts met veel kabaal senator Brabantio wakker; als die aan zijn raam verschijnt en vraagt wie hem op dit late uur uit zijn slaap haalt, antwoordt Jago dat hij hem komt vertellen dat zijn dochter Desdemona er met generaal Othello, de moor, vandoor is, en dat die nu bezig is haar als een zwarte ram te bespringen:

I am one, sir, that comes to tell you your daughter and the Moor are now
making the beast with two backs.

Iemand die u komt vertellen, heer, dat uw dochter en de Moor op ditzelfde ogenblik
het beest met de twee ruggen aan het maken zijn.

(vertaling van Willy Courteaux)

Uitgelicht 7

Fragment uit het toneelstuk binnen A Midsummer Night's Dream door Johann Heinrich Füssli

A Midsummer Night's Dream (Een midzomernachtsdroom) is een romantische komedie van William Shakespeare, waarvan de eerste druk verscheen in een quarto-editie in 1600. Het is het enige stuk, naast The Tempest, dat Shakespeare niet baseerde op een ouder toneelstuk of verhaal.

Het stuk beschrijft de avonturen van vier jonge geliefden, en een groep amateuracteurs in een bos dat verlicht is door de maan. Het verhaal vertelt de manier waarop de vier geliefden en de acteurs met elkaar omgaan, alsook met de feeën die het bos bewonen. Het stuk is de basis voor vele opera's, films, muziekstukken en andere toneelstukken.

Datering

Het is niet exact bekend wanneer het is geschreven en voor het eerst vertolkt werd. Francis Meres vermeldt het al in 1598, maar algemeen wordt aangenomen dat dit werk is ontstaan in 1595 of 1596. Sommigen zijn van mening dat het stuk geschreven is in opdracht van een aristocratische familie voor een huwelijk: veel huwelijken vonden plaats in 1596. Ook wordt gedacht dat het stuk zou geschreven kunnen zijn voor de koningin voor het feest van Johannes de Doper. Er bestaat geen concreet bewijsmateriaal om beide gebeurtenissen te linken aan het ontstaan van het theaterstuk. In beide gevallen zou het zijn opgevoerd in The Theatre en wat later in de Globe in Londen.

Mogelijke bronnen

Er bestaat ook geen bekende bron voor het toneelstuk, hoewel bepaalde fragmenten teruggevoerd kunnen worden tot de klassieke literatuur. Bijvoorbeeld het verhaal van Pyramus en Thisbe, verteld in Ovidius' Metamorphoses, alsook is er de transformatie van Nick Bottoms hoofd dat uit het stuk van Apuleius The Golden Ass komt. Shakespeare moet beide werken hebben bestudeerd. Daarbij komt nog dat Shakespeare ook aan Romeo en Julia werkte, terwijl hij Een midzomernachtsdroom schreef. Het is mogelijk dat hij Pyramus en Thisbe als een komische herschrijving gebruikte voor het tragische stuk. Hypolytha en haar echtgenoot Theseus komen ook voor in The Knight's Tale van Geoffrey Chaucers Canterbury Tales.

Tragedies

Shakespeare schreef tragedies van in het begin van zijn carrière. Een van zijn vroegste was de Romeinse tragedie Titus Andronicus (ca. 1590), die een paar jaar later werd gevolgd door Romeo and Juliet. Zijn meest bewonderde tragedies schreef hij echter in een periode van zeven jaar, tussen 1601 en 1608. Deze omvatten zijn vier grote tragedies Hamlet, Othello, King Lear en Macbeth, samen met Antony and Cleopatra, Coriolanus, het minder bekende Timon of Athens en Troilus and Cressida. Een Shakespeareaanse tragedie zou men kunnen beschrijven als een vijfakter die eindigt met de dood van de belangrijkste personages. Elk van deze stukken draait om één tragische hoofdrolspeler zoals Hamlet, King Lear, Othello en Macbeth die Shakespeare zo levendig beschrijft dat de toeschouwer intens meeleeft met zijn tragische, vaak zelfgekozen lot.

Antony and Cleopatra - Coriolanus - Cymbeline - Hamlet - Julius Caesar - King Lear - Macbeth - Othello - Pericles, Prince of Tyre - Timon of Athens - Romeo and Juliet - Titus Andronicus - Troilus and Cressida

Lees verder: Tragedies van Shakespeare

Cordelia neemt afscheid van haar vader in King Lear

Historische stukken

In de First Folio van 1623 werden de toneelstukken van William Shakespeare gegroepeerd in drie categorieën: 'comedies', 'histories' en 'tragedies'. Deze categorisering is zowat standaard geworden, hoewel sommige critici hebben gepleit voor een vierde categorie, die Shakespeares late romances worden genoemd. De historische stukken waren die stukken die gebaseerd waren op het het leven van Engelse koningen. De stukken die oudere historische figuren zoals Pericles, Prince of Tyre, Julius Caesar, en de legendarische King Lear afbeeldden werden niet opgenomen in deze groep. Macbeth, dat gebaseerd was op een Schotse koning, werd ook aangemerkt als een tragedie en niet als historiestuk. De bron voor het grootste deel van deze historische stukken is de 2e editie van Raphael Holinsheds Chronicle of English history uit 1587. Shakespeare wijkt echter van die kronieken af al naargelang het hem uitkomt en concentreert zich meestal op een korte episode uit het leven van deze historische koningen.

Henry IV, Part 1 - Henry IV, Part 2 - Henry V - Henry VI, Part 1 - Henry VI, Part 2 - Henry VI, Part 3 - Henry VIII - King John - Richard II - Richard III

Lees verder: Historiestukken van Shakespeare

Shakespeares wapenschild

Komedies

Shakespeares komedies gaan over liefde en huwelijk in soms sprookjesachtige settings. Zo is het huwelijk in A Midsummer Night's Dream het belangrijkste thema en het verhaal speelt zich af in 'Fairyland', waar we de liefdesperikelen volgen van Oberon en Titania, de koning en koningin van Fairyland. Ook The Taming of the Shrew gaat over liefde en huwelijk, deze keer met de huwbare, maar koppige koningsdochter Katherine die uiteindelijk haar 'meester' zal vinden in een zekere Petrucio. Shakespeare schrijft meesterlijke komedies met ingewikkelde plots, vreemde personages en onverwachte wendingen, steeds in een onnavolgbare humoristische, poëtische stijl. Sommige van zijn komedies zoals Measure for Measure en All's Well That Ends Well vormen een vreemde mix van humor en tragedie, waardoor ze ook al eens als 'problem plays' getypeerd worden.

All's Well That Ends Well - As You Like It - The Comedy of Errors - Love's Labour's Lost - Measure for Measure - The Merchant of Venice - The Merry Wives of Windsor - A Midsummer Night's Dream - Much Ado About Nothing - The Taming of the Shrew - The Tempest - Twelfth Night - The Two Gentlemen of Verona - The Two Noble Kinsmen - The Winter's Tale

Lees verder: Komedies van Shakespeare

As you Like It

Poëzie

Shakespeare bekommerde zich er niet erg om of zijn werk werd gepubliceerd. Uitzonderingen daarop waren de lange erotische gedichten Venus and Adonis, gepubliceerd in 1593, en The Rape of Lucrece dat in 1594 verscheen. Beide gedichten waren opgedragen aan zijn beschermheer, de jonge Henry Wriothesley, 3e graaf van Southampton. Eigenlijk is het enige werk na 1594 waar hij zelf bij de publicatie betrokken was het allegorische gedicht The Phoenix and the Turtle dat in 1601 in een bloemlezing werd opgenomen. De 154 sonnetten die Shakespeare in de loop van vele jaren had bijeen geschreven werden in 1609 evenmin onder zijn toezicht uitgegeven. Ze behandelen in het algemeen de thema's tijd, liefde, vergankelijkheid en schoonheid. Rondom de sonnetten blijft een waas van mysterie bestaan. Wie was bijvoorbeeld de 'Dark Lady' die in de expliciet seksuele sonnettenreeks 127 tot 152 wordt toegesproken?

Sonnetten van Shakespeare - The Rape of Lucrece - The Phoenix and the Turtle - Venus and Adonis - To be, or not to be - A Lover's Complaint - The Passionate Pilgrim

Lees verder: Poëzie van Shakespeare

Venus en Adonis

Wist je dat

  • ... Shakespeare geen nog levende nakomelingen meer heeft? Zijn enige kleindochter Elizabeth – dochter van Susanna – stierf kinderloos in 1670.
  • ... Shakespeare met de acht jaar oudere Anne Hathaway huwde toen hij 18 jaar was, en dat zij toen al drie maanden zwanger was van hun dochter Susanna?
  • ... Shakespeare-expert Brean Hammond, hoogleraar aan de Universiteit van Nottingham, in maart 2010 verklaarde dat 'Double Falsehood' wel degelijk van Shakespeare is? Tot dan toe werd het toneelstuk toegeschreven aan de 18e-eeuwse Britse toneelschrijver Lewis Theobald die beweerde de auteur te zijn.
  • ... een computerprogramma, bedoeld om plagiaat te ontdekken, uitgewezen heeft dat 'The Reign of Edward III' door Shakespeare geschreven is? Volgens experts heeft hij het samen met Thomas Kyd geschreven. Het stuk is al opgenomen in The Riverside Shakespeare.
  • ... Shakespeare in zijn testament zijn vrouw zijn "tweede beste bed" naliet?
  • ... Shakespeares naam mogelijk afgeleid is van 'Shaker of spears' wat op strijdbare voorouders wijst?
  • ... vrouwenrollen op toneel gespeeld werden door jongens en mannen?
  • ... de manen van Uranus, Oberon en Titania genoemd zijn naar personages van Shakespeare?
  • ... Shakespeare als acteur zelf de rol van de geest in Hamlet speelde?
  • ... het eerste stuk dat van Shakespeare gedrukt werd Titus Andronicus was, in 1594?
  • ... Hamlet eerst in een 'bad quarto' van 1603 werd gedrukt?
  • ... het motto het Globe Theatre totus mundus agit histrionem (all the world's a stage) was?
  • ... het eerste stuk dat Shakespeare schreef waarschijnlijk Henry VI, Part I was? Hij schreef het tussen 1589 en 1590 toen hij ongeveer 25 jaar oud was.
  • ... Richard III een van Shakespeares populairste stukken was in de 17de eeuw?
  • ... Williams familienaam op zowat 80 verschillende wijzen werd geschreven? Niet alleen Shakespeare, maar ook: Shakspere, Shagspeare, Shaxpere, Shackspeare en veel andere varianten kwamen voor.
  • ... de bard de Engelse taal met zowat 1700 nieuwe woorden en uitdrukkingen heeft verrijkt? Voorbeelden: schoolboy, shooting star, puppy-dog, football, bandit, partner, downstairs, upstairs, leapfrog, alligator, en In the mind’s eye, It’s all Greek to me, The naked truth en Method in his madness.
  • ... het tragische einde van Shakespeares King Lear door critici zo wansmakelijk werd bevonden dat het 150 jaar lang werd vervangen door 'The History of King Lear', een stuk met een happy ending en een liefdesverhaal van Nahum Tate?

Sonnet van de week 4

Sonnetten van Shakespeare, 1609

Sonnet 18 of Shall I compare thee to a summer's day? is een van de bekendste van de 154 sonnetten van William Shakespeare. Het thema is de vergankelijkheid van aardse schoonheid en de eeuwigheid van de poëzie. De meeste onderzoekers zijn het er tegenwoordig over eens dat het oorspronkelijke onderwerp van het gedicht, de geliefde tot wie de dichter zich richt, een man is, hoewel het gedicht vaak wordt gebruikt om een vrouw te beschrijven. Het sonnet is het eerste na wat nu de procreation sonnets (1 tot 17) wordt genoemd, waarin een jonge man aangemaand wordt om voor nageslacht te zorgen.

Sonnet 18

Sonnet 18

Shall I compare thee to a summer's day?
Thou art more lovely and more temperate:
Rough winds do shake the darling buds of May,
And summer's lease hath all too short a date:
Sometime too hot the eye of heaven shines,
And often is his gold complexion dimm'd;
And every fair from fair sometime declines,
By chance or nature's changing course untrimm'd;
But thy eternal summer shall not fade
Nor lose possession of that fair thou owest;
Nor shall Death brag thou wander'st in his shade,
When in eternal lines to time thou growest:

So long as men can breathe or eyes can see,
So long lives this and this gives life to thee.

Afbeelding

Othello en Desdemona

Geboortehuis

Shakespeares geboortehuis in Stratford-upon-Avon

Verder zoeken

Shakespeare op Wikiquote     Shakespeare op Wikibooks     Shakespeare op Wikisource     Shakespeare op Wikimedia Commons
Quotes Handleidingen en teksten Teksten Afbeeldingen
Anne Hathaway's cottage

Stamboom

Stamboom van Shakespeare 

Nieuwe artikelen

2015: Sonnet 11

2014: Sonnet 9 - Dark Lady sonnets - Fair Youth sonnets - Procreation sonnets - Rival Poet sonnets

Gewenste artikelen

Dit kan beter


- The Merry Wives of Windsor (15 juni 2009) - Timon of Athens (15 juni 2009) - Titus Andronicus (15 juni 2009)