pl.wikipedia.org

Haliaeetus – Wikipedia, wolna encyklopedia

  • ️Thu Aug 08 2024

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Haliaeetus
Savigny, 1809[1]
Ilustracja
Bielik amerykański (H. leucocephalus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Haliaeetus

Typ nomenklatoryczny

Haliaeetus nisus Savigny, 1809 (= Falco albicilla Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

4 gatunki – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Haliaeetus – rodzaj ptaków z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w obrębie rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Rodzaj obejmuje ptaki występujące od Ameryki Północnej (bielik amerykański), przez Europę (bielik zwyczajny) do Azji (bielik wschodni i bielik olbrzymi)[8].

Długość ciała 72–105 cm, rozpiętość skrzydeł 180–245 cm; masa ciała samic 2100–9000 g, samców 2000–6000 g[8].

Rodzaj zdefiniował w 1809 roku francuski przyrodnik, botanik i zoolog Marie Jules César Savigny w rozdziale dotyczącym systematyki ptaków Egiptu i Syrii, opublikowanym w publikacji poświęconej opisowi Egiptu jaki przeprowadzono podczas wyprawy armii francuskiej[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) bielik zwyczajny (H. albicilla).

  • Haliaeetus (Haliaetus, Haliaetos, Haliaethus): łac. haliaetus lub haliaetos ‘morski orzeł, rybołów’, od gr. ἁλιαιετος haliaietos ‘morski orzeł, rybołów’, od ἁλι- hali- ‘morski’, od ἁλς hals, ἁλος halos ‘morze’; αετος aetos ‘orzeł’[9].
  • Ossifraga: łac. ossifraga ‘łamacz kości’, nazwa stosowana dla wielu dużych, kradnących pożywienie ptaków, od os, ossis ‘kość’; frango ‘łamać’[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Falco albicilla Linnaeus, 1758.
  • Cuncuma: nep. nazwa Kunkum dla bielika wschodniego[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Haliaeetus albipes Hodgson, 1836 (= Aquila leucorypha Pallas, 1771.
  • Thallasoaetus: gr. θαλασσα thalassa, θαλασσης thalassēs ‘morze’; αετος aetos ‘orzeł’[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Aquila pelagica Pallas, 1811.

Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:

  1. ↑ a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Haliaeetus Savigny, 1809.
  1. ↑ a b M.J.C. Savigny: Systeme des Oiseaux de l’Egypte et de la Syrie. W: France. Commission des sciences et arts d’Egypte: Description de l’Égypte, ou, Recueil des observations et des recherches qui ont été faites en Égypte pendant l’expédition de l’armée française. T. 1: Histoire Naturelle. Paris: Imprimerie impériale, 1809, s. 68, 85. (fr.).
  2. ↑ J.L.P. Vieillot: Ordre 1. Oiseaux Accipitres. W: Nouveau Dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Par une société de naturalistes et d’agriculteurs. Wyd. Nouv. éd. presqu’ entièrement refondue et considérablement angmenté. T. 24. Paris: Chez Deterville, 1818, s. 101. (fr.).
  3. ↑ Ch.-L. Bonaparte. The genera North American birds, and a synopsis of the species found in the United States. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 2, s. 24, 1826. (ang.).
  4. ↑ R.-P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. T. 1. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 654. (fr.).
  5. ↑ N. Wood. Remarks on vernacular and scientific ornithological nomenclature. „The Analyst”. 2 (11), s. 305, 1835. (ang.).
  6. ↑ B.H. Hodgson. On some new Genera of Raptores, with remarks on the old genera. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 6 (1), s. 367, 1837. (ang.).
  7. ↑ J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C.W. Leske, 1844, s. 123. (niem.).
  8. ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.accipi1.01 [dostęp 2024-08-08] (ang.), Haliaeetus. Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  9. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Haliaeetus [dostęp 2023-04-19].
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ossifraga [dostęp 2023-04-19].
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cuncuma [dostęp 2023-04-19].
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Thallasoaetus [dostęp 2023-04-19].
  13. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (wersja: 2024-04-07). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-08-08].
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).