pl.wiktionary.org

prowadzić – Wikisłownik, wolny słownik wielojęzyczny

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

rolnik prowadzi (1.1) krowę
on prowadzi (1.2) mercedesa
ścieżka prowadzi (1.7) do lasu
wymowa:
IPA[prɔˈvad͡ʑit͡ɕ], AS[provaʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.,
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) być czyimś przewodnikiem, kierować kogoś do jakiegoś miejsca
(1.2) kierować jakimś pojazdem (w domyśle: samochodem)
(1.3) choreogr. w tańcu: kierować partnerką
(1.4) tworzyć skutek czegoś
(1.5) kierować czymś, być inicjatorem, organizatorem czegoś; wykonywać coś
(1.6) sport. także przen. być pierwszym w trakcie wyścigu
(1.7) przen. wieść

czasownik zwrotny prowadzić się

(2.1) iść trzymając jeden drugiego
(2.2) być prowadzonym (1.1)
(2.3) zachowywać się, sprawować się
odmiana:
(1) koniugacja VIa
formaliczba pojedynczaliczba mnoga
1. os.2. os.3. os.1. os.2. os.3. os.
bezokolicznikprowadzić
czas teraźniejszyprowadzę prowadzisz prowadzi prowadzimy prowadzicie prowadzą
czas przeszłymprowadziłem prowadziłeś prowadził prowadziliśmy prowadziliście prowadzili
żprowadziłam prowadziłaś prowadziła prowadziłyśmy prowadziłyście prowadziły
nprowadziłom prowadziłoś prowadziło
tryb rozkazującyniech prowadzęprowadź niech prowadziprowadźmy prowadźcie niech prowadzą
 pozostałe formy
czas przyszłymbędę prowadził,
będę prowadzić
będziesz prowadził,
będziesz prowadzić
będzie prowadził,
będzie prowadzić
będziemy prowadzili,
będziemy prowadzić
będziecie prowadzili,
będziecie prowadzić
będą prowadzili,
będą prowadzić
żbędę prowadziła,
będę prowadzić
będziesz prowadziła,
będziesz prowadzić
będzie prowadziła,
będzie prowadzić
będziemy prowadziły,
będziemy prowadzić
będziecie prowadziły,
będziecie prowadzić
będą prowadziły,
będą prowadzić
nbędę prowadziło,
będę prowadzić
będziesz prowadziło,
będziesz prowadzić
będzie prowadziło,
będzie prowadzić
czas zaprzeszłymprowadziłem byłprowadziłeś byłprowadził byłprowadziliśmy byliprowadziliście byliprowadzili byli
żprowadziłam byłaprowadziłaś byłaprowadziła byłaprowadziłyśmy byłyprowadziłyście byłyprowadziły były
nprowadziłom byłoprowadziłoś byłoprowadziło było
forma bezosobowa czasu przeszłegoprowadzono
tryb przypuszczającymprowadziłbym,
byłbym prowadził
prowadziłbyś,
byłbyś prowadził
prowadziłby,
byłby prowadził
prowadzilibyśmy,
bylibyśmy prowadzili
prowadzilibyście,
bylibyście prowadzili
prowadziliby,
byliby prowadzili
żprowadziłabym,
byłabym prowadziła
prowadziłabyś,
byłabyś prowadziła
prowadziłaby,
byłaby prowadziła
prowadziłybyśmy,
byłybyśmy prowadziły
prowadziłybyście,
byłybyście prowadziły
prowadziłyby,
byłyby prowadziły
nprowadziłobym,
byłobym prowadziło
prowadziłobyś,
byłobyś prowadziło
prowadziłoby,
byłoby prowadziło
imiesłów przymiotnikowy czynnymprowadzący, nieprowadzący
żprowadząca, nieprowadząca prowadzące, nieprowadzące
nprowadzące, nieprowadzące
imiesłów przymiotnikowy biernymprowadzony, nieprowadzonyprowadzeni, nieprowadzeni
żprowadzona, nieprowadzonaprowadzone, nieprowadzone
nprowadzone, nieprowadzone
imiesłów przysłówkowy współczesnyprowadząc, nie prowadząc
rzeczownik odczasownikowyprowadzenie, nieprowadzenie
(2) koniugacja VIa
formaliczba pojedynczaliczba mnoga
1. os.2. os.3. os.1. os.2. os.3. os.
bezokolicznikprowadzić się
czas teraźniejszyprowadzę sięprowadzisz sięprowadzi sięprowadzimy sięprowadzicie sięprowadzą się
czas przeszłymprowadziłem sięprowadziłeś sięprowadził sięprowadziliśmy sięprowadziliście sięprowadzili się
żprowadziłam sięprowadziłaś sięprowadziła sięprowadziłyśmy sięprowadziłyście sięprowadziły się
nprowadziłom sięprowadziłoś sięprowadziło się
tryb rozkazującyniech się prowadzęprowadź sięniech się prowadziprowadźmy sięprowadźcie sięniech się prowadzą
 pozostałe formy
czas przyszłymbędę się prowadził,
będę się prowadzić
będziesz się prowadził,
będziesz się prowadzić
będzie się prowadził,
będzie się prowadzić
będziemy się prowadzili,
będziemy się prowadzić
będziecie się prowadzili,
będziecie się prowadzić
będą się prowadzili,
będą się prowadzić
żbędę się prowadziła,
będę się prowadzić
będziesz się prowadziła,
będziesz się prowadzić
będzie się prowadziła,
będzie się prowadzić
będziemy się prowadziły,
będziemy się prowadzić
będziecie się prowadziły,
będziecie się prowadzić
będą się prowadziły,
będą się prowadzić
nbędę się prowadziło,
będę się prowadzić
będziesz się prowadziło,
będziesz się prowadzić
będzie się prowadziło,
będzie się prowadzić
czas zaprzeszłymprowadziłem się byłprowadziłeś się byłprowadził się byłprowadziliśmy się byliprowadziliście się byliprowadzili się byli
żprowadziłam się byłaprowadziłaś się byłaprowadziła się byłaprowadziłyśmy się byłyprowadziłyście się byłyprowadziły się były
nprowadziłom się byłoprowadziłoś się byłoprowadziło się było
forma bezosobowa czasu przeszłegoprowadzono się
tryb przypuszczającymprowadziłbym się,
byłbym się prowadził
prowadziłbyś się,
byłbyś się prowadził
prowadziłby się,
byłby się prowadził
prowadzilibyśmy się,
bylibyśmy się prowadzili
prowadzilibyście się,
bylibyście się prowadzili
prowadziliby się,
byliby się prowadzili
żprowadziłabym się,
byłabym się prowadziła
prowadziłabyś się,
byłabyś się prowadziła
prowadziłaby się,
byłaby się prowadziła
prowadziłybyśmy się,
byłybyśmy się prowadziły
prowadziłybyście się,
byłybyście się prowadziły
prowadziłyby się,
byłyby się prowadziły
nprowadziłobym się,
byłobym się prowadziło
prowadziłobyś się,
byłobyś się prowadziło
prowadziłoby się,
byłoby się prowadziło
imiesłów przymiotnikowy czynnymprowadzący się, nieprowadzący się
żprowadząca się, nieprowadząca sięprowadzące się, nieprowadzące się
nprowadzące się, nieprowadzące się
imiesłów przymiotnikowy biernymprowadzony, nieprowadzonyprowadzeni, nieprowadzeni
żprowadzona, nieprowadzonaprowadzone, nieprowadzone
nprowadzone, nieprowadzone
imiesłów przysłówkowy współczesnyprowadząc się, nie prowadząc się
rzeczownik odczasownikowyprowadzenie się, nieprowadzenie się
przykłady:
(1.1) Kelner długo prowadził nas do stolika.
(1.2) Nie piję alkoholu, bo prowadzę.
(1.2) Wczoraj prowadziłem po autostradzie ogromną ciężarówkę.
(1.3) Michał nie umie prowadzić, ciągle depcze mi po nogach, ale za to jest taki przystojny!
(1.4) Alkohol prowadzi do chorób wątroby.
(1.5) Profesor od lat prowadził badania nad napędem na wodę.
(1.6) Chociaż prowadził od samego startu, ostatecznie przybiegł drugi.
(1.7) Taki tryb życia prowadził przez około czterdzieści lat bez najmniejszego narzekania[1].
składnia:
(1.1-3, 1.5) prowadzić +B., nie prowadzić +D.
(1.4) prowadzić do +D.
(1.6) prowadzić w +Ms.
kolokacje:
(1.1) prowadzić kogoś dokądś • prowadzić za rękę
(1.2) prowadzić samochód / ciężarówkę / motocykl / … • prowadzić pewnie / spokojnie / z wyczuciem / jak wariat / …
(1.3) prowadzić zręcznie / dobrze / źle / …
(1.4) coś prowadzi do sukcesu / klęski / katastrofy / wniosku / …
(1.5) prowadzić badania / wykład / rozmowę / wywiad / zebranie / …
(1.6) prowadzić w wyścigu / biegu / rozgrywkach / tabeli pierwszej ligi / …
synonimy:
(1.1) kierować, przewodzić, reg. śl. kludzić
(1.2) kierować, sterować
(1.4) skutkować, powodować
(1.5) przeprowadzać, kierować
(1.6) liderować (zob. uwagi)
(2.1) reg. śl. kludzić
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1) rzecz. prowadzenie
(1.1) rzecz. prowadnica; czas. prowadzić się, doprowadzać/doprowadzić, naprowadzać/naprowadzić, oprowadzać/oprowadzić, przeprowadzać/przeprowadzić, przyprowadzać/przyprowadzić, wprowadzać/wprowadzić, wyprowadzać/wyprowadzić, zaprowadzać/zaprowadzić
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
Synonimy: (1.1) „kierować” oznacza bardziej kontrolę nad czymś, „przewodzić” kojarzy się również z przewodnictwem ideologicznym; (1.2) „kierować” jest najbliższym synonimem, „sterować” dotyczy raczej statków i samolotów; (1.4) „skutkować” jest bliskim synonimem, ale rządzi narzędnikiem, „powodować” wywołuje skojarzenie z nieuchronnością danego skutku, czego nie ma w „prowadzić”; (1.5) „przeprowadzać” i „prowadzić” w tym znaczeniu są bardzo bliskie, „kierować” narzuca skojarzenie, że istnieje pewien zespół prowadzący coś, a podmiot jest jedynie jego kierownikiem; (1.6) „liderować” to wyraz potoczny, pochodzący z angielskiego o tym samym znaczeniu, co „prowadzić”
tłumaczenia:
źródła: