stopień wyższy bardziej niebieski
przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	bardziej niebieski	bardziej niebieska	bardziej niebieskie	bardziej niebiescy	bardziej niebieskie
dopełniacz	bardziej niebieskiego	bardziej niebieskiej	bardziej niebieskiego	bardziej niebieskich
celownik	bardziej niebieskiemu	bardziej niebieskiej	bardziej niebieskiemu	bardziej niebieskim
biernik	bardziej niebieskiego	bardziej niebieski	bardziej niebieską	bardziej niebieskie	bardziej niebieskich	bardziej niebieskie
narzędnik	bardziej niebieskim	bardziej niebieską	bardziej niebieskim	bardziej niebieskimi
miejscownik	bardziej niebieskim	bardziej niebieskiej	bardziej niebieskim	bardziej niebieskich
wołacz	bardziej niebieski	bardziej niebieska	bardziej niebieskie	bardziej niebiescy	bardziej niebieskie

stopień najwyższy najbardziej niebieski
przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	najbardziej niebieski	najbardziej niebieska	najbardziej niebieskie	najbardziej niebiescy	najbardziej niebieskie
dopełniacz	najbardziej niebieskiego	najbardziej niebieskiej	najbardziej niebieskiego	najbardziej niebieskich
celownik	najbardziej niebieskiemu	najbardziej niebieskiej	najbardziej niebieskiemu	najbardziej niebieskim
biernik	najbardziej niebieskiego	najbardziej niebieski	najbardziej niebieską	najbardziej niebieskie	najbardziej niebieskich	najbardziej niebieskie
narzędnik	najbardziej niebieskim	najbardziej niebieską	najbardziej niebieskim	najbardziej niebieskimi
miejscownik	najbardziej niebieskim	najbardziej niebieskiej	najbardziej niebieskim	najbardziej niebieskich
wołacz	najbardziej niebieski	najbardziej niebieska	najbardziej niebieskie	najbardziej niebiescy	najbardziej niebieskie

(2.1-3)

przypadek

liczba pojedyncza

liczba mnoga

niebieski

niebieska

niebieskie

niebiescy

niebieskie

dopełniacz

niebieskiego

niebieskiej

niebieskiego

niebieskich

celownik

niebieskiemu

niebieskiej

niebieskiemu

niebieskim

biernik

niebieskiego

niebieski

niebieską

niebieskie

niebieskich

niebieskie

narzędnik

niebieskim

niebieską

niebieskim

niebieskimi

miejscownik

niebieskim

niebieskiej

niebieskim

niebieskich

wołacz

niebieski

niebieska

niebieskie

niebiescy

niebieskie

nie stopniuje się

(3.1)

przykłady:

(1.1) Płatki niezapominajki są niebieskie.

(1.1) Pan w niebieskim dresie zbyt często oglądał się nerwowo, przez co za bardzo rzucał się w oczy.

(2.1) Niebieski laser zbudowany jest na bazie azotku galu.

(2.2) Gwiazdy i planety to ciała niebieskie.

(2.3) Nawróćcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie!

składnia:

kolokacje:

(1.1) kolor niebieski • barwa niebieska • pigmentacja niebieska • mieć / przybierać / przybrać kolor niebieski (barwę niebieską) • zmienić / zmieniać kolor na niebieski • odznaczać się kolorem niebieskim (barwą niebieską) • pomalować / przemalowywać / przemalować / barwić / zabarwiać / zabarwić na (kolor) niebieski (na niebiesko) • niebieska farba • niebieski lakier / barwnik / pigment / odcień • niebieskie światło • niebieskie morze / niebo • niebieskie oczy • niebieski kwiatek • niebieski samochód • biało-czerwono-niebieski • biało-niebieski • białoniebieski • bladoniebieski • brudnoniebieski • buroniebieski • chabrowoniebieski • ciemnoniebieski • ciemnostalowoniebieski • czarnoniebieski • czerwononiebieski • fioletowoniebieski • granatowoniebieski • jaskrawoniebieski • jasnoniebieski • kobaltowoniebieski • liliowo-niebieski • liliowoniebieski • matowoniebieski • metalicznoniebieski • mlecznoniebieski • ołowianoniebieski • pomarańczowo-niebieski • popielatoniebieski • rdzawoniebieski • różowoniebieski • sinawoniebieski • sinoniebieski • srebrzystoniebieski • stalowoniebieski • szaroniebieski • szmaragdowoniebieski • turkusowoniebieski • zielonawoniebieski • zielonkawoniebieski • zielonkowatoniebieski • zielono-niebieski • zielononiebieski • niebiesko-biały • niebiesko-czarny • niebiesko-fioletowy • niebiesko-granatowy • niebiesko-lila • niebiesko-rdzawo-biały • niebiesko-seledynowo-rdzawy • niebiesko-szary • niebiesko-zielony • niebieskobiały • niebieskoczarny • niebieskofioletowy • niebieskofiołkowy • niebieskogranatowy • niebieskolila • niebieskoliliowy • niebieskooki • niebieskopióry • niebieskopopielaty • niebieskopurpurowy • niebieskosiny • niebieskoskóry • niebieskoskrzydły • niebieskoszary • niebieskość • niebieskozielonkawy • niebieskozielony • andotukan niebieski • aprion niebieski • czosnek niebieski • drzewołaz niebieski • gurami niebieski • halibut niebieski • łubin niebieski • marlin niebieski • niebieski smok • niebieski nadolbrzym • niebieski olbrzym • orlik niebieski • paw niebieski • aloza niebieska • antylopa niebieska • makaira niebieska • mucha niebieska • muchodławka niebieska • przydacznia niebieska • tanagra niebieska • zaraza niebieska

(2.1) niebieski laser / świetlik • niebieska żarówka / świetlówka / dioda / lampa

(2.2) ciało niebieskie • firmament niebieski • południk niebieski • równik niebieski • równoleżnik niebieski • zwierzyniec niebieski • sfera niebieska • sklepienie niebieskie • bieguny niebieskie

(2.3) Ojciec Niebieski • chwała niebieska • siła niebieska • Królestwo Niebieskie • hufce / zastępy niebieskie • aniołowie niebiescy

synonimy:

(1.1) reg. pozn. modrakowy, gw. (Górny Śląsk) modry

(1.2) ambrozyjski, arcy-piękny, błogi, boski, cudny, cudowny, czarujący, ładny, miły, miodowy, pełen wdzięku, piękny, powabny, przecudny, przecudowny, przepiękny, przesympatyczny, prześliczny, przeuroczy, przyjemny, przymilny, rozbrajający, rozkoszny, słodki, sympatyczny, śliczny, ujmujący, uroczy, urokliwy, wdzięczny, zniewalający

(2.2) niebiański, podniebny

(2.3) anielski, astralny, boski, boży, edeński, nadludzki, nadnaturalny, nadprzyrodzony, nadziemski, niebiański, niematerialny, nienaturalny, nieziemski, pański, ponadludzki, rajski, wybór, zaświatowy

(3.1) funkcjonariusz, mundurowy, pan władza, policjant, stróż prawa; pot. smerf, glina, gliniarz

antonimy:

(1.1) nieniebieski, żółty

(1.2) brzydki, koszmarkowaty, koszmarny, nieapetyczny, nieestetyczny, nieniebieski, obmierzły, obrzydliwy, odpychający, odrażający, odstręczający, ohydny, parszywy, paskudny, poczwarny, poniżej wszelkiej krytyki, potworkowaty, sparszywiały, szkaradny, szpetny, tandetny, wstrętny, wszawy; niżej wszelkiej krytyki

(2.1) nieniebieski

(2.2) nieniebieski, przyziemny, ziemski

(2.3) diabelski, nieniebieski, piekielny

hiperonimy:

(1.1) kolorowy

(1.2) świecący

(2.3) pozagrobowy

hiponimy:

(1.1) barwinkowy, białoniebieski, bladoniebieski, brudnoniebieski, buroniebieski, bławatkowy, bławatny, błękitnawy, błękitny, celestynowy, chabrowoniebieski, chabrowy, ciemnobłękitny, ciemnogranatowy, ciemnoniebieski, ciemnostalowoniebieski, ciemnoturkusowy, czarnoniebieski, czerwononiebieski, fioletowoniebieski, gołębi, granatowoniebieski, granatowy, indygowy, jaskrawoniebieski, jasnobłękitny, jasnoniebieski, kobaltowoniebieski, kobaltowy, lawendowoniebieski, lazurowy, liliowoniebieski, matowoniebieski, metalicznoniebieski, mlecznoniebieski, modrawy, modry, morski, niebieskawy, niebieskobiały, niebieskoczarny, niebieskofioletowy, niebieskofiołkowy, niebieskogranatowy, niebieskolila, niebieskoliliowy, niebieskooki, niebieskopióry, niebieskopopielaty, niebieskopurpurowy, niebieskosiny, niebieskoskrzydły, niebieskoskóry, niebieskoszary, niebieskozielonkawy, niebieskozielony, niebieskość, ołowianoniebieski, ołowianoniebieski, pawi, popielatoniebieski, rdzawoniebieski, różowoniebieski, sinawoniebieski, sinoniebieski, siny, srebrzystoniebieski, stalowoniebieski, szafirowy, szarobłękitny, szaroniebieski, szmaragdowoniebieski, turkusowoniebieski, turkusowy, ultramarynowy, zielonawoniebieski, zielonkawoniebieski, zielonkowatoniebieski, zielononiebieski

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. niebieskość ż, niebieskawość ż , niebo n, niebiosa nmos, niebiosy nmos, niebiańskość ż, niebieszczenie n, zaniebieszczenie n, zniebieszczenie n

przym. niebieskawy, niebiański

zdrobn. niebieściutki, niebieściuchny

przysł. niebiesko, niebieskawo, niebieściutko, niebiańsko

czas. niebieszczeć ndk., zaniebieszczeć dk., zniebieszczeć dk., niebieszczyć ndk., zaniebieszczyć dk., niebieścieć ndk., zaniebieścieć dk., zniebieścieć dk., niebieścić ndk., zaniebieścić dk.

tem. słow. niebiesko-

związki frazeologiczne:

myśleć o niebieskich migdałach / marzyć o niebieskich migdałach / śnić o niebieskich migdałach • nie zgadnie pan Niewieski, co zrobi Pan Niebieski • niebieski ekran śmierci • niebieski ptak • przenieść się do niebieskiej chwały • rosyjski kot niebieski • ziemski pan strzyże, a niebieski strzeże • Niebieska Jerozolima

etymologia:

(1.1-2, 2.1-3) pol. niebo + -ski^[3]^[4]

(3.1) od koloru umundurowania policji

uwagi:

(1.1) zobacz też: czerwony • pomarańczowy • żółty • zielony • granatowy • fioletowy

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Kolory

tłumaczenia:

abenaki: (1.1) wlôwi
amharski: (1.1) ሰማያዊ
angielski: (1.1) blue; (2.2) celestial; (2.3) heavenly, celestial
arabski: (1.1) أزرق ('azraq); (2.3) سماوي
baskijski: (1.1) urdin
białoruski: (1.1) сіні, нябесны; (1.2) нябесны; (2.2) нябесны; (2.3) нябесны
bułgarski: (1.1) син
chiński standardowy: (1.1) 蓝 (lán), 蓝色 (lánsè); (2.1) 蓝 (lán)
chorwacki: (1.1) plav
czeski: (1.1) modrý, blankytný; (1.2) nebeský
dolnołużycki: (1.1) módry
duński: (1.1) blå
esperanto: (1.1) blua
fidżyjski: (1.1) karakarawa
fiński: (1.1) sininen
francuski: (1.1) bleu; (2.2) céleste; (2.3) divin, céleste
gocki: (2.3) 𐌿𐍆𐌰𐍂𐌷𐌹𐌼𐌹𐌽𐌰𐌺𐌿𐌽𐌳𐍃
górnołużycki: (1.1) módry
hawajski: (1.1) o morzu i niebie uli, uliuli, o ubraniach, oczach, przedmiotach z cywilizacji zachodniej polū
hebrajski: (1.1) כחול (kachol)
hiszpański: (1.1) azul; (2.2) celeste; (2.3) celestial
interlingua: (1.1) blau
irlandzki: (1.1) gorm
islandzki: (1.1) blár
japoński: (1.1) 青い
jidysz: (1.1) בלוי (bloj)
kaszubski: (1.1) mòdri
kataloński: (1.1) blau
keczua: (1.1) qhusi (tylko o oczach)
koreański: (1.1) 파랑
litewski: (1.1) mėlynas
luksemburski: (1.1) blo
łaciński: (1.1) caeruleus
nepalski: (1.1) निलो (nilō)
niderlandzki: (1.1) blauw
niemiecki: (1.1) blau
norweski (bokmål): (1.1) blå
nowogrecki: (1.1) μπλε, γαλάζιος, ουρανής; (2.2) ουράνιος; (2.3) ουράνιος, των ουρανών
ormiański: (1.1) կապույտ
perski: (1.1) آبی
polski język migowy:
portugalski: (1.1) azul; (2.2) celeste; (2.3) divino, celeste
rosyjski: (1.1) синий, голубой, лазурный; (2.2) небесный; (2.3) небесный
rumuński: (1.1) albastru
sanskryt: (1.1) नीलक, नीलवर्ण
serbski: (1.1) плава
slovio: (1.1) neboju (небойу), siniju (синийу)
słowacki: (1.1) modrý
staroirlandzki: (1.1) gorm
suahili: (1.1) buluu
szkocki gaelicki: (1.1) gorm
szwedzki: (1.1) blå
tamazight: (1.1) ⴰⵣⴳⵣⴰⵡ
tetum: (1.1) azúl, biru
tswana: (1.1) tala
turecki: (1.1) mavi
tybetański: (1.1) སྔོན་པོ
ukraiński: (1.1) голубий, блакитний, синій; (2.2) небесний; (2.3) небесний
wilamowski: (1.1) błöw, błȫv
włoski: (1.1) blu

źródła: