Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

Food and Agriculture Organization of the United Nations

Siedziba	Rzym
Członkowie	194 państwa, 1 organizacja, 2 kraje stowarzyszone
Dyrektor Generalny	Qu Dongyu
Utworzenie	16 października 1945
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walką z biedą i głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich. Organizacja wspiera także kraje rozwijające się w podnoszeniu wydajności i modernizacji rolnictwa.

Została utworzona z inicjatywy 44 państw koalicji antyhitlerowskiej uczestniczących w konferencji poświęconej problemom rolnictwa i wyżywienia, która odbyła się w maju 1943 roku w Hot Springs^[1]. Konferencja powołała do życia komisję, której celem było opracowanie projektu umowy założycielskiej FAO. Pierwsza sesja konferencji FAO rozpoczęła się 16 października 1945 roku w mieście Québec^[1]. Pierwszego dnia podpisano na niej umowę założycielską, noszącą nazwę konstytucji.

Do Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa należą 194 państwa, w tym Unia Europejska (jako organizacja członkowska) oraz Wyspy Owcze i Tokelau jako członkowie stowarzyszeni^[2].

Idea międzynarodowej organizacji zajmującej się żywnością i rolnictwem pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku głównie za sprawą amerykańskiego rolnika i aktywisty Davida Lubina. W maju i czerwcu 1905 roku w Rzymie odbyła się międzynarodowa konferencja, która doprowadziła do utworzenia Międzynarodowego Instytutu Rolnego^[3].

W 1943 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt zwołał Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Przedstawiciele 44 państw koalicji antyhitlerowskiej zgromadzili się w dniach 18 maja do 3 czerwca w The Homestead Resort w Hot Springs. Zobowiązali się oni do założenia organizacji zajmującej się rolnictwem i żywnością. 16 października 1945 w Québec odbyła się pierwsza sesja FAO, podczas której podpisano Konstytucję Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa^[4].

II wojna światowa zakończyła działalność Międzynarodowego Instytutu Rolnego, choć oficjalnie rozwiązano go na mocy rezolucji Stałego Komitetu z dnia 27 lutego 1948 roku, a jego zadania przejęła FAO^[5].

Cele FAO są następujące^[6]:

• pomoc w wyeliminowaniu głodu, niedożywienia i zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego,
• promowanie zrównoważonego rozwoju oraz pomoc w zwiększaniu produktywności w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie,
• polepszanie warunków życia ludności wiejskiej,
• stworzenie wydajnego i dostępnego dla wszystkich systemu rolnego i spożywczego,
• promowanie zawierania porozumień w sprawie międzynarodowego handlu produktami rolnymi oraz udzielanie pomocy technicznej,
• zapewnienie niezbędnego kredytu rolnego,
• zwiększenie odporności na kryzysy.

Członkami zwyczajnymi FAO mogą być państwa. Status członka zwyczajnego uzyskuje się w wyniku decyzji konferencji FAO, podjętej większością ⅔ głosów, po uprzednim złożeniu podania o przyjęcie oraz dokumentu o zaakceptowaniu zobowiązań wynikających z umowy założycielskiej FAO. Członkami stowarzyszonymi mogą być obszary niesamodzielne, przyjmowane w analogiczny sposób na wniosek państwa, reprezentującego je w stosunkach międzynarodowych. Nie mają one prawa głosowania ani pełnienia jakichkolwiek funkcji w FAO. Każde państwo może wystąpić z FAO. Wystąpienie następuje w rok od momentu zawiadomienia Dyrektora Generalnego FAO o podjęciu przez państwo takiej decyzji. W latach 1949–1951 z FAO wystąpiły: Polska (25 kwietnia 1950), Czechosłowacja (27 grudnia 1949) i Węgry, które były członkami założycielskimi FAO^[7]. W 1958 roku Polska ponownie przystąpiła do FAO^[8].

W 2013 roku członkami FAO były 194 państwa, Unia Europejska oraz 2 członków stowarzyszonych (Wyspy Owcze i Tokelau)^[9].

Państwo	Data przystąpienia do organizacji	Państwo	Data przystąpienia do organizacji
Australia	16 października 1945	Belgia	16 października 1945
Boliwia	16 października 1945	Brazylia	16 października 1945
Chiny	16 października 1945	Dania	16 października 1945
Dominikana	16 października 1945	Egipt	16 października 1945
Ekwador	16 października 1945	Filipiny	16 października 1945
Francja	16 października 1946	Grecja	16 października 1945
Gwatemala	16 października 1945	Haiti	16 października 1945
Holandia	16 października 1945	Honduras	16 października 1945
Indie	16 października 1945	Irak	16 października 1945
Islandia	16 października 1945	Kanada	16 października 1945
Liberia	16 października 1945	Luksemburg	16 października 1945
Meksyk	16 października 1945	Nikaragua	16 października 1945
Norwegia	16 października 1945	Nowa Zelandia	16 października 1945
Panama	16 października 1945	Stany Zjednoczone	16 października 1945
Wenezuela	16 października 1945	Wielka Brytania	16 października 1945
Kolumbia	17 października 1945	Kuba	19 października 1945
Liban	27 października 1945	Syria	27 października 1945
Paragwaj	30 października 1945	Urugwaj	30 listopada 1945
Chile	17 maja 1946	Irlandia	3 września 1946
Portugalia	11 września 1946	Szwajcaria	11 września 1946
Włochy	12 września 1946	Salwador	19 sierpnia 1947
Austria	27 sierpnia 1947	Finlandia	27 sierpnia 1947
Tajlandia	27 sierpnia 1947	Pakistan	7 września 1947
Mjanma	11 września 1947	Etiopia	1 stycznia 1948
Turcja	6 kwietnia 1948	Kostaryka	7 kwietnia 1948
Sri Lanka	21 maja 1948	Arabia Saudyjska	23 listopada 1948
Izrael	23 listopada 1949	Korea Południowa	25 listopada 1949
Indonezja	28 listopada 1949	Afganistan	1 grudnia 1949
Szwecja	13 lutego 1950	Kambodża	11 listopada 1950
Wietnam	11 listopada 1950	Niemcy	27 listopada 1950
Jordania	23 stycznia 1951	Hiszpania	5 kwietnia 1951
Argentyna	21 listopada 1951	Japonia	21 listopada 1951
Laos	21 listopada 1951	Nepal	21 listopada 1951
Peru	17 czerwca 1952	Libia	24 listopada 1953
Iran	1 grudnia 1953	Tunezja	25 listopada 1955
Maroko	13 września 1956	Sudan	13 września 1956
Ghana	9 listopada 1957	Malezja	9 listopada 1957
Polska	16 października 1945/9 listopada 1957	Gwinea	5 listopada 1959
Kamerun	22 marca 1960	Togo	23 maja 1960
Cypr	14 września 1960	Nigeria	11 października 1960
Somalia	17 listopada 1960	Benin	8 listopada 1961
Burkina Faso	9 listopada 1961	Czad	9 listopada 1961
Demokratyczna Republika Konga	9 listopada 1961	Gabon	9 listopada 1961
Kongo	9 listopada 1961	Kuwejt	9 listopada 1961
Madagaskar	9 listopada 1961	Mali	9 listopada 1961
Mauretania	9 listopada 1961	Niger	9 listopada 1961
Republika Środkowoafrykańska	9 listopada 1961	Rumunia	9 listopada 1961
Senegal	9 listopada 1961	Sierra Leone	9 listopada 1961
Wybrzeże Kości Słoniowej	9 listopada 1961	Tanzania	8 lutego 1962
Jamajka	13 marca 1963	Algieria	19 listopada 1963
Burundi	19 listopada 1963	Rwanda	19 listopada 1963
Trynidad i Tobago	19 listopada 1963	Uganda	19 listopada 1963
Kenia	27 stycznia 1964	Malta	5 października 1964
Gambia	22 listopada 1965	Malawi	22 listopada 1965
Zambia	22 listopada 1965	Gujana	22 sierpnia 1966
Botswana	1 listopada 1966	Lesotho	7 listopada 1966
Barbados	6 listopada 1967	Bułgaria	6 listopada 1967
Węgry	6 listopada 1967	Mauritius	12 marca 1968
Bahrajn	8 listopada 1971	Fidżi	8 listopada 1971
Katar	8 listopada 1971	Malediwy	8 listopada 1971
Oman	8 listopada 1971	Eswatini	8 listopada 1971
Albania	12 listopada 1973	Mongolia	12 listopada 1973
Zjednoczone Emiraty Arabskie	12 listopada 1973	Gwinea Bissau	26 listopada 1973
Bahamy	8 listopada 1975	Bangladesz	8 listopada 1975
Grenada	8 listopada 1975	Papua-Nowa Gwinea	8 listopada 1975
Republika Zielonego Przylądka	8 listopada 1975	Surinam	26 listopada 1975
Angola	14 listopada 1977	Dżibuti	14 listopada 1977
Komory	14 listopada 1977	Korea Północna	14 listopada 1977
Mozambik	14 listopada 1977	Namibia	14 listopada 1977
Seszele	14 listopada 1977	Wyspy Świętego Tomasza i Książęca	14 listopada 1977
Dominika	12 listopada 1979	Samoa	12 listopada 1979
Saint Lucia	26 listopada 1979	Bhutan	7 listopada 1981
Gwinea Równikowa	7 listopada 1981	Saint Vincent i Grenadyny	7 listopada 1981
Tonga	7 listopada 1981	Zimbabwe	7 listopada 1981
Antigua i Barbuda	7 listopada 1983	Belize	7 listopada 1983
Saint Kitts i Nevis	7 listopada 1983	Vanuatu	7 listopada 1983
Wyspy Salomona	11 listopada 1985	Wyspy Cooka	11 listopada 1985
Jemen	22 maja 1990	Estonia	11 listopada 1991
Litwa	11 listopada 1991	Łotwa	11 listopada 1991
Unia Europejska	26 listopada 1991	Bośnia i Hercegowina	6 listopada 1993
Chorwacja	6 listopada 1993	Czechy	6 listopada 1993
Erytrea	6 listopada 1993	Kirgistan	6 listopada 1993
Macedonia Północna	6 listopada 1993	Słowacja	6 listopada 1993
Słowenia	6 listopada 1993	Armenia	8 listopada 1993
Południowa Afryka	9 listopada 1993	Azerbejdżan	20 października 1995
Gruzja	20 października 1995	Mołdawia	20 października 1995
Tadżykistan	20 października 1995	Turkmenistan	20 października 1995
Kazachstan	7 listopada 1997	Palau	12 listopada 1999
San Marino	12 listopada 1999	Wyspy Marshalla	12 listopada 1999
Niue	12 listopada 1999	Kiribati	15 listopada 1999
Monako	2 listopada 2001	Nauru	2 listopada 2001
Serbia	2 listopada 2001	Uzbekistan	2 listopada 2001
Mikronezja	29 listopada 2003	Timor Wschodni	29 listopada 2003
Tuvalu	29 listopada 2003	Ukraina	29 listopada 2003
Białoruś	19 listopada 2005	Rosja	11 kwietnia 2006
Andora	17 listopada 2007	Czarnogóra	17 listopada 2007
Brunei	15 czerwca 2013	Singapur	15 czerwca 2013
Sudan Południowy	15 czerwca 2013
Kraj stowarzyszony	Data przystąpienia do organizacji	Kraj stowarzyszony	Data przystąpienia do organizacji
Wyspy Owcze	17 listopada 2007	Tokelau	25 czerwca 2011

W 1951 roku przeniesiono siedzibę główną Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa z Waszyngtonu do Rzymu. Organizacja jest kierowana przez Konferencję Narodów Zjednoczonych składającą się z przedstawicieli państw członkowskich, która zbiera się co dwa lata w celu określenia polityki, programu oraz kierunków działań FAO, uchwalenia budżetu oraz przeglądu projektów realizowanych w danym czasie. Każdy członek zwyczajny dysponuje jednym głosem. Podjęcie decyzji wymaga zwykłej większości głosów, jedynie decyzje w sprawie przyjęcia nowych członków, budżetu i poprawek do umowy założycielskiej wymaga większości ⅔ głosów. Decyzje kierowane pod adresem państw mają charakter zaleceń. Organem zarządzającym jest Rada, składająca się z 49 członków zwyczajnych, wybieranych przez Konferencję na 3 lata zgodnie z zasadą sprawiedliwej reprezentacji geograficznej państw. Na czele Rady stoi Przewodniczący, wybierany imiennie.

FAO złożona jest z sześciu wydziałów: Rolnictwa i Ochrony Konsumentów, Rozwoju Gospodarczego i Społecznego, Rybołówstwa i Akwakultury, Leśnictwa, Usług dla Przedsiębiorstw i Współpracy Technicznej oraz Zarządzania Programami^[10].

Nr	Dyrektor Generalny	Państwo	Lata sprawowania urzędu
1	John Boyd Orr	Wielka Brytania	październik 1945 – kwiecień 1948
2	Norris E. Dodd	Stany Zjednoczone	kwiecień 1948 – grudzień 1953
3	Philip V. Cardon	Stany Zjednoczone	styczeń 1954 – kwiecień 1956
4	sir Herbert Broadley	Wielka Brytania	kwiecień 1956 – listopad 1956
5	Binay Ranjan Sen	Indie	listopad 1956 – grudzień 1967
6	Addeke Hendrik Boerma	Holandia	styczeń 1968 – grudzień 1975
7	Edouard Saouma	Liban	styczeń 1976 – grudzień 1993
8	Jacques Diouf	Senegal	styczeń 1994 – grudzień 2011
9	José Graziano da Silva	Brazylia	styczeń 2012 – czerwiec 2019
10	Qu Dongyu	Chiny	lipiec 2019 – nadal

Działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa skupia się na 5 głównych obszarach^[11]:

• Zbieranie i opracowywanie informacji oraz wspieranie przejścia na zrównoważone rolnictwo,
• Pomoc krajom członkowskim w opracowywaniu polityki rolnej oraz wspieranie rozwijania strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz eliminacji głodu,
• Wzmocnienie współpracy publiczno-prywatnej w celu pomocy małym gospodarstwom rolnym,
• Wykorzystywanie nauki w produkcji rolnej poprzez realizację projektów w różnych regionach świata,
• Opracowywanie mechanizmów monitorowania i ostrzegania przed zagrożeniami i kryzysami.

Budżet FAO na rok fiskalny 2018/19 jest zaplanowany na 2,6 mld USD^[12], z czego 39% to składki członkowskie, a pozostałe fundusze pochodzą z Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa oraz innych instytucji międzynarodowych. 71% wydatków przeznaczonych jest na finansowanie projektów oraz pomocy eksperckiej krajom członkowskim^[12].

• Order Amílcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka, 2024)^[13]

• Międzynarodowa konwencja ochrony roślin
• 10 złotych 1971 FAO
• Eurofish

• Oficjalna witryna internetowa FAO
• Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa