pl.wikipedia.org

Kościół św. Michała Archanioła w Szalowej – Wikipedia, wolna encyklopedia

  • ️Sat Feb 20 2016

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kościół św. Michała Archanioła
w Szalowej

Zabytek: nr rej. A/1403/M z dnia 05.03.1931 i 20.02.2014[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Widok z lotu drona
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Szalowa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Michała Archanioła w Szalowej

Wezwanie

św. Michała Archanioła

Historia
Data rozpoczęcia budowy

1739

Data zakończenia budowy

1756

Dane świątyni
Styl

Barok

Świątynia
• materiał bud.


• drewno

Organy
• liczba głosów
• liczba manuałów


12
2

Położenie na mapie gminy Łużna

Mapa konturowa gminy Łużna, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Szalowa, kościół drewniany”

Położenie na mapie Polski

Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szalowa, kościół drewniany”

Położenie na mapie województwa małopolskiego

Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Szalowa, kościół drewniany”

Położenie na mapie powiatu gorlickiego

Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szalowa, kościół drewniany”

Ziemia49°40′56,00″N 21°01′17,75″E/49,682222 21,021597
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Michała Archanioła w Szalowej – rzymskokatolicki kościół parafialny z pierwszej połowy XVIII wieku.

Kościół w Szalowej znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego i uznawany jest za jeden z najcenniejszych drewnianych barokowych kościołów w Polsce. Obiekt o charakterze bazylikowym unikatowym na skalę europejską. 23 listopada 2017 prezydent RP wpisał kościół na listę pomników historii[2].

Kościół został wzniesiony w 1736 lub 1739 roku[3] wg projektu nieznanego architekta dzięki staraniom ówczesnego właściciela wsi Krzysztofa Jordana i proboszcza szalowskiego Wojciecha Stefanowskiego. Poświęcony był w 1756 roku. Remontowany: w 1808 roku, uzupełniono polichromię; w 1911, dachy kościoła pokryto blachą oraz w latach 1952–1954. W 2012 roku rozpoczęto w kościele i jego otoczeniu prace remontowo-konserwatorskie finansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Oszalowano ściany i dachy pokryto gontem.

  • Widok od frontu

    Widok od frontu

  • Widok ogólny

    Widok ogólny

  • Wnętrze

    Wnętrze

  • Widok od strony prezbiterium

    Widok od strony prezbiterium

Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej z drzewa jodłowego. Trójnawowy w układzie bazylikowym, do nawy głównej przylegają arkadami o falistym wykroju, wspartymi na słupach, niższe nawy boczne oświetlone własnymi oknami. Do trójbocznie zamkniętego prezbiterium tej samej szerokości co nawa główna dostawione są dwie zakrystie. Do korpusu nawowego od frontu przylegają trzy kruchty.
Dachy: nad nawą główną i prezbiterium dwuspadowy, przechodzący nad prezbiterium w wielopołaciowy, z ośmioboczną sygnaturką zwieńczoną hełmem z latarnią; nad nawami bocznymi pulpitowe; łamane nad kruchtami. Unikatowym elementem konstrukcyjnym są dostawione w zachodniej części nawy dwie zrębowe wieże z baniastymi hełmami, które z trójkątnym frontonem pomiędzy nimi tworzą jednolitą fasadę. Fronton ozdobiony jest XVIII-wieczną rzeźbą św. Michała Archanioła walczącego z szatanem w postaci smoka.

Wewnątrz w prezbiterium i nawie pozorne sklepienia kolebkowe, a strop płaski w nawach bocznych. Świątynię zdobi rokokowa polichromia z połowy XVIII wieku: na ścianach wielobarwne kompozycje kwiatowe, na sklepieniach sceny figuralne.

Wyposażenie kościoła bogate i jednolite w stylu pochodzi głównie z XVIII wieku. Główne jego elementy to:

Obiekt otacza masywny kamienny mur, w obrębie którego stoi od północy barokowa kaplica Miłosierdzia Bożego z 1739 roku oraz od południa XIX-wieczna murowana dzwonnica parawanowa, w której wiszą trzy dzwony: mały o imieniu św. Jan Chrzciciel - 130 kg, średni św. Sebastian - 220 kg; oba odlane w odlewni dzwonów w Białej w 1947 z fundacji rodaka szalowskiego - ks. Sebastiana Jana Jerzaka oraz duży zabytkowy - 400 kg z roku 1701 z inskrypcją: ET VERBUM CARO FACTUM EST ET HABITAVIT IN NOBIS A.D. 1701[4].

  • Kościół z otaczającym go murem

    Kościół z otaczającym go murem

  • Kaplica Miłosierdzia Bożego przy kościele

    Kaplica Miłosierdzia Bożego przy kościele

  • Dzwonnica przy kościele

    Dzwonnica przy kościele

W 2000 roku, budynek – wraz z kilkoma innymi kościołami drewnianymi z terenu Małopolski – został wytypowany do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jednak w 2003 roku, ze względu na swą odrębność (pozostałe były gotyckie), nie został na tę listę wpisany.

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2016-02-20].
  2. ↑ Informacja na oficjalnej stronie Prezydenta RP
  3. ↑ Praca zbiorowa, Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Kraków 2010, str. 191
  4. ↑ Szalowa - Dzwony kościoła pw. św. Michała Archanioła. [dostęp 2023-02-19].
  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Sebastian Wypych Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, s. 161-162, ISBN 83-85557-88-1, ISBN 83-85368-79-5
  • Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Bartłomiej Cisowski i inni, Kraków: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Departament Promocji i Turystyki. Zespół ds. Turystyki, 2010, s. 191–192, ISBN 978-83-60538-61-6, OCLC 995427727.