pl.wikipedia.org

Medal Fieldsa – Wikipedia, wolna encyklopedia

  • ️Fri Mar 22 2019

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Medal Fieldsa

Ilustracja
Medal Fieldsa (egzemplarz nieprzyjęty przez Grigorija Perelmana)
Nagroda za

osiągnięcia matematyczne

Przyznający

Międzynarodową Unię Matematyczną

Pierwsze rozdanie

1935

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Medal Fieldsa – nagroda przyznawana w dziedzinie matematyki nie więcej niż czterem uczonym za wyniki, które miały największy wpływ na jej rozwój. Związana z nim jest premia finansowa w wysokości ok. 5500 dolarów kanadyjskich[1].

Medal został ufundowany w 1932 przez kanadyjskiego matematyka Johna Charlesa Fieldsa i przyznawany jest co cztery lata (od 1936, z przerwą wojenną do 1950). Wręczeń dokonuje się podczas Międzynarodowych Kongresów Matematyków. Medal Fieldsa przyznaje się wyłącznie matematykom, którzy nie ukończyli 40 lat do 1 stycznia roku jego nadania. Laureatów ustala komitet powoływany co 4 lata przez Międzynarodową Unię Matematyczną[2].

Medal Fieldsa często nazywany jest „matematycznym Noblem”[3] i jest jednym z najważniejszych wyróżnień w matematyce[4]. Jest on w szczególności jedyną obok Nagrody Nobla nagrodą uwzględnianą przy tworzeniu rankingu szanghajskiego[5].

Medal jest wykonywany z 14-karatowego złota według projektu kanadyjskiego artysty, R. Taita McKenziego. Ma 6,35 cm średnicy.

Z jednej strony widnieją na nim głowa Archimedesa i cytat z rzymskiego poety Maniliusza Transire suum pectus mundoque potiri (Wznieść się ponad granice ludzkich możliwości i przewodzić światu), z drugiej - napis Congregati ex toto orbe mathematici ab scripta insignia tribuere (Zebrani z całego świata matematycy honorują wielkie osiągnięcia).

Na medalu nie widnieje nazwisko Fieldsa. Umieszcza się na nim nazwisko laureata, ale samo – zgodnie z wolą Fieldsa i postanowieniem społeczności matematycznej, kraj pochodzenia i macierzysta uczelnia laureata nie mają znaczenia[6][1].

 Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci Medalu Fieldsa.

Medalem nagrodzono dotąd 64 uczonych (stan na luty 2024), w tym dwie kobiety (Marjam Mirzachani i Marynę Wiazowską). Dwóch laureatów (Edward Witten i Martin Hairer) ma doktoraty nie z matematyki a z fizyki[potrzebny przypis].

Chronologiczna lista laureatów[7][1]

  1. a b c Fields Medal. mathunion.org. [dostęp 2019-03-22]. (ang.).
  2. Fieldsa Medal, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-30].
  3. Jenny Hogan, Maths 'Nobel' prize declined by Russian recluse, „Nature”, 2006, DOI10.1038/news060821-5, ISSN 1476-4687 [dostęp 2024-02-21] (ang.).
  4. Philip Ball, Iranian is first woman to nab highest prize in maths, „Nature”, 2014, DOI10.1038/nature.2014.15686, ISSN 1476-4687 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
  5. ShanghaiRanking [online], www.shanghairanking.com [dostęp 2024-02-11].
  6. The Fields Medal. utoronto.ca. [dostęp 2019-03-22]. (ang.).
  7. The Fields Medal. st-andrews.ac.uk. [dostęp 2019-03-22]. (ang.).