pl.wiktionary.org

móc – Wikisłownik, wolny słownik wielojęzyczny

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

wymowa:
IPA[mut͡s], AS[muc], móc; mogę możesz
homofon: muc
znaczenia:

czasownik modalny nieprzechodni

(1.1) być w stanie coś wykonać, zrobić
(1.2) mieć zezwolenie lub uprawnienie do wykonania czegoś
(1.3) mieć szansę zaistnieć, wydarzyć się
odmiana:
(1.1-3)
formaliczba pojedynczaliczba mnoga
1. os.2. os.3. os.1. os.2. os.3. os.
bezokolicznikmóc
czas teraźniejszymogę możesz może możemy możecie mogą
czas przeszłymmogłem mogłeś mógł mogliśmy mogliście mogli
żmogłam mogłaś mogła mogłyśmy mogłyście mogły
nmogłom mogłoś mogło
 pozostałe formy
czas przyszłymbędę mógł,
będę móc
będziesz mógł,
będziesz móc
będzie mógł,
będzie móc
będziemy mogli,
będziemy móc
będziecie mogli,
będziecie móc
będą mogli,
będą móc
żbędę mogła,
będę móc
będziesz mogła,
będziesz móc
będzie mogła,
będzie móc
będziemy mogły,
będziemy móc
będziecie mogły,
będziecie móc
będą mogły,
będą móc
nbędę mogło,
będę móc
będziesz mogło,
będziesz móc
będzie mogło,
będzie móc
czas zaprzeszłymmogłem byłmogłeś byłmógł byłmogliśmy bylimogliście bylimogli byli
żmogłam byłamogłaś byłamogła byłamogłyśmy byłymogłyście byłymogły były
nmogłom byłomogłoś byłomogło było
tryb przypuszczającymmógłbym,
byłbym mógł
mógłbyś,
byłbyś mógł
mógłby,
byłby mógł
moglibyśmy,
bylibyśmy mogli
moglibyście,
bylibyście mogli
mogliby,
byliby mogli
żmogłabym,
byłabym mogła
mogłabyś,
byłabyś mogła
mogłaby,
byłaby mogła
mogłybyśmy,
byłybyśmy mogły
mogłybyście,
byłybyście mogły
mogłyby,
byłyby mogły
nmogłobym,
byłobym mogło
mogłobyś,
byłobyś mogło
mogłoby,
byłoby mogło
imiesłów przymiotnikowy czynnymmogący, niemogący
żmogąca, niemogąca mogące, niemogące
nmogące, niemogące
imiesłów przysłówkowy współczesnymogąc, nie mogąc
przykłady:
(1.1) (Ja) mogę to zrobić, jeśli (ty) chcesz.
(1.1) Nie mógłbym skrzywdzić Zosi.
(1.2) Przepraszam, ale nie może pan tu wejść. To zabronione.
(1.3) (My) możemy jeszcze to kupić, jeśli (my) mamy pieniądze.
składnia:
(1.1-3) móc + bezok.[1]
kolokacje:
synonimy:
(1.2) wolno
(1.3) może, być może, możliwe że
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. możliwość ż, możność ż, możenie n
czas. ułomny można
przym. możliwy
związki frazeologiczne:
chcieć, a nie móc, to piekło[2]chcieć to mócgdzie diabeł nie może, tam babę poślejakby chciał, a nie mógłjak cię mogęjeden ojciec dziesięć synów wychowa, a dziesięć synów jednego ojca żywić nie mogąjedna matka dziesięć synów wychowa, a jednej matki dziesięć synów żywić nie mogąmożna nim żaby miśkowaćmłody może umrzeć, a stary musi
etymologia:
uwagi:
  • formy trybu rozkazującego („móż”), bezosobnika („możono”) oraz odsłownika/gerundium (rzeczownik odczasownikowy: „możenie”) są dziś nieużywane[3][4]
  • zobacz też: możemożna
tłumaczenia:
źródła:
  1. Andrzej Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000.
  2. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „móc” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „móc” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) móc

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) siła, moc
odmiana:
ter. lm móžom (mógu), móžoš, móžo du móžomej, móžotej, móžotej lm móžomy, móžośo, mógu; przesz. mógł; przecz. njamógu
przykłady:
(1.1) Kak móžom se wobźěliś? Móžoš na pś. nacerwjene linkidołojce kliknuś a prědne gronidła pisaś.Jak mogę wziąć udział? Możesz np. kliknąć naczerwone linkiniżej i pisać pierwsze hasła. (dolnołużycka Wikipedia)
(1.1) Z Dolnoserbskego gymnazija njepśijźo dosć zapalonych procowarjow a gymnazij taku funkciju teke społniś njamóžo.Z dolnołużyckiego gimnazjum nie przyjdzie dość zapalonych pracowników i gimnazjum takiej funkcji też spełnić nie może. (Z Internetu)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: