th.wikipedia.org

รังษีนภดล ยุคล - วิกิพีเดีย

  • ️Tue Sep 05 2017

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

รังษีนภดล ยุคล


เกิดหม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคล
2 ตุลาคม พ.ศ. 2480
วังอัศวิน จังหวัดพระนคร
เสียชีวิต6 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 (79 ปี)
คู่สมรสหม่อมหลวงตวง สนิทวงศ์ (หย่า)
วิเชียร ตระกูลสิน
บุตร4 คน
บิดามารดาพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล
หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล

คุณหญิงรังษีนภดล ยุคล (เดิม: หม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคล; 2 ตุลาคม พ.ศ. 2480 – 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2560) มีนามลำลองว่า ท่านหญิงอ๋อย เป็นพระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล ประสูติแต่หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล

หม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคล ประสูติเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2480 มีเจ้าพี่น้องร่วมพระบิดา-มารดาสององค์ ได้แก่

หม่อมเจ้ารังษีนภดลทรงเข้าศึกษาที่โรงเรียนราชินีจนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จึงไปศึกษาต่อที่เมืองโลซาน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ นอกจากวิชาสามัญแล้วหม่อมเจ้ารังษีนภดลยังทรงศึกษาด้านการกีฬาและด้านภาษา มีปรีชาด้านการกีฬาหลายชนิด เช่น ขี่ม้า เทนนิส ว่ายน้ำ

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ พระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียร พุทธศักราช 2493 หม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคลได้เชิญเครื่องเครื่องเฉลิมพระราชมณเฑียร ลำดับที่ 3 พระแสงฝักทองเกลี้ยง[1]

หม่อมเจ้ารังษีนภดลทรงกราบบังคมทูลลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับหม่อมหลวงตวง สนิทวงศ์ เมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2499[2] โดยมีบุตร-ธิดาสี่คน ได้แก่

  1. สายฝน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (เกิด 28 สิงหาคม พ.ศ. 2499)
  2. ดุลสิทธิ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (เกิด 31 สิงหาคม พ.ศ. 2500)
  3. รังษิดล สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (เกิด 16 ธันวาคม พ.ศ. 2502)
  4. ตรรค สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (เกิด 20 เมษายน พ.ศ. 2506)

ต่อมาได้สมรสใหม่กับนายแพทย์วิเชียร ตระกูลสิน

คุณหญิงรังษีนภดลถึงชีพิตักษัยด้วยโรคหทัยวายเฉียบพลัน เมื่อเวลา 20.00 นาฬิกา ของวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 สิริชันษา 79 ปี พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศโถประกอบเกียรติยศศพ ณ ศาลากวีนีรมิต วัดเทพศิรินทราวาส และในวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2562 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ โปรดให้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา เสด็จแทนพระองค์ไปในการพระราชทานเพลิงศพ

ปริญญาดุษฎีบัณฑิตย์กิตติมศักดิ์

[แก้]

คุณหญิงรังษีนภดล ยุคล ทรงเข้ารับพระราชทานปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม จากมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

ชีวิตในวัยเยาว์หม่อมเจ้ารังษีนภดลโปรดตามเสด็จพระบิดาไปทอดเนตรสภาพธรรมชาติในพื้นที่ป่าหลายแห่ง เช่น ป่าพนมสารคาม ป่าชายแดนเทือกเขาตะนาวศรี ทรงสนทัยการศึกษาพันธุ์ไม้และความเป็นอยู่ของสัตว์ป่าแต่ละชนิด ตลอดจนศึกษาเกี่ยวกับรอยเท้าสัตว์ป่า จนทรงเชี่ยวชาญอย่างมาก ทรงสามารถนำความรู้เหล่านี้มาถ่ายทอดให้กับผู้ที่ร่วมงานและอยู่ใกล้ชิดได้เป็นอย่างดี คุณหญิงรังษีนภดลได้รับการยกย่องในฐานะนักอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ได้ทุ่มเทแรงกายเพื่องานอนุรักษ์ธรรมชาติ สัตว์ป่าและสิ่งแวดล้อม แม้ในช่วงอายุมากก็มีสุขภาพที่แข็งแรง สามารถเดินป่า และขับรถยนต์เอง นอกจากนี้ยังมีความจำเป็นเลิศ สามารถถ่ายทอดเรื่องราวเก่า ๆ ได้อย่างแม่นยำ มีอุปนิสัยเรียบง่าย ไม่ถือตัว และยังไปในงานพิธีต่าง ๆ ตามคำเชิญ

ในปัจฉิมวัยพำนักอยู่ ณ ตำหนักรังสิตคลองสี่ ซึ่งตั้งอยู่ตรงปากทางเข้าคลองสี่ (ริมถนนรังสิต-นครนายก) ถนนพระองค์เจ้าสาย ตรงข้ามร้านอาหารบ่อเงิน และสนามม้าสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ซึ่งอยู่ฝั่งเดียวกันกับพระตำหนักบึงยี่โถ ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ ในบริเวณแนวเดียวกัน ซึ่งนอกจากเป็นที่พำนักแล้ว ยังเป็นที่ทำการมูลนิธิหม่อมเจ้าหญิงรังษีนภดล ยุคล เป็นมูลนิธิที่ได้เล็งเห็นความสำคัญในการอนุรักษ์ช้างป่า กระทิง และสัตว์ป่าอื่น ๆ โดยภายในพื้นที่ตำหนัก คุณหญิงรังษีนภดลได้นำที่นาส่วนตัวมาใช้เป็นแปลงปลูกข้าวหอมนิล ตามแนวพระราชดำรัสเศรษฐกิจพอเพียง โดยลงมือหว่านพันธุ์ข้าว ใส่ปุ๋ยและควบคุมการเก็บผลผลิตเอง ทั้งยังใช้ที่นาเป็นที่ทำงาน เพื่อติดตามดูแปลงข้าว และนำผลผลิตข้าวหอมนิลที่ได้ไปแจกจ่ายแก่ประชาชนในพื้นที่ต่าง ๆ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

ลำดับสาแหรกของรังษีนภดล ยุคล
16. (=20.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
8. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
17. (=21.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี
4. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์
18. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี
9. พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา
19. เจ้าจอมมารดาจีน
2. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล
20. (=16.) พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
10. สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
21. (=17.) สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี
5. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล
22. เจ้าพระยาสุรวงษ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค)
11. หม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา
23. ท่านผู้หญิงสุรวงษ์ไวยวัฒน์ (อิ่ม บุนนาค)
1. รังษีนภดล ยุคล
24. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท
12. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์
25. หม่อมแย้ม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
6. หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์
13. หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
3. หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล
28. ไข่ มังกรพันธุ์
14. กิมเฮง มังกรพันธุ์
29. สุ่น มังกรพันธุ์
7. ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
15. ทองอยู่ ปักษานนท์
  1. พระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พุทธศักราช 2493Link เก็บถาวร 2017-09-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักพระราชวัง ที่ ๒/๒๔๙๙ เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ (หม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคล), เล่ม 73, ตอน 59 ง, 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2499 หน้า 2125
  3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-06-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๗ ตอนที่ ๙ ข หน้า ๔, ๔ พฤษภาคม ๒๕๔๓