oc.wikipedia.org

Clarmont-Ferrand — Wikipèdia

Aqueste article es redigit en auvernhat.

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

(Redirigit dempuèi Clarmont)

Clarmont-Ferrand
Clermont-Ferrand

La viala veguda dau Pargue de Montjoset, la Glèisa-Dome, l'estatua de Vercingetorix, la Charrèira daus Chauçatèirs, le tramvai de la ciutat.

Armas

Geografia fisica

geolocalizacion

Coordenadas 45° 46′ 38″ N, 3° 04′ 57″ E
Superfícia 42,67 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
602 m
365 m
321 m
Geografia politica
País  Auvèrnhe
(capitala)
Parçan Limanha
Estat Bandièra de França França
Region
84
Auvèrnhe-Ròse-Aups
Departament
63
Puèi de Doma Armas dau Departament dau Puèi de Doma
(prefectura)
Arrondiment
632
Arrondiment de Clarmont-Ferrand
(capluòc)
Canton
6398
Chapluòc de 6 cantons
Intercom
246300701
Clarmont Comunautat
Cònsol Olivier Bianchi
(20202026)
Geografia umana
Populacion
Populacion totala
(2018)
146 734 ab.
Evolucion de la populacion
Evolucion de la populacion

149 464 ab.
Densitat 3 315,28 ab./km²
Autras informacions
Escais los bancarrotèirs (Clarmont)
Gentilici clarmontés -esa,
clarmodaire -a,
(montferrandaire -a)
Còde postal 63000
Còde INSEE 63113

Clarmont-Ferrand[1][2][3] (prononciat localament [çɒʁˈmu fɒˈʁã], dins le lengatge literari Clarmont d'Auvèrnha,[4] escriut de còps Clarmont-Farrand;[5] en francés: Clermont-Ferrand) z-es la capitala istorica d'Auvèrnha e v-una de las dètz vialas mai grandas d’Occitània. Maitot z-es la prefectura dau departament dau Puèi de Doma.

La viala es mencionada per los grècs coma la capitala de la tribú daus arvèrnes (Arverni) davant de se desvolopar a l'epòca galloromana embei le nom d'Augustonemetum au sègle i aC. En tot relevar de la província de l'Aquitània Promèira, fuguèt subjècte aus pilhatges repetits de part daus pòbles qu'envasiguèron Gàllia, sobretot los vandals, los alans, los visigòts e los francs. La viala actuala de Clarmont-Ferrand resulta de la fusion de las doas vialas de Clarmont e de Montferrand en 1633.

Embei una aira urbana a l'entorn de 500 000 abitants, qu'es la mai grand viala dau nòrd d'Occitània e una viala joina e estudianta embei 40 000 estudiants.

Blasonament: «D’azur embei la crotz de golas bordada d’aur, cantonada de quatre flors de lis dau mesme».[6]

Clarmont-Ferrand z-es una viala dau centre de l'Estat francés, chapluòc dau departament dau Puèi de Doma.

z-Es situada dins le Massís Centrau a una nautor de 410 mètre e z-es dominada per la Linha daus Puèis (una chadena de volcans sopits) que culmina a 900 mètres. A l’èst de Clarmont comença la plana de Limanha, banhada per le riu d’Alèir.

Clarmont z-es au rescontre de dos grands ais d'autoestradas: la A71 e la A75 (que relia Besièrs embei París) e l'ais Bordèu / Sant Estève / Lion (embei las A89 e A72).

  • Barrèira (de) vas Soire (Barrière d'Issoire)

Le clima de Clarmont se caracteriza per una ben granda amplitud termica embei d'estius franc chauds e d'ivèrns ben freids.

La Linha daus Puèis arrèsta las niulas que vènon de l'oèst en tot alimentar coma aquò las fonts coma Volvic, e maitot en demenir la pluviometria de Clarmont d'Auvèrnha que z-es una de las mai bassas d'Occitània.

Estatua de Vercingetorix (òbra de Bartoldi), Plaça de Jaude, Clarmont-Ferrand

Clarmont d'Auvèrnha z-es mencionada per le geograf grèc Estrabon embei son nom gal: Nemossos.

Z-èra una viala daus Arvèrnes que vencèron (embei le chapdau gallés Vercingetorix) las legions romanas a rasa de Clarmont, vèrs Gergòia.

Conquestada fin finala par los romans, la viala prenguèt le nom d’Augustonemetum, en onor de l’emperaire August. Creissèt biaucòp e devenguèt una de las mai grandas vialas de Gàllia.

Au sègle V, fuguèt assetjada e conquestada par los visigòts que la conservèron jusca l'an 507, chaçats per los francs.

Au sègle IX, n-òm comenquèt d'apelar la viala Clarmont (de Clarus Mons, qui designava le chastèl qu'aparava la viala). Fuguèt atacada ben de còps per los vikings.

En 1095 le papa Urban II lai presiquèt la Promèira Crosada. La viala de Montferrand fuguèt presa en 1388 per Peiròt de Fontans, rotèir dau partit anglés.

Evolucion demografica
1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
30 000 30 000 30 982 30 010 28 257 32 427 35 152 34 083 33 516
1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
38 160 37 275 37 461 37 357 41 772 43 033 46 718 50 119 50 870
1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
52 933 58 363 65 386 82 577 111 711 103 143 101 128 108 090 113 391
1962 1968 1975 1982 1990 1999 - - -
127 547 148 759 156 763 147 224 136 181 137 154 - - -

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Clarmont z-es devesida en 6 cantons:

Clermont-Ferrand z-es classada viala d'art e d'istòria.

Nòstra Dama dau Pòrt
Opèra Municipala
  • Opèra Municipala

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

  1. «Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana» (en occitan) p. 54.
  2. Congrès permanent de la lenga occitana (CPLO). «Diccionari deus noms pròpis».
  3. Ros, Joan (2002). «Régions et villes d'Auvergne et du Velay». A: L'auvergnat de poche (en francés). París: Assimil, p. 95 (Assimil évasion). ISBN 2-7005-0319-8.
  4. Bodon, Joan (1964 e reedicions). Lo libre dels grands jorns. Tolosa: IEO edicions.
  5. Ros, Joan (2005). Champeirada. IEO edicions, p. 31.
  6. Mestre, Jean-René; Roussel (2005). Ruches et abeilles (architecture, traditions, patrimoine). Lonede (Noneta): Ed. Créer.

v · m

Vilas d'Occitània de mai de 100 000 abitants
Ais de ProvençaBaiona-Anglet-Biàrritz (conurbacion)BordèuClarmont-FerrandLimòtges
MarselhaMontpelhièrNiçaNimesPau (aglomeracion)TolonTolosaValença (aglomeracion)

v · m

Comunas dau Puèi de Doma
(comunas actualas, nom o prononciacion de verifiar)
Achiac · Aiat de Siula · Aidac · Anzac e le Luguet · Ardes de Cosa · Arlhenc · l-Ermenc · Ars daus Favets · Artona · Aubèira · Aubiac · Aubuçon d'Auvèrnha · Augiròlas · Aulhac e Flac · Aunac · Aunhac · Aurèira · Ausac e la Combèla · Ausèla · Autesac · Avèsa · Bàfia · Banhòus d'Artensa · Bançac · Bergona · Bertinhac · Bas e Lesat · Bèça e Sent Anastese · Bèlluòc  · Bessiòu · Beurèiras · Biaumont · Biaumont de Randans · Biauregard · Biauregard Vendom · Bilhòm · Bioulet · Blanzac · Blòt la Glèisa · Bode · Bonjac · La Borbola · Le Borg (Lastic) · Le Borg (Sent Bonet) · Bòrsa · Bòrt de l'Estanh · Bosèi · Braçac de las Minas · Brenac · Brifont · Le Bròc · Bromont · Le Bruelh de Cosa · Le Brugeiron · Bulhon · Bussèiras · Bussièra · Bussièra de Montagut · Cebasac · Ceissac · La Cèla · Cèla · La Celeta · Celuele e La Motada · Chabralòcha · Chadalèu · Chasluç de Lembron · Chambalèira · Chambon de Dolòra · Chambon · Champanhac le Joine · Champelhs · Champestèiras · Champs · Chanac e la Motèira · Chanonac · Chapdes Bèufòrt · La Chapèla Anhon · La Chapèla e Marcoça · La Chapèla d'Içon · Chapas · Chatusat · Charbonèir · Charbonèiras de Varenas · Charbonèiras las Vèlhas · Charençat · Charnac · Chas · Chassanhas · Chastres · Chastiau · Chastèugai · Chastaunòu · Chasteladon · Chastauguion · La Chal · Chaumont · Chauriat · Chavarós · Le Chèir · Chidrac · Cistarnas e La Forèst · Clamençat · Clarlende · Clarmont-Ferrand · Colanjas · Combralha · Combronda · Compens · Condat en Combralha · Còndat · Coren · Cosde · Corgolh · Cornòl · Cornon d'Auvèrnha · Corpèira · Le Crest · Crevant La Vena · Cròs La Tartèira · La Crosilha · Culhat · Cunlhac · Dausat · Davaiat · Domesas · Dauranjas · Dorat · Dòra · Durminhat · Durtòu · Eschandalís · Efiat · Esgliòlas · Embèrt · Las Encisas · Nasat · Entoenh · Entraigas · Enval · Escotau · Espinassa · Espinchau · Pirat · Tanduelh · v-Èstelh · Eusme la Glèisa · Faiet · Le Faiet e Ronaia · La Faieta · Farnoau · La Fàuria · Fornòus · Gila · Jarzat · Giat · Ginhat · Gimiaus (nòrd Puèi de Doma) · Glainas e Montagut · Glèisanèva d'Entraigas · Glèisanòva · Glenèva · La Gaudivèla · La Gotèla · Gotièra · Grandairòlas · Grandriu · Grandvau · Guiparsa · Ios · Sartiaus · Soire · Jòb · Jausarens · Jause · Gimiaus (sud Puèi de Doma) · La Beceta · La Chau · La Mòngia · Landònha · Peirosa · Las · La Cuelha · La Ròda · Lastic · Lende · Lentic · Lesós · Limons · Lissuelh · Lobairat · Lodeça · Lussat · Nusilhat · Madriat · Malausat · Malintrat · Manluòc · Manzat · Marat · Marcilhat · Maruege · Maringas · Marçac de Liuradés · Marçat · Las Matres d'Artèira · Las Matres de Vaira · Las Matres de Mòrja · Mausun · Maires · Masaia · Masoira · Medeiròlas · Melhau · Menat · Menestròu · Mecés · Meset e Dalet · Miraflors · Mirmont · Maiçat · Le Monestèir · La Monèria e Le Montelh · Mons · Montagut de Combralha · Montagut le Blanc · Montcèl · Mont Dòr/Boenhs · Le Montelh Dejalat · Montfarmin · Montmaurin · Montpensèir · Montpeirós · Moriat · Moruelh · Mausat · Murat e le Caire · Muròu · Nabosat · Neironda · Neschèirs · Nòvaglèisa de Combralha · Neuviala · Nulhat · Nonenc · Lenede e Orsonede · Nòvacela · Orbi · Olèirgues · Olèis · Olmet · Órbelh · Orcet · Orsinas · l-Orcivau · v-Orliat · Paladun · Pardinas · Parent · Parentinhat · Palèiras · Pairinhat de Sarlèiva · Pairinhat · Parpesat · Perèirs · Peschadoiras · Pailèiras · Pessat e Vianèva  · Picharanda · Pinhòu · Punçat · Plausat · Pont dau Chastèl · Pont au Mur · Pontgibaud · Posòus · Los Pradaus · Pronsat · Prondinas · Provelèiras · Puèi Guilhame · Puèi Sent Gulmèir · Le Quartièr · Cuelha · Randans · Ravèl · Reinhat · La Renaudiá · Rentèiras · Riconsat · Riòm · Ris · La Ròcha Blancha · Ròcha Ciarla e La Màirand · Ròcha Dagol · Ròchafòrt · La Ròcha Nèira · Romanhat · Roiat · Le Sandre · Seirat · Salhens · Selhòus · Sent Agolin · Sent Alire d'Arlhenc · Sent Alèire · Sent Amanç de Ròcha Savina · Sent Amanç de Talende · Sent André · Sent Angèl · Sent Anteni · Sent Avit · Sent Babèl · Sent Bausirí · Sent Bonet dau Chastèl · Sent Bonet d'Alèir · Sent Bonet de l-Orcivau · Sent Bonet de Riòm · Sent Ciargue · Sent Clamenç · Sent Clamenç de Valòrga · Sent Denís de Combarnasat · Sant Dièir · Sent Dire · Sant Donat · Senta Aga · Senta Catarina · Senta Cristina · Sent Eloè de la Glacèira · Sent Al · Sent Etiène daus Champs · Sent Tiène d'Içon · Sent Ferriòu · Sent Floret · Sant Flor · Sent Ginès de Champanèlas · Sant Ginès (Artensa) · Sent Genès de Retz · Sent Ginès e La Torreta · Sent Jòrge de Mons · Sent Jòrge d'Alèir · Sent Jarman de Lembron · Sent Jarman l'Arm · Sent German de l-Armenc · Sent Jarvais d'Auvarnha · Sent Gervais de Maimont · Sent Jarvasi · Sent Eren · Sent Alari · Lac Roi · Sent Alari daus Monges · Centinhat · Sent Jaque d'Emburs · Sent Jau · Sent Jan de las Olèiras · Sent Joan d'Heurs · Sent Joan · Sent Joan Degolaci · Sent Júrian de Copelh · Sent Jurian · Sant Jólian e Puèi l'Avèsa · Sent Just de Bàfia · Sent Laure · Sent Manhièr · Sent Martin daus Òumes · Sent Martin daus Plans · v-Olèiras · Sent Mausirí · Sent Mauïse · Sent Miòu · Sent Nectaire · Sent Ors · Sent Pardol · Longprat · Chès Pèire · Sent Pèire dau Chastèl · Sent Piare Ròcha · Sent Prièit de Bramafam · Sent Prièit daus Champs · Sent Quentin de Çausselenjas · Sent Quentin de Siula · Sent Ramèi de Blòt · Sent Ramire · Sant Ramèi · Sant Roman · Sent Sandol · Sent Sadornin · Sent Sauve d'Auvèrnha · Sent Sauvador · Sent Saupesi · Sent Sauvèstre · Sent Victor de la Ribèira · Sant Victor de Montvianés · Sent Vincent · Sent Igòni · Saledas · Sardon · Sauset le Freid · Sauret e Becèrva · Sàurias · Sauvanhat · Sauvanhat e Senta Matra · Saussanjas · La Sauvetat · Sauviat · Çausselenjas · Savena · Saiat · Sermention · Cervant · Seschala · Cinglas · Soire · Solanhat · Sugèiras · Surat · Talende · Tauvas · Telhede · Telhet · Tarnant · Tièrn · Teulèiras · Turet · Tòrtabèça · La Tor · Tors · Torzèl e Rongèiras · Tralaiga · Tramolha Sent Lop · Tresiu · Içon · Vaira e Monton · Le Bosc Belet · La Civèira · Enval · Varenas de Mòrja · Varenas d'Içon · Vasselh · Vençat · Viargiat · Le Varnet e Chamiana · Le Varnet · Viarnuejol · Verninas · Veirèiras · Vartaison · Vertolaia · La Còmta · Vichelh · Vialanòva de Lembron · Vialanòva daus Cèrvs · Vialassenja · Vinzèla · Virlada · Viscomtat · Vitrac · Vairòus · Vodabla · Voenc · Volaure · La Chapèla de Volaure · Vorvic · Ironde e Beron · La Torreta