10. 7. – Wikipedija/Википедија
10. jul/juli/srpanj (10. 7.) je 191. dan godine po gregorijanskom kalendaru (192. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 174 dana.
- 1584. – po nalogu španskog dvora ubijen je nizozemski princ od Oranža Vilem I Ćutljivi, borac protiv španske prevlasti i prvi nasledni namesnik (1581) Nizozemske.
- 1609. – u Minhenu je osnovana Katolička liga kao odgovor na osnivanje Protestantske unije (1608), što je pojačalo tenzije u Nemačkoj koje su dovele do izbijanja Tridesetogodišnjeg rata (1618-48) u centralnoj Evropi.
- 1774. – nakon šestogodišnjeg rata, Rusija i Turska sklopile su Kučuk-Kajnardžijski mir kojim je Turska izgubila Krim, prihvatila rusko-tursku granicu na Bugu i priznala Rusiji pokroviteljska prava nad Vlaškom i Moldavijom, kao i nad pravoslavnim podanicima u Turskoj.
- 1897. – u borbi za prevlast na području gornjeg Nila, francuske trupe zaposele su Fešoude (Kodok) u Sudanu, što je izazvalo ozbiljnu krizu u anglo-francuskim odnosima. Kompromisnim rešenjem 1899. godine, Francuska je dobila zapadni Sudan, a dolina Nila ostala je pod britanskom kontrolom.
- 1940. – napadom najmanje 70 nemačkih bombardera na ciljeve u južnom Velsu, u Drugom svetskom ratu počela je Bitka za Britaniju. Pobeda britanskog vazduhoplovstva u septembru prisilila je Nemce da definitivno odustanu od invazije na Veliku Britaniju.
- 1940. – francuska Narodna skupština poverila je vlast maršalu Anriju Petenu, koji je tokom Drugog sveskog rata predvodio kolaboracionističku vladu sa sedištem u Višiju.
- 1943. – anglo-američke trupe u Drugom svetskom ratu iskrcale su se na Siciliju.
- 1953. – sovjetski lider Nikita Hruščov smenio je ministra unutrašnjih poslova Lavrentija Beriju, bliskog Staljinovog saradnika i egzekutora u staljinističkim čistkama. Berija je kasnije uhapšen, osuđen na smrt i streljan.
- 1962. – iz Kejp Kaneverala lansiran je prvi američki telekomunikacioni satelit „Telstar“, koji je omogućio prenos TV programa preko Atlantskog okeana.
- 1973. – Bahami su stekla nezavisnost u okviru Britanskog Komonvelta, posle 190 godina britanske kolonijalne vladavine.
- 1976. – zbog pucanja ventila u hemijskoj fabrici „Ikmeza“ u blizini Milana, oblak hemijskih materija, među kojima i dioksina, teško je zagadio četiri opštine. Seveza, Meda, Dezio i Čezena. To je bila prva ekološka nesreća te vrste u Evropi.
- 1992. – američki sud osudio je bivšeg panamskog diktatora Manuela Norijegu na 40 godina zatvora jer je dozvolio krijumčarenje droge u Panami.
- 1994. – Leonid Kučma pobedio je na predsedničkim izborima u Ukrajini.
- 1995. – vojne vlasti oslobodile su iz šestogodišnjeg kućnog pritvora vođu burmanske opozicije i dobitnicu Nobelove nagrade za mir Aung San Su Chi.
- 1999. – šest afričkih vlada potpisalo je sporazum o prekidu vatre, čime je okončan građanski rat u Demokratskoj Republici Kongo. Sporazum je potpisan bez učešća pobunjeničkih grupa involviranih u sukobe.
- 2000. – u gomili smeća koja se srušila na sirotinjsko naselje, nazvano Obećana zemlja, u Manili (Filipini) stradalo je više od 200 ljudi.
- 2001. – crtež Leonarda da Vinčija prodat je u aukcijskoj kući Kristi's za rekornih 8,1 milion funti (11,4 miliona dolara).
.
- 1509. – Žan Kalvin, švajcarski teolog francuskog porekla.
- 1830. – Kamij Pisaro, francuski slikar i grafičar jedan od učesnika prve izložbe impresionista u Parizu 1874. U kasnoj fazi opredelio se za poentilizam Seraa i Sinjaka (u. 1903.).
- 1834. – Jan Neruda, češki pisac.
- 1856. – Nikola Tesla, naučnik i pronalazač.
- 1867. – Ante Tresić Pavičić, hrvatski književnik i političar (u. 1949.).
- 1871. – Marsel Prust, francuski pisac (u. 1922.).
- 1872. – Théodore Simon, francuski psiholog i ljekar (u. 1961.).
- 1895. – Karl Orf, nemački kompozitor.
- 1912. – Dušan "Duško" Popov, dvostruki je obavještajni agent tijekom Drugoga svjetskog rata (u. 1981.).
- 1915. – Saul Bellow, američki književnik (u. 2005.).
- 1921. – Jake LaMotta, američki umirovljeni boksač i komedijaš.
- 1934. – Alfred Biolek, njemački showmaster.
- 1941. – Stephen Jay Gould, američki paleontolog, evolucionarni biolog, i povjesničar znanosti (u. 2002.).
- 1943. – Nasr Hamid Abu Zaid, egipatski mislilac.
- 1943. – Arthur Ashe, bio je profesionalni teniser iz Sjedinjenih Američkih Država (u. 1993.).
- 1951. – Tanja Torbarina, hrvatska novinarka.
- 1954. – Neil Tennant, britanski muzičar.
- 1972. – Damir Krznar, bivši hrvatski nogometaš i nogometni trener.
- 1975. – Mina Lazarević, srpska glumica.
- 1976. – Lars Ricken, njemački nogometaš.
- 1976. – Edmílson, bivši brazilski nogometaš.
- 1985. – Mario Gómez, njemački nogometaš.
- 1989. – Kai Häfner, njemački rukometaš.
- 1990. – Marie-Laurence Jungfleisch, njemačka atletičarka, francuskog podrijetla.
- 1993. – Jiří Veselý, češki teniser.
.
- 138. – rimski car Hadrijan.
- 649. – Car Taizong, suosnivač kineske dinastije Tang.
- 1099. – španski nacionalni junak El Sid, legendarna ličnost španske epske poezije, glavni lik Kornejeve tragedije „Sid“ i Masneove opere.
- 1806. – George Stubbs, engleski slikar (r. 1724.).
- 1851. – Louis Daguerre, francuski izumitelj i fotograf (r. 1787.).
- 1927. – Louise Abbéma, francuska slikarka.
- 1983. – Natko Katičić, hrvatski pravnik.
- 2010. – Božidar Orešković, hrvatski kazališni, televizijski i filmski glumac (* 1942.).
.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar