Polska Lotnicza Eskadra Pomocy Etiopii – Wikipedia, wolna encyklopedia
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
| Operacja Tesfa | |
 Etiopia | |
| Historia | |
| Państwa wystawiające | |
|---|---|
| Państwa mandatowe | |
| Decyzja o użyciu |
12 grudnia 1984 |
| Rozpoczęcie misji |
10 lutego 1985 |
| Zakończenie misji |
30 czerwca 1987 |
| Liczba zmian |
4 |
| Dowódcy | |
| Pierwszej zmiany |
płk pil. Kazimierz Pogorzelski |
| Ostatniej zmiany |
płk pil. Jan Soroka |
| Organizacja | |
| Typ |
operacyjny |
| Podporządkowanie |
Dowództwo Operacji Tesfa |
| Liczebność |
22-26 żołnierzy, 3 Mi-8 |
| Dyslokacja |
Polska Lotnicza Eskadra Pomocy Etiopii (PLEPE, ang. Polish Relief Helicopter Squadron in Ethiopia) – wydzielony kontyngent wojskowy Wojsk Lotniczych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w ramach operacji humanitarnej, prowadzący działania w latach 1985–1987 przy udziale MCK. W pomocy humanitarnej udział brały także RFN, NRD, Kanada, Francja, ZSRR, Wielka Brytania, USA i rząd Etiopii.
Klęska głodu w Etiopii spowodowała reakcję społeczności międzynarodowej poprzez pomoc humanitarną w celu uratowania milionów mieszkańców tego kraju. Do akcji dołączyła też Polska, której rząd postanowił wysłać w rejon klęski głodu zespół śmigłowców. Jako pierwszy do Addis Abeby w listopadzie 1984 przybył główny inżynier Wojsk Lotniczych, płk pil. Antoni Milkiewicz, który na miejscu zapoznał się z sytuacją, oraz zaproponował potencjalne lotniska śmigłowców oraz oznakę rozpoznawczą tej lotniczej jednostki wojskowej[1].
Jednostkę wojskową nazwano Polską Lotniczą Eskadrą Pomocy Etiopii. Powołana została Zarządzeniem Dowódcy Wojsk Lotniczych Pf 153 z dnia 27 listopada 1984. W tym czasie trwały już przygotowania jednostki do działań na terenie obcym dla SZ PRL. Statkiem Polskich Linii Oceanicznych MS Wislica z 3 Mi-8 (przemalowanymi na biało z domalowanym symbolem Czerwonego Krzyża, po protestach zastąpionym przez biało-czerwone szachownice Wojsk Lotniczych) i trzema technikami lotniczymi obsługi wypłynął z portu Gdyni 2 stycznia 1985. MS Wislica dobiła do portu Assab 28 stycznia, a zasadnicza część 22-osobowej załogi pododdziału (głównie z 37 Pułku Śmigłowców Transportowych) ze sprzętem i zaopatrzeniem dotarła do stolicy Etiopii 10 lutego, kiedy także osiągnęła gotowość do działań. Te polegały na:
- transporcie ludzi do rejonów wydzielonych do nowego osadnictwa
- transporcie pomocy humanitarnej w poszkodowane rejony
- zrzucie zboża na pola i inne, niedostępne miejsca (amby), objęte klęską głodu
Rozpoczęli je już dzień później[2].
PLEPE (nazwa kodowa White Eagle) wykonywała swoje zadania w ramach wspólnej operacji z udziałem członków ONZ i rządu etiopskiego pod nazwą Tesfa (Nadzieja) – oprócz niej działali w jej m.in. Brytyjczycy (UKMAMS prowadzący Operation Bushel) i Niemcy z RFN (Operation Deutsche Nadel). Pododdział stacjonował w bazie Lideta pod Addis Abebą, tuż obok jednostek wojskowych ZSRR i Etiopii, które użyczały zaopatrzenia Eskadrze oraz zapewniały ochronę polskiej jednostce (ta okazała się szczególnie przydatna nocy 3 na 4 sierpnia, kiedy to ostrzelano polskie i etiopskie Mi-8)[3].
Początkowo powrót eskadry do Polski planowano na maj 1985, lecz postanowiono o przedłużeniu jego stacjonowania do lipca. Wtedy też miało następować jego stopniowe rotowanie. Zadania pozostały niezmienne i II zmiana wykonywała je do lutego 1986, kiedy to, podobnie jak siły inny państw, został wycofany do Polski[4].
Lecz sytuacja w Etiopii wciąż była tragiczna i Rada Ministrów Zbigniewa Messnera ponownie postanowiła użyć tej jednostki wojskowej. Jej III zmiana do Rogu Afryki została przemieszczona w czerwcu 1986. Liczyła ona ponownie 3 Mi-8 (ale inne maszyny niż w poprzednich zmianach) i tym razem 26 pilotów i techników, operujących z Alem Katema. Okres jej działania początkowo miał się zakończyć w grudniu, jednak został on przesunięty na marzec. Pierwsi żołnierze z IV zmiany do bazy zaczęli już przybywać w lutym 1987. Oprócz obozu w Alem Katemie pododdział działał wtedy także z Mahel Medy. IV zmiana była też ostatnią, ostatni polscy żołnierze Etiopię opuścili 30 czerwca 1987[5].
Czas trwania, dowódcy, jednostka wystawiająca oraz liczebność poszczególnych zmian:
| Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Śmigłowce | Wystawiająca | Liczebność |
|---|---|---|---|---|---|---|
| I | 02.1985 | 06.1985 | płk pil. Kazimierz Pogorzelski | 3 Mi-8 | 37 pśtr | 22 |
| II | 06.1985 | 02.1986 | płk pil. Kazimierz Chojnacki | |||
| III | 06.1986 | 02.1987 | płk pil. dypl. Józef Gomółka | 26 | ||
| IV | 02.1987 | 06.1987 | płk pil. dypl. Jan Soroka |
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 179-186.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 182-194.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 184-192.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 194.
- ↑ Ciechanowski 2009 ↓, s. 194-199.
- Grzegorz Ciechanowski: Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009. ISBN 978-83-7611-012-7.