pl.wikipedia.org

Skansen Pszczelarski w Swarzędzu – Wikipedia, wolna encyklopedia

  • ️Thu Aug 05 2010

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Skansen Pszczelarski

Oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego
Ilustracja
Ule figuralne
Państwo

 Polska

Miejscowość

Swarzędz

Adres

ul. Poznańska 35

Data założenia

1963

Położenie na mapie Swarzędza

Mapa konturowa Swarzędza, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”

Położenie na mapie Polski

Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”

Położenie na mapie województwa wielkopolskiego

Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”

Położenie na mapie powiatu poznańskiego

Mapa konturowa powiatu poznańskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”

Położenie na mapie gminy Swarzędz

Mapa konturowa gminy Swarzędz, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Skansen Pszczelarski”

Ziemia52°24′16,33″N 17°03′40,53″E/52,404536 17,061258
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Skansen Pszczelarski w Swarzędzu (właściwie Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego w Swarzędzu) – placówka muzealna prezentująca zbiory dotyczące bartnictwa, pszczelarstwa i jedwabnictwa, oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Zlokalizowana jest w zachodniej części Swarzędza, przy ul. Poznańskiej 35, pomiędzy drogą krajową nr 92 a linią kolejową nr 3. Zespół parkowy, obejmujący skansen wraz ze znajdującym się w jego obszarze pałacem, wpisany jest do rejestru zabytków[1].

Skansen powstał na terenie zdewastowanego podczas II wojny światowej parku dworskiego w Nowej Wsi, na terenie Swarzędza, przy Zakładzie Chorób Pszczół, będącym jednostką Instytutu Weterynarii w Puławach. Za moment założenia przyjmuje się rok 1963, kiedy to ule z kolekcji zakładu po raz pierwszy wyeksponowano w parku. Istotną rolę w powstaniu skansenu odegrał prof. Ryszard Kostecki, ale znaczny był również udział kierownika Zakładu Badania Chorób Owadów Użytkowych prof. Stanisława Kirkora oraz dr. Mariana Jelińskiego.

Pierwsze ule w skansenie to tzw. ule konfiguralne, przedstawiające biskupów kościoła katolickiego, pochodziły od Pani Weroniki Kumko z Wrocławia. Z biegiem czasu skansen otrzymywał coraz więcej darów od pszczelarzy I organizacji pszczelarskich. Najwięcej eksponatów krajowych muzeum pozyskało w latach 70. W latach 80 zwiększa się ilość eksponatów zagranicznych[2].

Od stycznia 1996 skansen i muzeum stanowią oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. W 2002 placówce nadano imię prof. Ryszarda Kosteckiego – twórcy skansenu i kolekcji uli, propagatora historii i tradycji pszczelarstwa. Do najbardziej zasłużonych pszczelarzy z tych okolic należą Ludwik Liczbański, Edmund Woźny i Wiktor Widera[3].

Skansen stanowi unikatowy w skali europejskiej zbiór ponad 230 uli, ilustrujący w ramach ekspozycji plenerowej historię bartnictwa i pszczelarstwa na ziemiach polskich. Wśród eksponatów znajdują się ule figuralne (np. przedstawiające niedźwiedzie czy św. Ambrożego – patrona pszczelarzy), architektoniczne (od miniatur poznańskiej opery i ratusza w Poznaniu po góralskie chaty), ramowe, skrzynkowe, słomiane (koszki), kadłubowe i kłodowe, w tym wydobyta z Wisły barć (wiślana) datowana na rok 1474. Część obiektów na terenie skansenu jest zamieszkana przez pszczoły. Ekspozycja prezentowana jest w parku obsadzonym w latach 50. i 60. XX w. lipami, klonami, kasztanowcami, dębami, robinią, wierzbami i rzadkim w Polsce ale bardzo miododajnym perełkowcem.

W 1999 w pofolwarcznym budynku gospodarczym utworzono ekspozycję muzealną dotyczącą owadów użytkowych, sprzętu pszczelarskiego, a przy budynku wydzielono poletko prezentujące rośliny miododajne.

20 sierpnia 1981 Poczta Polska wydała całostkę na 170-lecie urodzin Jana Dzierżona. Urząd Pocztowy Poznań 9 stemplował ją 5 grudnia 1981 okolicznościowym kasownikiem z wizerunkiem ula figuralnego z tutejszego skansenu (ul przedstawiający św. Ambrożego wykonany przez mnichów tynieckich w XVIII wieku)[4].

  • Skansen pszczelarski w Swarzędzu

    Skansen pszczelarski w Swarzędzu

  • Barć (wiślana) kłodowa datowana na XV wiek

    Barć (wiślana) kłodowa datowana na XV wiek

  • Ul figuralny „Łowiczanka”

    Ul figuralny „Łowiczanka”

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2010-08-05].
  2. ↑ Andrzej Przychodzki, Aurelia Bartoszek, Swarzędz ludzie, ule. Przyczynek do historii miasta, Swarzędz 2016, s. 27-28.
  3. ↑ Andrzej Przychodzki, Aurelia Bartoszek, Swarzędz ludzie, ule. Przyczynek do historii miasta, Swarzędz 2016, s. 49.
  4. ↑ bjs, Ciekawostki, w: Święty Garbiel. Informator Klubu Zbieraczy Znaczków Pocztowych o Tematyce Religijnej, Poznań, listopad 1982, s.14
  • Muzea Wielkopolski. Poznań: Kwartet, 2004, s. 217-218. ISBN 83-917016-5-4.
  • Swarzędz – Zbiory i ekspozycje. [w:] Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie [on-line]. [dostęp 2010-07-23].
  • Marian Jeliński. Skansen pszczelarski w Swarzędzu. „Acta Scansenologica”. T. 1, s. 244-246, 1980. Sanok: KAW na zlecenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
  • Województwa wielkopolskie i lubuskie. Warszawa: Demart, 2009, s. 85, seria: Polska niezwykła. ISBN 978-83-7427-475-3.