pl.wikipedia.org

Thomas Davidson (paleontolog) – Wikipedia, wolna encyklopedia

  • ️Thu Jan 02 2025

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Thomas Davidson

Ilustracja
Thomas Davidson (portret opublikowany w 1871)
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1817
Edynburg

Data i miejsce śmierci

14 października 1885
Brighton

Zawód, zajęcie

paleontolog

Multimedia w Wikimedia Commons

Thomas Davidson (ur. 17 maja 1817 w Edynburgu, zm. 14 października 1885 w Brighton)[1] – brytyjski paleontolog, znany autor obszernej monografii ramienionogów kopalnych Zjednoczonego Królestwa (w którego skład wchodziła wówczas cała Irlandia)[2].

Pochodził z rodziny właścicieli ziemskich w szkockim hrabstwie Midlothian. W młodości, przebywając w Paryżu, słuchał wykładów Élie de Beaumonta, Geoffroy Saint-Hilaire’a, Dumérila i innych przyrodników. W roku 1835 zapisał się na Uniwersytet w Edynburgu. W roku 1836 odbył podróż (głównie pieszą) po Francji, Włoszech, Szwajcarii i Niemczech, badając geologię tych krajów. Pod wpływem spotkanego w 1837 roku Leopolda von Bucha zajął się słabo wówczas poznanymi ramienionogami. Studiował także w paryskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie był uczniem Paula Delaroche’a i Horace’a Verneta[3].

W roku 1850 rozpoczął publikowanie monografii ramienionogów kopalnych Wielkiej Brytanii, do której sam przygotowywał i litografował plansze[3]. Ostatnia część tego dzieła ukazała się w 1885 roku. Całość obejmuje sześć tomów in quarto z 229 planszami[4]. Mówiono o nim, że był ostatnią osobą, która znała wszystkie brytyjskie ramienionogi[5].

Ramienionogi współczesne (plansza z pracy Davidsona, 1852: na górze po lewej stronie opisany przezeń gatunek Coptothyris grayii)

Thomas Davidson nawiązał współpracę z wieloma przyrodnikami swoich czasów. Wiele osób przesyłało mu materiał do badań, a rozdziały do jego opus magnum napisali m.in. Richard Owen i Roderick Murchison[3]. Jego współpracowniczką była również Agnes Crane(inne języki)[6]. Ze względu na wielką liczbę okazów do opracowania, przy wybieraniu ramienionogów z osadu i ich wstępnej klasyfikacji zapewnił sobie także pomoc osób nie będących zawodowymi przyrodnikami – duchownych z Brighton[7]. Davidsonowi powierzono także opracowanie ramienionogów z wyprawy „Challengera”[8].

W testamencie zapisał swoje zbiory i bibliotekę Muzeum Brytyjskiemu[1][9].

Ramienionogi karbońskie (plansza z monografii Davidsona, 1856)

Opisał liczne nowe taksony ramienionogów – nazwano go nawet „ojcem chrzestnym ramienionogów”[11]. Są to między innymi:

  • rodziny Porambonitidae Davidson, 1853[12], Trimerellidae Davidson & King, 1872[13], Athyrididae Davidson, 1881[14] i Nucleospiridae Davidson, 1884[15];
  • rodzaje Cyrtina Davidson, 1859[16], Streptis Davidson, 1881[17], Hindella Davidson, 1882[18], Bifida Davidson, 1882[18], Kayseria Davidson, 1882[18] i Kraussina Davidson in Suess, 1859[19];
  • wiele gatunków od kambryjskich po żyjące współcześnie, np. kambryjska Linnarssonia? maculata (Davidson, 1868) [= Obolella maculata Davidson, 1868][17], ordowicka Glyptorthis lapworthi (Davidson, 1883) [= Orthis lapworthi Davidson, 1883][17], sylurska Homoeospira baylei (Davidson, 1848) [= Terebratula baylei Davidson, 1848][17], jurajska Stolmorhynchia bouchardi (Davidson, 1852) [= Rhynchonella bouchardi Davidson, 1852][20], kredowa Dereta incerta (Davidson, 1852)[21] [= Trigonosemus incerta Davidson, 1852][22] i współczesna Coptothyris grayii (Davidson, 1852) [= Terebratula grayii Davidson, 1852][23][24].

Monografia wychodziła przez 35 lat w odrębnych zeszytach, które były częściami różnych tomów wydawnictwa seryjnego Monographs of the Palaeontographical Society. W związku z tym poszczególne części monografii oznaczone są poczwórnym systemem numerów:

  • numerami tomów czasopisma (od tomu IV w roku 1850 do tomu XXIX w roku 1886);
  • numerami zeszytów czasopisma (od numeru 10 w roku 1850 do numeru 187 w roku 1885);
  • numerami części monografii (1 – trzeciorzęd; 2 – kreda; 3 – jura; 4 – perm; 5 – karbon; 6 – dewon; 7 – sylur [w ujęciu Davidsona obejmuje kambr, ordowik i sylur[17]]; niektóre części podzielone na podzeszyty (ang. portions); części suplementów numerowane oddzielnie od 1 do 5 i powtórnie od 1 do 3);
  • numerami tomów, w które pogrupowano części monografii (I – od trzeciorzędu do jury; II – perm i karbon; III – dewon i sylur; IV – dodatki do tomów 1 i 2; V – dodatki do tomu 3; VI – bibliografia).

Poniżej zestawienie poszczególnych części:

  • Ramienionogi ordowickie (plansza z monografii Davidsona, 1869)
    Volume I: A General Introduction (1853)[12]
  • [Volume I] Part 1: A monograph of British Tertiary Brachiopoda (1852)[25]
  • [Volume I] Part 2: A Monograph of British Cretaceous Brachiopoda (1852[22], 1854[26])
  • [Volume I] Part 3: The Oolitic and Liassic Brachiopoda (1851[27], 1852[28])
  • [Volume II] Part 4: A Monograph of British Permian Brachiopoda (1857)[29]
  • [Volume II] Part 5: A monograph of British Carboniferous Brachiopoda (1857[30], 1859[16], 1860[31], 1861[32], 1862[33])
  • [Volume III] Part 6: A monograph of British Devonian Brachiopoda (1864[34], 1865[35])
  • [Volume III] Part 7: The Silurian Brachiopoda (1866[36], 1867[37], 1869[38], 1871[39])
  • Volume IV, Part 1: Supplement to the Recent, Tertiary, and Cretaceous Species (1874)[40]
  • Volume IV, Part 2: Supplement to the Jurassic and Triassic species (1876[41], 1878[42])
  • Volume IV, Part 3: Supplement to the Permian and Carboniferous Species (1880)[43]
  • Volume IV, Part 4: Devonian and Silurian Brachiopoda that occur in the Triassic pebble bed of Budleigh Salterton (1881)[44]
  • Volume IV, Part 5: Index (1882)[45]
  • Volume V, Part 1: Devonian and Silurian Supplements (1882)[18]
  • Volume V, Part 2: Silurian Supplement (1883)[46]
  • Volume V, Part 3: Appendix to Supplement, General Summary, with Catalogue and Index of the British Species (1884)[15]
  • Volume VI: Bibliography of the Brachiopoda (1886)[4]
  • What is a Brachiopod? (1877)[47]
  • A Monograph of Recent Brachiopoda (1886–1888)[6]

Na cześć Davidsona nazwano kilka taksonów ramienionogów, m.in. rodzaj dewońskich atrypidów Davidsonia Bouchard-Chantereaux, 1848[48][49] i gatunek jurajskich terebratulidów Zellania davidsonii Moore, 1855[50][51].

  1. ↑ a b c Thomas Davidson, LL.D., F.R.S., F.G.S., F.L.S., &c, „Geological Magazine”, 2 (11), 1885, s. 528–528, DOI: 10.1017/S0016756800199480, ISSN 1469-5081 [dostęp 2025-01-02] (ang.).
  2. ↑ a b 1911 Encyclopædia Britannica/Davidson, Thomas – Wikisource, the free online library [online], en.wikisource.org [dostęp 2025-01-02] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i Eminent Living Geologists. Sketch of the Scientific Life of Thomas Davidson, „Geological Magazine”, 8, s. 145–149.
  4. ↑ a b Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Bibliography of the Brachiopoda. Vol. VI, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 39 (187), 1886, s. 1–163, DOI: 10.1080/02693445.1886.12027990 [dostęp 2025-01-03].
  5. ↑ Helen Marguerite Muir-Wood: my brachiopod hero [online], nhm.ac.uk [dostęp 2025-01-03] (ang.).
  6. ↑ a b Thomas Davidson, A Monograph of Recent Brachiopoda, „Transactions of the Linnean Society of London, 2nd Series: Zoology”, 4, 1888, s. 1–73, 75–182, 183–248, DOI: 10.1111/j.1096-3642.1886.tb00655.x [dostęp 2025-01-03].
  7. ↑ S.S. Buckman, The Good Old Days Before the Computer, „Bath Geological Society Journal”, 2, Bath Geological Society, 1982, s. 20 [dostęp 2025-01-03] (ang.).
  8. ↑ Thomas Davidson, VIII. Extract from report to Professor Sir Wyville Thomson, F. R. S., Director of the civilian scientific staff, on the brachiopoda dredged by H. M.S. ‘Challenger', „Proceedings of the Royal Society of London”, 27 (185-189), 1997, s. 428–439, DOI: 10.1098/rspl.1878.0074 [dostęp 2025-01-04].
  9. ↑ W II połowie XX wieku zbiory przyrodnicze Muzeum Brytyjskiego, dotąd określane jako British Museum (Natural History), wydzielono w odrębne Muzeum Historii Naturalnej.
  10. ↑ Royal Medals | Royal Society [online], royalsociety.org, 29 listopada 2024 [dostęp 2025-01-02] (ang.).
  11. ↑ Geological Collections Group, Six Questions for a GCG Committee Member – Zoe Hughes [online], Geological Curators' Group Blog, 12 maja 2020 [dostęp 2025-01-03] (ang.).
  12. ↑ a b Thomas Davidson, Richard Owen, Professor Carpenter, British Fossil Brachiopoda. Vol. I., with a General Introduction: I. On The Anatomy of Terebratula [R.O.]. II. On The Intimate Structure of the Shells of the Brachiopoda [C.]. III. On the Classification of the Brachiopoda [T.D.], „Monographs of the Paleontographical Society”, 7 (21), 1853, s. 1–136, DOI: 10.1080/02693445.1853.12113204.
  13. ↑ Th. Davidson, W. King, Remarks on the genera Trimerella, Dinobolus and Monomerella, „Geological Magazine”, 9, 1872, s. 442–445, DOI: 10.1017/S0016756800465404.
  14. ↑ Thomas Davidson, On genera and species of spiral-bearing Brachiopoda from specimens developed by Rev. Norman Glass: with notes on the results obtained by Mr. George Maw from extensive washing of the Wenlock and Ludlow shales of Shropshire, „Geological Magazine (new series, Decade II)”, 8, 1881, s. 1–13, DOI: 10.1017/S0016756800112993.
  15. ↑ a b Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. V. Part III. Appendix to Supplement, General Summary, With Catalogue and Index of the British Species, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 38 (183), 1884, 243–476; pls XVIII–XXI, DOI: 10.1080/02693445.1884.12027986.
  16. ↑ a b Thomas Davidson, A Monograph of British Carboniferous Brachiopoda. Part V. Second Portion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 11 (46), 1859, s. 49–80, DOI: 10.1080/02693445.1859.12027919.
  17. ↑ a b c d e L.R.M. Cocks, A Review of British Lower Palaeozoic Brachiopods, Including a Synoptic Revision of Davidson's Monograph, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 131 (549), 1978, s. 1–256, DOI: 10.1080/25761900.2022.12131735, ISSN 0269-3445 [dostęp 2025-01-03].
  18. ↑ a b c d Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. V. Part I. Devonian and Silurian Supplements, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 36 (172), 1882, s. 1–134.
  19. ↑ E. Suess, Über die Wohnsitze der Brachiopoden, „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, mathematisch-naturwissenchsftliche Classe”, 37, Wien 1859, s. 185–248.
  20. ↑ D.V. Ager, A Monograph of the British Liassic Rhynchonellidæ, Part III, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 116, London 1962, s. 85–136.
  21. ↑ E.F. Owen, Cenomanian brachiopods from the Lower Chalk of Britain and northern Europe, „Bulletin of the British Museum, Natural History (Geology)”, 44 (2), 28 lipca 1988, s. 65–175.
  22. ↑ a b Thomas Davidson, A Monograph of British Cretaceous Brachiopoda. Part II, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 6 (16), 1852, s. 1–54, DOI: 10.1080/02693445.1852.12023330.
  23. ↑ Thomas Davidson, Description of a few new Recent species of Brachiopoda, „Proceedings of the Zoological Society of London”, 20, 1852, s. 75–83.
  24. ↑ T.V. Kuzmina, E.N. Temereva, V.V. Malakhov, Larval development of Brachiopod Coptothyris grayi (Davidson, 1852) (Brachiopoda, Rhynchonelliformea), „Doklady Biological Sciences”, 471 (1), 2016, s. 258–260, DOI: 10.1134/S0012496616060016, ISSN 1608-3105 [dostęp 2025-01-03] (ang.).
  25. ↑ Thomas Davidson, A monograph of British Tertiary Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 6 (15), 1852, s. 1–23, DOI: 10.1080/02693445.1852.12023329.
  26. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Cretaceous Brachiopoda. Part II, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 8 (26), 1854, s. 55–117, DOI: 10.1080/02693445.1855.12088370.
  27. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Part III. The Oolitic and Liasic Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 4 (10), London 1851, s. 1–64, DOI: 10.1080/02693445.1851.12088365.
  28. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Oolitic and Liasic Brachiopoda. Part III. Conclusion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 6 (17), s. 65–100, DOI: 10.1080/02693445.1852.12023331.
  29. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Permian Brachiopoda. Part IV, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 10 (41), 1857, s. 1–51, DOI: 10.1080/02693445.1858.12027914.
  30. ↑ Thomas Davidson, A monograph of British Carboniferous Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 10 (42), 1857, s. 1–48, DOI: 10.1080/02693445.1858.12027915.
  31. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Carboniferous Brachiopoda. Part V. Third Portion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 12 (54), 1860, s. 81–120, DOI: 10.1080/02693445.1861.12027927.
  32. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Carboniferous Brachiopoda. Part V. Fourth Portion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 13 (55), 1861, s. 121–210, DOI: 10.1080/02693445.1861.12027928.
  33. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Carboniferous Brachiopoda. Part V, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 14 (59), 1862, s. 211–280, DOI: 10.1080/02693445.1863.12027932.
  34. ↑ T. Davidson, A Monograph of British Devonian Brachiopoda. Part VI. First portion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 16 (68), 1864, s. 1–56, DOI: 10.1080/02693445.1864.12113213.
  35. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of British Devonian Brachiopoda. Part VI. Second portion, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 17 (73), 1863, s. 57–131, DOI: 10.1080/02693445.1865.12027937.
  36. ↑ Thomas Davidson, Roderick Impey Murchison, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Part VII. No. I. The SIlurian Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 1866.
  37. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Part VII. No. II. The Silurian Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 20 (87), s. 89–168, DOI: 10.1080/02693445.1867.12113223.
  38. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Part VII. No. III. The Silurian Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, s. 169–248, DOI: 10.1080/02693445.1869.12113231.
  39. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Part VII. No. IV. The Silurian Brachiopoda, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 24 (108), 1871, s. 249–397, DOI: 10.1080/02693445.1871.12113242.
  40. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part I. Supplement to the Recent, Tertiary, and Cretaceous Species, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 27 (122), 1874, s. 1–72, DOI: 10.1080/02693445.1874.12113256.
  41. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part II. No. 1. Supplement to the Jurassic and Triassic Species, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 30 (135), 1876, s. 73–144, DOI: 10.1080/02693445.1876.12113269.
  42. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part II. No. 2. Supplement to the Jurassic and Triassic Species, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 32 (146), 1878, s. 145–241, DOI: 10.1080/02693445.1878.12027949.
  43. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part III. Supplement to the Permian and Carboniferous Species, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 34 (159), 1880, 243–315; pls XXX–XXXVII, DOI: 10.1080/02693445.1880.12027962.
  44. ↑ Thomas Davidson, Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part IV. Devonian and Silurian Brachiopoda that Occur in the Triassic Pebble Bed of Budleigh Salterton, in Devonshire, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 35 (163), 1881, 317–368, pls XXXVIII–XLII, DOI: 10.1080/02693445.1881.12027966.
  45. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. IV. Part V. Index, with Title-Page to Vol. IV and Directions to the Binder, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 36 (171), s. 369–383, DOI: 10.1080/02693445.1882.12027974.
  46. ↑ Thomas Davidson, A Monograph of the British Fossil Brachiopoda. Vol. V. Part II. Silurian Supplement, „Monographs of the Palaeontographical Society”, 1883, 135–242 pls VIII–XVII, DOI: 10.1080/02693445.1883.12027980.
  47. ↑ Thomas Davidson, What is a brachiopod?, „Geological Magazine”, 4 (4), 1877, s. 145–155, DOI: 10.1017/S0016756800148927 [dostęp 2025-01-03].
  48. ↑ M. Bouchard-Chantereaux, Mémoire sur un nouveau genre de brachiopodes formant le passage des formes articulées à celles qui ne le sont pas, „Annales des Sciences Naturelles, troisième série, Zoologie”, 12, 1849, s. 84–95.
  49. ↑ Paul Copper, Davidsonia and Rugodavidsonia (New Genus), Cryptic Devonian Atrypid Brachiopods from Europe and South China, „Journal of Paleontology”, 70 (4), 1996, s. 588–602, ISSN 0022-3360 [dostęp 2025-01-02].
  50. ↑ Charles Moore, On New Brachiopoda, from the Inferior Oolite of Dundry, &c, „Proceedings of the Somersetshire Archaeological and Natural History Society”, 5 (2), Taunton 1855, s. 107–128.
  51. ↑ P.G. Baker, The morphology and microstructure of Zellania davidsoni Moore (Brachiopoda), from the Middle Jurassic of England, „Palaeontology”, 13 (4), 1970, s. 606–618 [dostęp 2025-01-03].