Lias (geologia) – Wikipedia, wolna encyklopedia
- ️Wed Apr 24 2024
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
| okres / system | epoka / oddział | wiek / piętro | Wiek (mln lat) |
|---|---|---|---|
| kreda | wczesna | berrias | młodsze |
| jura | górna (malm) |
tyton | 145,0–152,1 |
| kimeryd | 152,1–157,3 | ||
| oksford | 157,3–163,5 | ||
| środkowa (dogger) |
kelowej | 163,5–166,1 | |
| baton | 166,1–168,3 | ||
| bajos | 168,3–170,3 | ||
| aalen | 170,3–174,1 | ||
| wczesna (lias) |
toark | 174,1–182,7 | |
| pliensbach | 182,7–190,8 | ||
| synemur | 190,8–199,3 | ||
| hettang | 199,3–201,3 | ||
| trias | późny | retyk | starsze |
| Podział jury według ICS, sierpień 2012 |
Lias (jura czarna) – nieformalne określenie całej jury dolnej, czasem jury dolnej i osadów młodszego piętra aalen. W niektórych starszych publikacjach geologicznych był traktowany jako oddział systemu jurajskiego. We współczesnych (z XXI w.) tabelach stratygraficznych nie jest stosowany.
Pod koniec XVIII w. i na początku XIX w. termin lias stosowano lokalnie, w Anglii, na określenie dolnojurajskich wapieni płytowych lub serii łupkowo-wapiennej zalegającej między skałami triasu a niebieskimi iłami. W latach 40. XIX w. Alcide d’Orbigny zaproponował ten termin na określenie występujących w Europie skał, zaliczanych dziś do pliensbachu. Później, w tym w latach 60. XX w. był on odnoszony do całej jury dolnej. Synonimicznie do liasu używano terminu „jura czarna”, ze względu na taką właśnie barwę iłowców, które były głównym typem skalnym wśród morskich utworów najniższej jury[1][2], niektórzy inni autorzy oprócz tego włączali do liasu także młodsze utwory aalenu[3]. We współczesnych (z XXI w.) tabelach stratygraficznych nie jest stosowany, a najniższy oddział jury nosi nazwę jury dolnej[4][5].
- ↑ np. Niemczynow G., Burchart J., 1966: Mały słownik geologiczny. Wiedza Powszechna, Warszawa, hasło jura, strona 90
- ↑ Słownik stratygraficzny, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1968, hasła domer, karyks, lias, strony 116, 227, 265.
- ↑ Słownik stratygraficzny, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1968, strona 114.
- ↑ International Commission on Stratigraphy [online], stratigraphy.org [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Racki G. i Narkiewicz M. (red.) Polskie zasady stratygrafii. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa, 2006, str. 76. ISBN 83-7372-914-3