Chartum – Wikipedia, wolna encyklopedia
- ️Sun Jun 03 2012
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
![]() Ulica miasta | ||
| ||
Państwo | ||
---|---|---|
Prowincja | ||
Gubernator |
Abdul Halim al Mutafi | |
Populacja (2010) • liczba ludności |
| |
Podział miasta | ||
Położenie na mapie Sudanu | ||
![]() | ||
| ||
| ||
|
Chartum (arab. الخرطوم al-Ḫarṭūm, czyli „trąba słonia”) – stolica Sudanu, położona w miejscu, w którym łączą się wody Nilu Białego i Błękitnego. Główny ośrodek polityczny, handlowy i kulturalny kraju, ważny węzeł komunikacyjny. Uniwersytet założony w 1903. Liczba mieszkańców wynosi 2 568 590 (2010)– jest to drugie pod względem ludności miasto kraju. Wraz z sąsiednimi miastami Omdurmanem i Chartumem Północnym tworzy zespół miejski, który zamieszkuje około 4,8 mln mieszkańców.
Chartum leży w dolinie Nilu, w miejscu, gdzie Nil Biały na drodze do Morza Śródziemnego przyjmuje jeden z ostatnich dopływów niebędący rzeką okresową, Nil Błękitny. Miasto leży w strefie zwrotnikowej na wysokości 385 m n.p.m., na południowo-wschodnim skraju Sahary. Panuje tu klimat kontynentalny suchy, który jest tylko nieznacznie łagodzony przez bliskość położonej na południowym wschodzie Wyżyny Abisyńskiej. Roczne opady wynoszą 196 mm, a ich maksimum przypada na okres od czerwca do września. Niewielka ilość opadów sprawia, że o rozwoju miasta decyduje obfitość wód Nilu i wody gruntowe w dolinie rzeki. Średnie miesięczne temperatury to 22,4 °C w styczniu oraz 30,7 °C w lipcu. Najcieplejszymi miesiącami są maj i czerwiec, podczas których średnie temperatury przekraczają 32 °C, a także wrzesień i październik. Dwudzielność najgorętszej pory roku wiąże się z położeniem miasta pomiędzy równikiem a zwrotnikiem Raka oraz dwukrotnym górowaniem Słońca w zenicie w ciągu roku.
Miasto zostało założone w 1821 jako posterunek egipskiej armii. Wkrótce rozwinęło się jako ośrodek handlu, także niewolników. W 1885 zostało zdobyte przez arabskich powstańców Mahdiego; w 1898 odbili je Anglicy po zwycięstwie pod nieodległym Omdurmanem.
Chartum położony jest nad Nilem i transport rzeczny odgrywa tu tak dużą rolę, jak w Egipcie. W komunikacji po mieście najczęściej używane są kilkunastoosobowe minivany jeżdżące po stałych trasach.
Chartum jest istotnym sudańskim węzłem kolejowym, stąd rozchodzą się wszystkie linie kolejowe tego kraju – linia północna do Wadi Halfy przy granicy z Egiptem, linia biegnąca na wschód prowadząca nad Morze Czerwone do Port Sudan, oraz linia biegnąca na zachód do Nijali.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Comboni_College_Khartoum.jpg/220px-Comboni_College_Khartoum.jpg)
Najstarszą uczelnią jest Comboni College of Science and Technology, założony na początku XX w. przez Kombonianów. Obecnie istnieją liczne prywatne i publiczne uniwersytety na terenie Chartumu[1]:
- Uniwersytet An-Nilajn
- Uniwersytet Alzaiem Alazhari
- Islamski Uniwersytet Omderman
- Międzynarodowy Uniwersytet Afryki
- Uniwersytet Doliny Nilu
- Politechnika Sudańska
- Uniwersytet Chartumski
- Instytut Zdrowia Publicznego
- Powszechny Uniwersytet Sudanu
W mieście siedzibę miał także Uniwersytet Dżuby, który przeniósł swoją siedzibę z Dżuby z powodu wojny domowej w Sudanie. Po uzyskaniu niepodległości przez Sudan Południowy władze uczelni przeniosły siedzibę z powrotem do Dżuby.
Istnieje ponadto kilka prywatnych instytucji szkolnictwa wyższego.
- Akcja powieści W pustyni i w puszczy rozgrywa się m.in. w Chartumie. W Chartumie, w Muzeum Narodowym mieści się część kolekcji fresków wczesnochrześcijańskich, odkrytych w czasie wykopalisk w Faras.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D8%B7%D9%88%D9%85-%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D8%A9_%D8%AA%D9%88%D8%AA%D9%8A.jpg/220px-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D8%B7%D9%88%D9%85-%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%B1%D8%A9_%D8%AA%D9%88%D8%AA%D9%8A.jpg)
Chartum jest miastem o większości muzułmańskiej. Istnieją jednak również mniejszościowe kościoły chrześcijańskie, jak diecezja Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego, Rzymskokatolicka Archidiecezja Chartumu.
- ↑ Sudanese higher education. [dostęp 2012-06-03].
- Zdjęcie satelitarne z Google Maps
- http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&geo=-188&srt=pabn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&geo=-1049522
- http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gpro&lng=en&des=wg&geo=-188&srt=pabn&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&geo=380361248
Stolice państw Afryki
- Abudża, Nigeria
- Addis Abeba, Etiopia
- Akra, Ghana
- Algier, Algieria
- Al-Ujun, Sahara Zachodnia
- Antananarywa, Madagaskar
- Asmara, Erytrea
- Bamako, Mali
- Bandżul, Gambia
- Bangi, Republika Środkowoafrykańska
- Bissau, Gwinea Bissau
- Brazzaville, Kongo
- Bużumbura, Burundi
- Chartum, Sudan
- Dakar, Senegal
- Dodoma, Tanzania
- Dżibuti, Dżibuti
- Dżuba, Sudan Południowy
- Freetown, Sierra Leone
- Gaborone, Botswana
- Harare, Zimbabwe
- Jamestown, Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha
- Jamusukro (konstytucyjna), Wybrzeże Kości Słoniowej
- Jaunde, Kamerun
- Kair, Egipt
- Kampala, Uganda
- Kigali, Rwanda
- Kinszasa, Demokratyczna Republika Konga
- Konakry, Gwinea
- Libreville, Gabon
- Lilongwe, Malawi
- Lomé, Togo
- Luanda, Angola
- Lusaka, Zambia
- Malabo, Gwinea Równikowa
- Mamoudzou, Majotta
- Maputo, Mozambik
- Maseru, Lesotho
- Mbabane, Eswatini
- Mogadiszu, Somalia
- Monrovia, Liberia
- Moroni, Komory
- Nairobi, Kenia
- Nawakszut, Mauretania
- Ndżamena, Czad
- Niamey, Niger
- Port Louis, Mauritius
- Porto-Novo (konstytucyjna), Benin
- Praia, Republika Zielonego Przylądka
- Pretoria, Południowa Afryka
- Rabat, Maroko
- Saint-Denis, Reunion
- São Tomé, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
- Trypolis, Libia
- Tunis, Tunezja
- Victoria, Seszele
- Wagadugu, Burkina Faso
- Windhoek, Namibia