Krótka historia Parady Równości | Parada Równości

Parada Równości od 2001 roku maszeruje ulicami Warszawy. Niewielka początkowo manifestacja, stała się z czasem najważniejszym świętem wszystkich osób, dla których równość, różnorodność i wolność każdego człowieka są wartościami nadrzędnymi. Historia, jaka stoi za obecnym kształtem Parady Równości nie pozostała bez znaczenia dla jej obecnego kształtu.

Pomysłodawcą Parady Równości był ks. bp Szymon Niemiec, były prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Gejów i Lesbijek na Rzecz Kultury w Polsce (ILGCN-Polska), obecnie zwierzchnik Zjednoczonego Kościoła Chrześcijańskiego. W gronie współzałożycieli Parady znaleźli się również artysta Robert Ciepiela, fotografka Agata Gorządek, aktor-parodysta Miłosz Rodziewicz, działacz społeczny Krzysztof Szymborski i inni. Pomysł na Paradę Równości i jej nazwę powstał podczas wspólnego oglądania reportażu z gay pride w Sydney. Po pokazie zorganizowanym w jednym z nieistniejących już warszawskich klubów gejowskich, w gronie znajomych zakiełkowała myśl o przeniesieniu idei przemarszu sprzeciwiającego się dyskryminacji na grunt polski. Tak narodził się pomysł, aby wyjść na ulice Warszawy. Główną ideą przyświecającą „ojcom i matkom założycielom” było to, aby powstająca polska parada nie była tylko imprezą dla gejów i lesbijek, ale stała się ogólnopolską imprezą zrzeszającą wszystkich, którym bliska jest idea wolności, równości i tolerancji. Tak narodziła się nazwa „Parada Równości”, pod którą do dnia dzisiejszego odbywają się doroczne przemarsze ulicami stolicy.

W latach 2001-2004 Parada Równości organizowana była przez członków stowarzyszenia ILGCN-Polska, które od samego początku zabiegało, by w przygotowaniach brały udział jak najrozmaitsze podmioty reprezentujące różne środowiska. Jednak dopiero zakaz organizacji parady wydany w roku 2004 przez ówczesnego prezydenta miasta Lecha Kaczyńskiego spowodował realne zainteresowanie się ideą przemarszu szerszego grona organizacji, instytucji i innych podmiotów działających na rzecz tolerancji, akceptacji i wolności obywatelskich. W 2004 roku w dniu, w którym odbyć się miała Parada Równości, zamiast niej pod budynkiem ratusza miejskiego odbyło się zgromadzenie publiczne pod nazwą Wiec Wolności, które zostało zorganizowane w sumie przez 21 podmiotów, co gwarantowało brak możliwości logistycznych do jego zakazania.

W latach 2005-2010 organizacją parady zajmowała się specjalnie w tym celu powołana Fundacja Równości, którą solidarnie powołały do życia trzy największe polskie organizacje LGBT: ILCGN–Polska, Kampania Przeciw Homofobii i Lambda Warszawa. W roku 2005 ówczesny prezydent miasta Lech Kaczyński, przygotowując się do swojego startu w kampanii wyborczej na prezydenta Polski, po raz kolejny wydał zakaz przemarszu ulicami miasta. Dzięki uporowi pomysłodawców Parady Równości, wsparciu ówczesnego ministra spraw wewnętrznych i administracji – Ryszarda Kalisza, oraz bezprecedensowej decyzji wicepremier Izabeli Jarugi-Nowackiej, wicemarszałka Sejmu Tomasza Nałęcza, senatorów Marii Szyszkowskiej i Kazimierza Kutza oraz europarlamentarzystów Claudi Roth i Volkera Becka, o osobistym wzięciu udziału w nielegalnym zgromadzeniu, Parada Równości 2005 przeszła ulicami Warszawy stając się jednym z największych, pokojowych nielegalnych zgromadzeń w historii Polski po 1989 roku.

Jednym z najważniejszych osiągnięć tego przemarszu było to, że Rzecznik Praw Obywatelskich Andrzej Zoll na wniosek Pełnomocniczki rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn Magdaleny Środy, 30 czerwca 2005 r. wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie przepisów, na które powołał się prezydent, za niezgodne z Konstytucją. Rozprawa odbyła się 18 stycznia 2006 r. pod przewodnictwem Ewy Łętowskiej. Trybunał orzekł, że przepis, na który prezydent L. Kaczyński powołał się, zabraniając demonstracji, jest niezgodny z Konstytucją w takim zakresie, w jakim narusza on wolność do zgromadzeń. 18 stycznia 2006 r. Parlament Europejski wystąpił z rezolucją potępiającą wszelką dyskryminację ze względu na orientację seksualną oraz wezwał państwa członkowskie Unii Europejskiej i Komisję Europejską do potępienia homofobii i jej objawów, a także podjęcia działań mających na celu ich zwalczanie. 3 maja 2007 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że władze Warszawy naruszyły Europejską Konwencję Praw Człowieka, zakazując przeprowadzenia Parady Równości w 2005 roku. Tym samym Parada Równości zmieniła nie tylko prawo międzynarodowe, ale także historię Unii Europejskiej i Polski.

Fundacja Równości organizowała Paradę Równości do roku 2009,  W 2010 roku Parada Równości nie odbyła się. W lipcu odbyła się jednak komercyjna manifestacja pod nazwą Europride 2010 którą zorganizowała prywatna firma. Płatny charakter tej imprezy oraz niejawne finanse (stanowiły tajemnicę handlową firmy organizującej) wywołały krytykę części działaczek i działaczy lgbtq.

Od roku 2011 organizacją Parady Równości zajmuje się oddolnie utworzony Komitet Organizacyjny – nieformalne zrzeszenie osób prywatnych oraz przedstawicieli organizacji, partii, mediów, fundacji i innych podmiotów. Pieczę logistyczną sprawuje Fundacja Wolontariat Równości. Fundatorami Fundacji Wolontariat Równości zostali: Szymon Niemiec i Paweł Kiepuszewski. W skład Rady Fundacji wchodzi ponadto Patrycja Wróbel (była szefowa młodzieżówki SDPL) oraz Sławek Starosta (jeden z pierwszych działaczy lgbt w Polsce). Prezesem Zarządu został Łukasz Pałucki – współorganizator Parad od 2005 roku, a w 2012 roku drugim członkiem zarządu i Sekretarzem jest Jej Perfekcyjność. Jej Perfekcyjność pełniła też funkcję Rzecznika Prasowego Parady Równości od 2012 roku do sierpnia 2013. Jedną z najważniejszych zmian, jakie zaszły w organizacji tego święta po roku 2010 był powrót do początkowej idei pełnej otwartości, akceptacji i tolerancji, jaka przyświecała organizatorom parady w jej pierwszych latach. Dzięki otwartej formule Komitetu Organizacyjnego w Paradzie Równości swoje miejsce odnajduje coraz więcej środowisk pragnących zaakcentować swoje problemy i postulaty. Wśród uczestniczek i uczestników przemarszu nie brakuje organizacji prozwierzęcych takich jak Fundacja Kocia Mama, mniejszości etnicznych, wyznaniowych, czy organizacji broniących praw osób z niepełnosprawnością.

W październiku 2013 roku podczas zebrania Komitet Organizacyjny przegłosował zmianę relacji między Fundacją a Komitetem Organizacyjnym. Od tego czasu to Fundacja Wolontariat Równości jest głównym organizatorem Parady Równości w porozumieniu z Komitetem Organizacyjnym. Zmiany miały na celu szybsze i sprawniejsze podejmowanie decyzji o charakterze logistycznym (bezpieczeństwo) i prawnym (podpisywanie umów).

27 lutego 2014 r. zmarł Robert Ciepiela (ur. 25 grudnia 1976 r.), jeden z pierwszych organizatorów parady i jej wieloletni działacz. To właśnie Robert, występujący na scenie jako Lady Vicky (następnie Lady Vee), był jednym z trzech artystów-parodystów (drag queen), który odważył się pojawić na pierwszej paradzie i przez wszystkie lata organizowania przemarszów zawsze brał w niej udział, reprezentując środowisko artystyczne. Jego zaangażowanie było szczególnie ważne w pierwszych latach organizacji Parady Równości. Bez jego wsparcia zarówno logistycznego, jak i moralnego, wiele z wydarzeń towarzyszących paradzie prawdopodobnie by się nie odbyła.