5. 3. – Wikipedija/Википедија
5. mart/ožujak (5. 3.) je 66. dan godine po gregorijanskom kalendaru (67. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 301 dan.
Događaji
- 1496. — Engleski kralj Henri VII primio u službu italijanske pomorce Đovanija i Sebastijana Kabota kako bi za englesku krunu otkrili nove zemlje.
- 1684. — Nemačka, Poljska i Venecija u Lincu formirale Svetu ligu protiv Turske.
- 1770. — Bostonski masakr: gađanje britanskih vojnika grudama tijekom vojne okupacije ubrzo je eskaliralo u nasilje u Bostonu.
- 1824. — Britanija je službeno objavila rat Burmi, čime je započeo Prvi anglo-burmanski rat.
- 1832. — U Beogradu počela da radi prva štamparija u Srbiji, prva štampan knjiga bila "Sabor istine i nauke" Jovana Stejića.
- 1856. — Londonsko pozorište "Kovent garden" uništeno u požaru.
- 1916. — Španski prekookeanski putnički brod "Princ od Astorije" potonuo za nekoliko minuta pošto je udario u stenu blizu obale Brazila. Od 588 putnika i članova posade 455 izgubilo život.
- 1918. — Boljševička Rusija premjestila je glavni grad iz Petrograda u Moskvu.
- 1933. — Nacionalsocijalistička radnička partija Adolfa Hitlera osvojila većinu u nemačkom Rajhstagu.
- 1945. — Drugi svetski rat: Američke trupe ušle u Keln.
- 1966. — Svi putnici i članovi posade, njih 124, poginuli kada je britanski putnički avion udario u japansku planinu Fuđi.
- 1970. — Pohranom posljednjih ratifikacijskih povelja u Moskvi, New Yorku i Londonu stupio je na snagu sporazum o zabrani uporabe atomskog oružja.
- 1975. — Kuvajt nacionalizovao naftnu industriju, uključujući imovinu britanskih naftnih kompanija.
- 1979. — Stephen P. Synnott otkrio jupiterov satelit Tebe.
- 1983. — Na izborima u Australiji laburisti Boba Houka pobedili liberale Malkoma Frejzera.
- 1993. — Minut posle poletanja sa skopskog aerodroma srušio se makedonski putnički avion "Foker 100". Poginulo 77 od 97 putnika i članova posade.
- 1998. — U napadu tamilskih pobunjenika, koji su u glavnom gradu Šri Lanke, Kolombu, aktivirali eksploziv u jednom autobusu, poginulo 37, povređeno oko 250 ljudi.
- 1999. — Odlukom Međunarodnog arbitražnog tribunala, grad Brčko dobio je status distrikta pod suverenitetom Bosne i Hercegovine, što je izazvalo oštre proteste u Republici Srpskoj, srpskom entitetu u BiH.
- 2001. — Predsednici Jugoslavije i Republike Srpske Vojislav Koštunica i Mirko Šarović u Banjaluci potpisali Sporazum o uspostavljanju specijalnih i paralelnih veza Jugoslavije i RS.
- 2003. — Predstavnički dom Kongresa SAD usvojio je Zakon o normalizaciji trgovinskih odnosa SAD sa Srbijom i Crnom Gorom.
.
Rođenja
- 1133. — Henri II, engleski kralj (†1189.).
- 1512. — Gerhard Mercator, njemačko-holandski kartograf.
- 1696. — Giovanni Battista Tiepolo, talijanski slikar.
- 1871. — Rosa Luxemburg, njemačka socijaldemokratska političarka.
- 1922. — Pier Paolo Pasolini, talijanski režiser i pjesnik.
- 1900. — Josip Gostić, operni pjevač († 1963.).
- 1943. — Josip Genda, hrvatski glumac († 2006.).
- 1943. — Lucio Battisti, talijanski kantautor.
- 1952. — Petar Borota, bivši srpski i jugoslovenski nogometaš († 2010.).
- 1955. — Nina Hagen, njemačka pjevačica.
- 1958. — Andy Gibb, britanski pjevač.
- 1960. — Zilhad Ključanin, bosanskohercegovački književnik.
- 1970. — Aleksandar Vučić, srpski političar.
- 1973. — Nicole Pratt, umirovljena australijska tenisačica.
- 1974. — Barbara Schoeneberger, njemačka TV-voditeljica.
- 1974. — Eva Mendes, američka filmska glumica i model.
- 1974. — Jens Jeremies, njemački nogometaš.
- 1976. — Šarūnas Jasikevičius, litvanski košarkaš
- 1979. — Lars Krogh Jeppesen, umirovljeni bivši danski rukometaš.
- 1982. — Miloš Marić, srpski nogometaš.
- 1988. — Jovana Brakočević, srpska odbojkašica.
.
Smrti
- 1827. — Alessandro Volta, talijanski fizičar (* 1745.).
- 1893. — Hippolyte Taine, francuski historičar i kritičar (* 1828.).
- 1923. — Dora Pejačević, hrvatska skladateljica.
- 1925. — Johan Jensen, danski matematičar i inženjer. (* 1859.).
- 1953. —.
- Josif Visarionovič Džugašvili Staljin, sovjetski političar i državnik (*1879).
- Sergej Sergejevič Prokofjev, ruski kompozitor i pijanista (* 1953.).
- 1964. — Milton Manaki, prvi filmski snimatelj na Balkanu.
- 1974. — Sol Hurok, američki kazališni producent, ruskog podrijetla (* 1888.).
- 1984. — Tito Gobbi, italijanski operski pevač-bariton. (* 1913.).
- 2004. — Jorginho Guinle, brazilski plejboj (* 1916.).
- 2007. — Ivan Supek, hrvatski fizičar, filozof, pisac (* 1915.).
- 2010. — Herta Haas, jugoslavenska komunistkinja, treća po redu supruga maršala Josipa Broza Tita i učesnica Narodnooslobodilačke borbe (NOB) (* 1914.).
.
Praznici/Blagdani
- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Svetog Lava - episkopa katanskog.
- Svetog sveštenomučenika Sadoka.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar
