pl.wikipedia.org

Heksozy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Heksozy – grupa organicznych związków chemicznych. Są to monosacharydy (cukry proste) zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Występują przede wszystkim w formach cyklicznych (piranozy lub furanozy), będących wewnątrzcząsteczkowymi hemiacetalami (półacetalami).

Wszystkie heksozy mają wzór sumaryczny: C6H12O6.

Heksozy należące do aldoz (zawierające grupę aldehydową -CHO) nazywane są aldoheksozami. Związki te mają 4 centra chiralności, w związku z czym istnieje 16 (24) czynnych optycznie stereoizomerów aldoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

  • Alloza

  • Altroza

  • Galaktoza

  • Glukoza

  • Guloza

  • Idoza

  • Mannoza

  • Taloza

Heksozy należące do ketoz (zawierające grupę ketonową -CO-) nazywane są ketoheksozami. Związki te mają 3 centra chiralności, w związku z czym istnieje 8 (23) czynnych optycznie stereoizomerów ketoheksoz (biorąc pod uwagę jedynie formy acykliczne):

  • Fruktoza

  • Psikoza

  • Sorboza

  • Tagatoza

  • Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 159, ISBN 83-7183-240-0.