22. 12. – Wikipedija/Википедија
22. prosinca/decembra (22. 12.) je 356. dan godine po gregorijanskom kalendaru (357. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 9 dana.
Događaji
- 640. — Saraceni zauzeli Aleksandriju, dve godine posle početka invazije na Egipat.
- 1790. — Ruske trupe pod komandom Aleksandra Suvorova od Turaka preuzele grad Ismail, važnu luku u delti Dunava.
- 1894. — Francuski artiljerijski kapetan Alfred Drajfus osuđen na doživotnu robiju na osnovu lažne optužbe da je Nemcima prodavao vojne tajne i poslat u zatvor na Đavolska ostrva u Francuskoj Gijani. Pod pritiskom javnog mnjenja rehabilitovan 1906.
- 1917. — U Brest-Litovsku u Prvom svetskom ratu počeli mirovni pregovori sila Osovine i nove ruske vlade, uspostavljene Oktobarskom revolucijom. Sile Antante nisu prihvatile poziv Rusije da učestvuju u tim pregovorima.
- 1941. — Prva proleterska brigada Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije imala svoj prvi okršaj s italijanskim snagama. Od 1948. se taj datum slavio kao Dan Jugoslovenske narodne armije.
- 1942. — Američki bombarderi napali glavni grad Burme Rangun, koji su u Drugom svetskom ratu okupirali Japanci.
- 1956. — Poslednji britanski i francuski vojnici napustili egipatski lučki grad Port Said po završetku Sueckog rata.
- 1968. — Severna Koreja, posle 11 meseci zarobljeništva, oslobodila 82 člana posade američkog špijunskog broda "Pueblo".
- 1975. — Posle dvadesetočasovne opsade sedišta OPEC u Beču, palestinski teroristi s taocima odleteli avionom, koji im je ustupila Vlada Austrije, u pravcu Bliskog Istoka.
- 1980. — Počeo rat između Iraka i Irana.
- 1988. — Južna Afrika, Kuba i Angola u Ujedinjenim nacijama potpisali sporazum kojim je Namibija, poslednja kolonija u Africi, dobila nezavisnost. Ta bivša nemačka kolonija od Prvog svetskog rata bila pod upravom Južne Afrike.
- 1989. — U strahu od pobunjenog naroda, predsednik Rumunije Nikolae Čaušesku sa suprugom Elenom helikopterom pobegao iz Bukurešta, čime je okončana njegova 24-godišnja diktatorska vladavina. Bračni par uhvaćen i tri dana kasnije streljan u mestu Trgovište.
- 1990. — Lider sindikalnog pokreta "Solidarnost" Leh Valensa preuzeo, posle izborne pobede, dužnost predsednika Poljske. .
- 1990. — Sabor Hrvatske usvojio novi, tzv. Božićni Ustav kojim je Republika Hrvatska proglašena za nacionalnu državu hrvatskog naroda.
- 1993. — Južnoafrički parlament sastavljen od belaca okončao eru aparthejda, izglasavši većinom od 237 prema 45 Prelazni ustav zemlje, što je omogućilo održavanje prvih sverasnih izbora u Južnoj Africi.
- 1993. — Alina Fernandes Revuelta, kćerka predsednika Kube Fidela Kastra, napustila Kubu i dobila politički azil u SAD.
- 1994. — Premijer Italije Silvio Berluskoni, zbog optužbi za korupciju, podneo ostavku sedam meseci pošto je došao na čelo koalicione konzervativne vlade, 53. od Drugog svetskog rata.
- 1996. — Gerilci peruanskog levičarskog pokreta "Tupak Amaru" oslobodili 225 taoca u japanskoj ambasadi u Limi, a zadržali 140.
- 2000. — Svetska zdravstvena organizacija upozorila na mogućnost širenja bolesti "ludih krava" van Evrope. Bolest koja se smatra verovatnim uzrokom nove varijante smrtonosne Krojcfelt-Jakobove bolesti mozga kod ljudi, otkrivena 1986. u Velikoj Britaniji.
- 2002. — Na neuspelim predsedničkim izborima u Crnoj Gori najviše glasova, preko 80 odsto, osvojio kandidat Demokratske partije socijalista Filip Vujanović.
.
Rođenja
- 1612. — Juraj Ratkaj, barun, hrvatski svećenik i povjesničar (u. 1666.).
- 1639. — Žan Rasin, francuski pesnik i dramski pisac.
- 1885. — Borivoje Ž. Milojević, srpski geograf.
- 1858. — Đakomo Pučini, italijanski operski kompozitor.
- 1702. — Jean-Étienne Liotard, švicarski umjetnik.
- 1723. — Karl Friedrich Abel, njemački kompozitor.
- 1838. — Richert Vogt von Koch, švedski pisac.
- 1839. — Béni Kállay (Benjamin von Kállay), mađarski i austrougarski političar (u. 1903.).
- 1848. — Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff, njemački filolog.
- 1856. — Frank Kellogg, američki ministar vanjskih poslova 1925-1929, dobitnik Nobelove nagrade 1929. (u. 1937.).
- 1858. — Giacomo Puccini, italijanski kompozitor.
- 1866. — Käthe Paulus, prva njemačka padobranka.
- 1872. — Georg Blomstedt, švedski glumac.
- 1874. — Franz Schmidt, njemački kompozitor.
- 1876. — Filippo Tommaso Marinetti, italijanski poeta.
- 1878. — Knut Frankman, švedski glumac.
- 1887. — Srinivasa Aaiyangar Ramanujan, indijski matematičar.
- 1897. — Max Hansen, danski glumac i kompozitor.
- 1899. — Gustav Gründgens, švedski glumac i režiser.
- 1905. — Pierre Brasseur, francuska glumica.
- 1907. — Peggy Ashcroft, britanska glumica.
- 1907. — Rafael Boban, ustaški pukovnik i general Hrvatskih oružanih snaga.
- 1911. — Wiola Brunius, švedska glumica.
- 1912. — Lady Bird Johnson, supruga predsjednika Lyndon B. Johnsona.
- 1924. — Marianne Stjernqvist, švedska glumica.
- 1926. — Alcides Ghiggia, urugvajski i talijanski nogometaš (u. 2015.).
- 1935. — Semka Sokolović-Bertok, bosanskohercegovačka glumica.
- 1945. — Dajen Sojer, američka novinarka.
- 1949. — Maurice Gibb, britanski pjevač, The Bee Gees.
- 1949. — Robin Gibb, britanski pjevač, The Bee Gees.
- 1950. — Zijah Sokolović, bosanskohercegovački glumac i režiser.
- 1950. — Vesna Dovniković, hrvatska organizatorica manifestacija posvećenih animiranom filmu i funkcionerka u organizacijama koje se bave animiranim filmom.
- 1957. — Anders Eklund, švedski bokser.
- 1963. — Giuseppe Bergomi, talijanski nogometni reprezentativac.
- 1968. — Richey James Edwards, britanski muzičar, Manic Street Preachers 1988-1995.
- 1969. — Mats Lilienberg, švedski nogometaš.
- 1970. — Mark Dragunski, njemački rukometaš i trener.
- 1971. — Marcos Milinkovic, argentinski odbojkaš.
- 1972. — Vanessa Paradis, francuska pjevačica.
- 1977. — Zoltán Szécsi, mađarski vaterpolista.
- 1978. — Edo Maajka, bosanskohercegovački reper.
- 1981. — Momir Ilić, srpski rukometaš i reprezentativac.
- 1986. — Tijana Pečenčić, srpska glumica.
- 1987. — Eder, portugalski nogometaš.
.
Smrti
- 1634. — Johan Albert Vasa (Jan Albert Waza), poljski biskop i kardinal, sin Sigismunda i Konstantia od Steiermarka.(* 1612.).
- 1666. — Guercino, italijanski umjetnik, slikar.
- 1828. — William Hyde Wollaston, engleski fizičar i hemičar(* 1766.).
- 1871. — Edward Law, britanski političar.
- 1880. — Mary Ann Evans, engleska književnica (* 1858.).
- 1899. — Hugh Lupus Grosvenor, britanski političar (* 1825.).
- 1936. — Dragutin Gorjanović Kramberger, hrvatski paleontolog, paleontropolog i geolog.
- 1936. — Nikolaj Ostrovski, sovjetski književnik socijalističkog realizma (* 1904.).
- 1942. — Franz Boas, američki antropolog (* 1858.).
- 1943. — Beatrix Potter, britanski pisac i ilustrator.
- 1969. — Džozef fon Šternberg, američki filmski režiser.
- 1979. — Deril Frensis Zanuk, američki filmski producent (* 1902.).
- 1989. — Samuel Beckett, irski pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1969.
- 1993. — Alexander Mackendrick, američki filmski režiser i ljekar.
- 1993. — Oto Bihalji Merin, jugoslovenski pisac i likovni kritičar.
- 1999. — Per Aabel, norveški glumac.
- 2001. — Jonas Frick, švedski režiser.
- 2002. — Joe Strummer, britanski muzičar, pevač, gitarista, tekstopisac i glumac (* 1952.).
- 2018. — Paddy Ashdown, britanski muzičar, visoki predstavnik za BiH (* 1941.).
Praznici i dani sećanja
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar