Ziemia michałowska – Wikipedia, wolna encyklopedia
- ️Fri Aug 23 2019
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia informacji.
Artykuł należy uzupełnić o istotne informacje: Uzupełnić historię po XV wieku.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
| Państwa | |
|---|---|
| Stolica | |
Położenie na mapie Obszar ziemia michałowska |
Ziemia michałowska (łac. Terra Michaloviensis, niem. Michelau[1]) – kraina historyczna oraz jednostka terytorialna w dawnej Polsce. Dawniej była ściśle związana z ziemią dobrzyńską. Od 1317 r. zaczęła przynależeć do ziemi chełmińskiej.
Nazwa regionu pochodzi od Michałowa – w średniowieczu grodu osłaniającego ziemie polskie przed atakiem Prusów. W pewnym czasie swego istnienia miejscowość podupadła na skutek zniszczeń spowodowanych pożarem. Od 1 czerwca 1934 Michałów zaczął przynależeć do Brodnicy, leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie po drugiej stronie Drwęcy.
Za czasów piastowskich rzeka Drwęca w okolicach dzisiejszej Brodnicy rozdzielała dwa terytoria – tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi michałowskiej.
W XI wieku ziemia michałowska została włączona w skład monarchii Piastów[2]. W okresie rozbicia dzielnicowego należała do Mazowsza. Była okresowo najeżdżana przez plemiona pruskie, co spowodowało potrzebę przeniesienia kasztelanii z grodu w Świeciu nad Drwęcą (Grążawy) do grodu w Michałowie[2]. W 1303 roku bratanek Łokietka, książę Leszek inowrocławski, oddał ziemię michałowską w zastaw Krzyżakom[3]. W 1317 roku Leszek sprzedał im ziemię michałowską, w związku z czym znalazła się pod kontrolą krzyżacką.
Od 1466 roku ziemia michałowska wróciła ponownie w granice Królestwa Polskiego. W XIV i XV wieku stanowiła niejednokrotnie przedmiot sporu polsko-krzyżackiego. Po powrocie tego obszaru do Królestwa Polskiego na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 r. region ten wszedł w skład województwa chełmińskiego jako powiat michałowski, który objął swym terenem całą ziemię lubawską, michałowską oraz wschodnią część ziemi chełmińskiej. Jego powierzchnia wynosiła 1 873 km², co stanowiło 40% obszaru całego województwa[4]. W powiecie istniały dwa starostwa: bratiańskie i brodnickie (czasowo wyodrębniano z niego klucz lidzbarski jako starostwo lidzbarskie). Patrząc pod kątem obecnego podziału administracyjnego, powiat michałowski obejmował tereny dzisiejszych powiatów: brodnickiego, nowomiejskiego, część iławskiego i działdowskiego.
- ↑ Herbert Liedtke, Die Landschaften Ostpreußens, Leibniz Institut für Länderkunde, strona 57
- ↑ a b Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 3 (1999) [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2019-08-23] (pol.).
- ↑ Stanisław Szczur, Historia Polski: Średniowiecze, Kraków: Wydawn. Literackie, 2002, ISBN 978-83-08-03272-5 [dostęp 2025-02-09].
- ↑ Województwo chełmińskie (XVI-XVIII w.) [MAPY] | Regiony Historyczne [online], www.regionyhistoryczne.exgeo.pl [dostęp 2022-09-16].
- J. Powierski, Studia nad strukturą administracyjno-terytorialną ziemi сhłemińskiej i michałowskiej w okresie piastowskim, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych (wyd. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe), Ser. C, nr 13, 1972, ss. 3-85.
- Ziemia Michałowska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 310.
- Michałowska ziemia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 321.