Wolnościowa Partia Austrii – Wikipedia, wolna encyklopedia
- ️Thu Feb 29 2024
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
![]() | ||
Państwo | ||
---|---|---|
Skrót |
FPÖ | |
Lider | ||
Data założenia |
3 listopada 1955 | |
Adres siedziby | ||
Ideologia polityczna | ||
Członkostwo międzynarodowe |
||
Grupa w Parlamencie Europejskim |
||
Obecni posłowie |
57/183 | |
Obecni senatorowie |
13/60 | |
Obecni eurodeputowani |
6/20 | |
| ||
Strona internetowa |
Wolnościowa Partia Austrii[1] (niem. Freiheitliche Partei Österreichs, FPÖ) – austriacka skrajnie prawicowa[2][3][4][5], eurosceptyczna partia polityczna założona w 1955 roku.
Partia wywodzi się z neofaszystowskiego ugrupowania Związku Niezależnych (utworzonego w 1949)[6]. W latach 1983–1987 tworzyła rząd z socjaldemokratyczną SPÖ. W 1999 r. FPÖ w wyborach do Rady Narodowej zdobyła 26,91% głosów i weszła w koalicję z Austriacką Partią Ludową (ÖVP). Obecność FPÖ w rządzie spowodowała roczny bojkot Austrii ze strony Unii Europejskiej[7], który został jednak zakończony po wyborach parlamentarnych z 2002 roku.
Istotnym wydarzeniem w historii partii był rozłam zapoczątkowany w 2005 r. przez Jörga Haidera, który z innymi byłymi politykami FPÖ stworzył Sojusz na rzecz Przyszłości Austrii (BZÖ)[8]. Od 2005 r. do 2019 r. przewodniczącym partii był Heinz-Christian Strache[9].
Program partii został przyjęty w 2011 roku na konwencji partyjnej[10]. Zakłada on:
- sprzeciw wobec przystąpienia Turcji do UE
- ograniczenie imigracji
- sprzeciw wobec podniesienia unijnych składek
- zachowanie neutralności Austrii (niewchodzenie w żadne sojusze militarne, m.in. z NATO)
- zwalczanie nadużyć w przyznawaniu azylu
Wybory | Wyniki[11] | Mandaty | Zmiana | Rząd | |
---|---|---|---|---|---|
Głosy | % | ||||
1956 | 283 749 | 6,52 | 6/165 |
Nowa | Opozycja |
1959 | 336 110 | 7,70 | 8/165 |
![]() |
Opozycja |
1962 | 313 895 | 7,04 | 8/165 |
![]() |
Opozycja |
1966 | 242 570 | 5,35 | 6/165 |
![]() |
Opozycja |
1970 | 253 425 | 5,52 | 6/165 |
![]() |
Wsparcie rządu |
1971 | 248 473 | 5,45 | 10/183 |
![]() |
Opozycja |
1975 | 249 444 | 5,41 | 10/183 |
![]() |
Opozycja |
1979 | 286 743 | 6,06 | 11/183 |
![]() |
Opozycja |
1983 | 241 789 | 4,98 | 12/183 |
![]() |
Koalicja rządząca |
1986 | 472 205 | 9,73 | 18/183 |
![]() |
Opozycja |
1990 | 782 648 | 16,64 | 33/183 |
![]() |
Opozycja |
1994 | 1 042 332 | 22,50 | 42/183 |
![]() |
Opozycja |
1995 | 1 060 175 | 21,89 | 41/183 |
![]() |
Opozycja |
1999 | 1 244 087 | 26,91 | 52/183 |
![]() |
Koalicja rządząca |
2002 | 491 328 | 10,01 | 18/183 |
![]() |
Koalicja rządząca |
Opozycja (od 2005) | |||||
2006 | 519 598 | 11,03 | 21/183 |
![]() |
Opozycja |
2008 | 857 028 | 17,54 | 34/183 |
![]() |
Opozycja |
2013 | 962 313 | 20,51 | 40/183 |
![]() |
Opozycja |
2017 | 1 316 442 | 25,97 | 51/183 |
![]() |
Koalicja rządząca |
Opozycja (od 2019) | |||||
2019 | 772 666 | 16,17 | 31/183 |
![]() |
Opozycja |
2024 | 1 408 512 | 28,85 | 57/183 |
![]() |
Opozycja (jeszcze nie utworzono nowego Rządu Federalnego) |
Wybory | Wyniki | Mandaty | Zmiana | |
---|---|---|---|---|
Głosy | % | |||
1996 | 1 044 604 | 27,5 | 6/21 |
Nowa |
1999 | 655 519 | 23,4 | 5/21 |
![]() |
2004 | 157 722 | 6,3 | 1/18 |
![]() |
2009 | 364 207 | 12,7 | 2/17 |
![]() |
2014 | 556 835 | 19,7 | 4/18 |
![]() |
2019 | 650 114 | 17,2 | 3/18 |
![]() |
2024 | 893 754 | 25,4 | 6/18 |
![]() |
Wybory | Kandydaci | I tura
[%] |
II tura
[%] |
Zwycięstwo | |
---|---|---|---|---|---|
2010 | Barbara Rosenkranz | ![]() |
15,24 | --- | nie |
2016 | Norbert Hofer | ![]() |
35,05 | 46,21 | nie |
2022 | Walter Rosenkranz | ![]() |
17,68 | --- | nie |
Jedna z czołowych działaczek ugrupowania Barbara Rosenkranz, która była kandydatką partii w wyborach prezydenckich w 2010[12] wielokrotnie negowała holokaust. Jednakże od czasu, kiedy Jörg Haider nie rządzi już partią, FPÖ walczy z wewnętrznym antysemityzmem. W 2015 r. posłanka tej partii Susanne Winter została wyrzucona za tego typu wypowiedzi.
Osobny artykuł: Afera z Ibizy.
17 maja 2019 r. zostały opublikowane nagrania, w których Heinz-Christian Strache, oferował rosyjskiej inwestorce państwowe kontrakty w zamian za pomoc w kampanii wyborczej w 2017 roku[13]. Następnego dnia Strache zrezygnował z funkcji wicekanclerza i prezesa partii[14][15][16].
- ↑ Wolnościowa Partia Austrii, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-29].
- ↑ Skrajna prawica wygrała wybory w Austrii [online], dziennik.pl, 30 września 2024 [dostęp 2024-11-20].
- ↑ Rząd skrajnej prawicy? W Austrii wszystko możliwe [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-11-20].
- ↑ Antyimigrancka forteca Austria. Proputinowska FPÖ faworytem niedzielnych wyborów [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-11-20].
- ↑ Bartosz T. Wieliński, Po sukcesie skrajnej prawicy w Wiedniu. Były Austro-Węgry, będzie Węgro-Austria? [online], wyborcza.pl, 30 września 2024 [dostęp 2024-11-20] (pol.).
- ↑ Partie Socjaldemokratyczne Europy, Książka i Wiedza, 1982, s. 15.
- ↑ Ian Black, Kate Connolly, EU stands firm on Austria boycott, „The Guardian”, 1 marca 2000, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- ↑ The Case of the Austrian Radical Right and Russia During the War in Ukraine – ECPS [online], 5 marca 2023 [dostęp 2024-02-20] (ang.).
- ↑ ORF at/Agenturen red, Regierung: Strache erklärt Rücktritt [online], news.ORF.at, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-18] (niem.).
- ↑ Parteiprogramm (englisch) – Freiheitliche Partei Österreichs [online], www.fpoe.at [dostęp 2024-02-21].
- ↑ 100 years of voting behavior [online], www.sora.at [dostęp 2024-02-21] (ang.).
- ↑ stosunki.pl Pewne zwycięstwo w cieniu nazistowskich haseł, czyli wybory w Austrii.
- ↑ James Phelan, 1., ISBN 978-1-74283-196-1, OCLC 896985116 [dostęp 2019-05-19].
- ↑ Austria’s vice-chancellor resigns over alleged corruption video [online], WFMZ, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).
- ↑ Austria’s vice-chancellor resigns over alleged corruption video [online], WDIV, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).
- ↑ Lukas Mikelionis, Austria’s populist vice chancellor resigns after alleged corruption video surfaces [online], Fox News, 18 maja 2019 [dostęp 2019-05-19] (ang.).