จักรพรรดิหลิวซ่งอู่ - วิกิพีเดีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

จักรพรรดิหลิวซ่งอู่
พระสาทิสลักษณ์ของจักรพรรดิหลิวซ่งอู่
ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์หลิวซ่ง
ประสูติ	16 เมษายน ค.ศ. 363
สวรรคต	26 มิถุนายน ค.ศ. 422
ทรงราชสมบัติช่วง	ค.ศ. 420 – ค.ศ. 422
จักรพรรดิองค์ก่อนหน้า	สถาปนาราชวงศ์
จักรพรรดิองค์ถัดไป	จักรพรรดิหลิวซ่งเฉ่า
พระราชบิดา	หลิวเฉียว (จักรพรรดิเซี่ยวมู่)
พระราชมารดา	เจ้าอันจง (จักรพรรดินีเซี่ยวมู่) เซี่ยวเหวินโฉ่ว (จักรพรรดินีเซี่ยวอี้) (พระราชมารดาบุญธรรม)
ชื่อภาษาจีน
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Liú Yù เวด-ไจลส์ Liu Yu
พระนามรอง	เต๋อซิ่ง (พินอิน: Déxìng; เวด-ไจลส์: Tehsing)
พระสมัญญานาม	จักรพรรดิอู่ (พินอิน: Wǔ Dì; เวด-ไจลส์: Wu Tí)
ยุคในประวัติศาสตร์	หยงฉู่ (พินอิน: Yǒngchù; เวด-ไจลส์: Yung Ch'u)
ชื่อวัดประจำตระกูล	เกาจู่ (พินอิน: Gāozǔ; เวด-ไจลส์: Kao-Tsu)
พระนามอื่น ๆ	จี้ นฺหวี

จักรพรรดิหลิวซ่งอู่ (จีนตัวย่อ: (刘)宋武帝; จีนตัวเต็ม: (劉)宋武帝; พินอิน: Liú Sòng Wǔ Dì, 16 เมษายน 363 – 26 มิถุนายน 422) พระนามเดิม หลิวยฺวี่ (จีน: 劉裕; พินอิน: Liú Yù; เวด-ไจลส์: Liu Yu) พระนามรอง เต๋อซิ่ง (จีน: 德興; พินอิน: Déxìng; เวด-ไจลส์: Tehsing) ปฐมจักรพรรดิราชวงศ์หลิวซ่งแห่งยุคราชวงศ์เหนือ-ใต้

จักรพรรดิหลิวซ่งอู่ประสูติเมื่อวันที่ 16 เมษายน ค.ศ. 363 พระราชบิดาของพระองค์คือ หลิวเฉียว ทายาทรุ่นที่ 20 ซึ่งสืบสายพระโลหิตจาก ฉู่กงหวัง เล่าเจียว (พินอิน: Liǘ Jīao) พระราชอนุชาใน จักรพรรดิฮั่นเกาจู่ ปฐมจักรพรรดิ ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก ส่วนพระราชมารดาคือ เจ้าอันจง ซึ่งสิ้นพระชนม์หลังจากประสูติพระองค์ได้ไม่นานเมื่อจักรพรรดิอู่ตี้สถาปนาราชวงศ์หลิวซ่งใน ค.ศ. 420 ก็ได้สถาปนาพระราชมารดาที่สิ้นพระชนม์ไปแล้วให้มีสถานะเทียบเท่าพระพันปีหลวงมีพระนามว่า จักรพรรดินีเซี่ยวมู่ (พินอิน: Xiàomùhuànghòu) และได้สถาปนาพระราชบิดาที่สิ้นพระชนม์ไปแล้วเป็น จักรพรรดิเซี่ยวมู่ (พินอิน: Xiàomùdì)

ใน ค.ศ. 420 หลิวอวี้ซึ่งขณะนั้นเป็นขุนศึกแห่ง ราชวงศ์จิ้นตะวันออก ได้ทำการปลด จักรพรรดิจิ้นกง ลงจากราชบัลลังก์ทำให้ราชวงศ์จิ้นตะวันออกสิ้นสุดลงพร้อมกับสถาปนาตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิหลิวซ่งอู่มีนามศักราชว่า หยงฉู่ (พินอิน: Yǒngchù; เวด-ไจลส์: Yung ch'u) แต่ครองราชบัลลังก์ได้เพียง 2 ปีก็สวรรคตเมื่อ ค.ศ. 422 โดยมีองค์ชาย หลิวอี้ฝู ที่รัชทายาทขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมาเป็น จักรพรรดิหลิวซ่งเฉ่า